Ouders opgelet! Berekende inzichten over opvoeden
juli 10, 2025
In Nederland is opvoeding een cruciale taak die zowel door ouders als opvoeders wordt uitgeoefend. De opvoeding van kinderen is niet alleen gericht op het leren van kennis, maar ook op het opbouwen van een gezonde ontwikkeling, sociaal gedrag en zelfstandigheid. In de afgelopen jaren zijn er veel bronnen en organisaties ontstaan die ouders en opvoeders ondersteunen bij deze taak. In dit artikel worden de belangrijkste bronnen, richtlijnen en praktische tips voor opvoeding in Nederland besproken, gebaseerd op de beschikbare informatie uit de bronnen.
In Nederland zijn er meerdere betrouwbare bronnen voor informatie over opvoeding, waaronder websites, organisaties en onderwijsonderwijs. Deel van deze bronnen is ontstaan in samenwerking met wetenschappers, professionals en ouders, waardoor ze betrouwbaar en van toepassing zijn voor de praktijk.
Opvoeden.nl was een centrale plek voor betrouwbare opvoedinformatie, die per juni 2024 is gestopt. De website van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) is nu de centrale plek voor betrouwbare kennis en informatie over opvoeden en opgroeien. De informatie die ooit op Opvoeden.nl stond, is grotendeels overgenomen op NJi.nl, waardoor ouders en opvoeders nog steeds toegang hebben tot betrouwbare informatie. De website van NJi bevat onder andere informatie over de ontwikkeling van kinderen van baby tot puber, en biedt praktische tips en adviezen aan voor ouders.
Opvoedadvies.nl is een website die adviezen en begeleiding biedt aan ouders en opvoeders. De website biedt onder andere begeleiding aan huis, online of telefonisch. Daarnaast zijn er cursussen, workshops en recensies van opvoedkundige boeken beschikbaar. De psychologe Tamar de Vos- van der Hoeven biedt begeleiding aan en helpt ouders met praktische oplossingen voor problemen in de opvoeding.
Opvoedinformatie.nl is een website die informatie en adviezen biedt over opvoeding, opgroeien en gezondheid. De website werkt in samenwerking met wetenschappers, professionals uit de praktijk en ouders. De inhoud is verdeeld in verschillende categorieën, waaronder kinderen tussen de 4 en 13 jaar oud, en bevat tips en aanpakken voor gezonde opvoeding. Daarnaast zijn er gidsen beschikbaar, zoals "Slechte Eters" en "De Peuterpuberteit", die wetenschappelijk onderbouwde informatie bevatten.
CJG’s zijn centra waar ouders en opvoeders terechtkunnen voor advies, begeleiding en ondersteuning. Deze centra bieden ondersteuning bij opvoedproblemen, hulp bij het opvoeden van kinderen met een beperking en advisering bij leerproblemen, ADHD of autisme. De informatie die op deze centra wordt aangeboden, is eenduidig gemaakt en gebaseerd op wetenschappelijke onderzoeken.
Jeugdzorg Nederland biedt informatie aan over jeugd- en opvoedhulp. De organisatie biedt ondersteuning aan kinderen tussen 0 en 7 jaar die zich anders ontwikkelen dan leeftijdsgenoten. Daarnaast is er sprake van een integrale vroeghulp, waarin kinderen worden ondersteund bij hun opvoeding en ontwikkeling.
In Nederland zijn er verschillende opvoedingsprincipes en richtlijnen die vaak worden aangehouden door ouders en opvoeders. Deze principes zijn gebaseerd op wetenschappelijke onderzoeken en praktijkervaringen.
Uit een Delphi-studie uitgevoerd door de academische werkplaats AMPHI, Radboudumc in 2013, zijn 11 adviezen afgeleid voor een gezonde opvoeding van kinderen tussen de 4 en 13 jaar. Deze adviezen zijn gericht op het stimuleren van gezond eten en bewegen, maar ook op het aanleren van opvoedingsvaardigheden. De adviezen zijn gebaseerd op een consensus van 28 professionals, waaronder jeugdartsen, sociaal verpleegkundigen, huisartsen, kinderartsen, kinderdiëtisten, kinderfysiotherapeuten, psychologen, basisschoolleerkrachten, sportdocenten, MEE-consulenten, gezonde school adviseur, een medewerker van de buitenschoolse opvang (BSO), het Nederlands Instituut voor Sport en Beweging (NISB) en het Voedingscentrum, wetenschappers en universitair docenten.
De 11 adviezen zijn onder andere:
In sommige gevallen is de opvoeding van kinderen lastig of zelfs uitdagend. In dergelijke gevallen is het belangrijk om hulp te zoeken bij professionele hulpverleners of bij organisaties die gespecialiseerd zijn in opvoeding.
Voor hulp bij opvoedproblemen is het raadzaam om terecht te komen bij een jeugd- of wijkteam van de gemeente. Veel gemeenten hebben een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), waar ouders en opvoeders terechtkunnen voor advies, begeleiding en ondersteuning. Daarnaast kunnen ouders terechtkomen bij welzijnsinstellingen en maatschappelijk werk in hun gemeente.
Opvoedondersteuning is bedoeld om ouders te helpen bij het opvoeden van kinderen met een beperking. Deze vorm van ondersteuning valt meestal onder jeugdhulp, en kan worden aangevraagd bij de gemeente. Daarnaast is het mogelijk om een persoonsgebonden budget (PGB) voor jeugdhulp aan te vragen, als de hulp die de gemeente aanbiedt niet voldoet aan de behoeften van het gezin.
Integrale vroeghulp is gericht op kinderen tussen 0 en 7 jaar die zich anders ontwikkelen dan leeftijdsgenoten. Deze vorm van hulp is bedoeld om kinderen te ondersteunen bij hun opvoeding en ontwikkeling, en kan worden aangevraagd bij de gemeente.
In Nederland leven 671.000 ouders met een psychische aandoening of een verslaving aan alcohol of drugs. Het opvoeden van kinderen kan in deze gevallen extra uitdagend zijn. Daarom is er specifieke ondersteuning beschikbaar voor ouders met dergelijke problemen.
Het opvoeden van pubers is een uitdaging, aangezien deze kinderen steeds meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheid willen dragen. Daarom is het belangrijk om een goede opvoeding te hebben die zich aanpast aan de leeftijd en ontwikkeling van het kind. Daarnaast zijn er tips beschikbaar voor ouders met pubers, waaronder hoe ze hun rol kunnen aanpassen en hoe ze hun kind kunnen ondersteunen bij het opvoeden.
Een gezonde opvoeding is niet alleen gericht op het leren van kennis, maar ook op het opbouwen van een gezonde ontwikkeling en sociaal gedrag. Daarom is het belangrijk om op te vallen dat kinderen voldoende bewegen en een gezonde voeding krijgen.
In de Delphi-studie zijn 11 adviezen afgeleid voor een gezonde opvoeding van kinderen tussen de 4 en 13 jaar. Deze adviezen zijn gericht op het stimuleren van gezond eten en bewegen, maar ook op het aanleren van opvoedingsvaardigheden. De adviezen zijn gebaseerd op een consensus van 28 professionals, waaronder jeugdartsen, sociaal verpleegkundigen, huisartsen, kinderartsen, kinderdiëtisten, kinderfysiotherapeuten, psychologen, basisschoolleerkrachten, sportdocenten, MEE-consulenten, gezonde school adviseur, een medewerker van de buitenschoolse opvang (BSO), het Nederlands Instituut voor Sport en Beweging (NISB) en het Voedingscentrum, wetenschappers en universitair docenten.
De 11 adviezen zijn onder andere:
In Nederland zijn er veel bronnen en organisaties beschikbaar die ouders en opvoeders ondersteunen bij de opvoeding van kinderen. Deze bronnen zijn gebaseerd op wetenschappelijke onderzoeken en praktijkervaringen, waardoor ze betrouwbaar en van toepassing zijn voor de praktijk. De belangrijkste bronnen zijn Opvoeden.nl, Opvoedadvies.nl, Opvoedinformatie.nl, CJG’s en Jeugdzorg Nederland. Daarnaast zijn er belangrijke opvoedingsprincipes en richtlijnen die vaak worden aangehouden door ouders en opvoeders. Deze principes zijn gebaseerd op wetenschappelijke onderzoeken en praktijkervaringen. In sommige gevallen is de opvoeding van kinderen lastig of zelfs uitdagend. In dergelijke gevallen is het belangrijk om hulp te zoeken bij professionele hulpverleners of bij organisaties die gespecialiseerd zijn in opvoeding. Daarnaast is het belangrijk om op te vallen dat kinderen voldoende bewegen en een gezonde voeding krijgen, aangezien een gezonde opvoeding niet alleen gericht is op het leren van kennis, maar ook op het opbouwen van een gezonde ontwikkeling en sociaal gedrag.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet