Ouders op één lijn: Hoe samenwerking helpt bij de opvoeding van kinderen
juli 10, 2025
De opvoeding van kinderen is een van de belangrijkste taken van ouders en onderwijsinstellingen. In Nederland wordt opvoeding vaak gedefinieerd als het begeleiden van kinderen bij hun ontwikkeling tot zelfstandige en betrokken burgers. De opvoeding omvat onder meer het aanleren van normen en waarden, het stellen van grenzen, het stimuleren van luisteren en gehoorzamen, en het aanbieden van een veilige en gestructureerde omgeving. In de afgelopen jaren zijn er diverse onderzoeken uitgevoerd naar de kwaliteit en uitdagingen van opvoeding in Nederland, met name op basis van cijfers uit het jarenreken 2010 tot 2020.
De rol van ouders bij de opvoeding
Volgens cijfers uit 2010 zijn de meeste ouders tevreden over het verloop van de opvoeding van hun kinderen en zien ze zichzelf goed in staat om voor hun kinderen te zorgen. Aan de ene kant is dit positief, aangezien ouders hun rol als opvoeder vaak goed vervullen. Aan de andere kant blijven er vragen en zorgen over het gedrag, de ontwikkeling of de opvoeding van kinderen. In het onderzoek dat in de periode 2017–2019 is uitgevoerd bij ouders met een kind tussen 0 en 8 jaar, blijkt dat de meeste ouders vragen of zorgen hebben over verschillende aspecten van opvoeding.
De belangrijkste onderwerpen waar ouders vragen over hebben, zijn:
- Driftbuien, woede, agressie: 46% van de ouders die hulp nodig hebben, vragen zich af hoe ze dit kunnen beheersen.
- Spraak- of taalontwikkeling: 25% van de ouders.
- Spanningen en stress buiten de opvoeding: 25%.
- Functioneren als ouder: 27%.
- Slapen: 28%.
- Zindelijkheid: 28%.
- Communicatie ouder-kind: 29%.
- Straffen en belonen: 30%.
- Luisteren en gehoorzamen: 35%.
- Regels en grenzen: 38%.
Deze cijfers tonen aan dat ouders vaker vragen stellen over regels en grenzen, luisteren en gehoorzamen, en het stellen van straffen en beloningen. Deze onderwerpen zijn belangrijk voor het leren van zelfstandigheid, discipline en verantwoordelijkheid.
Ouders met migratieachtergrond
Bij ouders met een migratieachtergrond zijn de uitdagingen bij de opvoeding iets groter. In het onderzoek uit 2020 blijkt dat 77% van de ouders met migratieachtergrond vragen of zorgen heeft over de ontwikkeling van hun kind, terwijl dit bij ouders zonder migratieachtergrond 73% is. Bovendien hebben ouders met migratieachtergrond vaker vragen over de spraak- en taalontwikkeling van hun kind en over spanningen of stress die buiten de opvoeding plaatsvinden. Dit kan wijzen op een behoefte aan meer ondersteuning en advies voor deze ouders.
Behoefte aan deskundige hulp
Van de ouders die vragen of zorgen hebben over hun kind, is 14% behoefte aan deskundige hulp of advies. Het merendeel (76%) heeft echter de benodigde hulp ontvangen. Dit is een positief cijfer, maar het duidt ook op het feit dat er veel ouders zijn die hulp nodig hebben, maar niet altijd toegang krijgen tot de juiste ondersteuning.
De belangrijkste onderwerpen waar ouders vragen over hebben, zijn:
- Driftbuien, woede, agressie: 46%.
- Spraak- of taalontwikkeling: 25%.
- Spanningen, stress buiten de opvoeding: 25%.
- Functioneren als ouder: 27%.
- Slapen: 28%.
- Zindelijkheid: 28%.
- Communicatie ouder-kind: 29%.
- Straffen en belonen: 30%.
- Luisteren en gehoorzamen: 35%.
- Regels en grenzen: 38%.
De invloed van het onderwijs op de opvoeding
De opvoeding van kinderen is niet alleen afhankelijk van ouders, maar ook van het onderwijs. In Nederland is het onderwijs op verschillende niveaus goed, maar er zijn ook uitdagingen. Volgens de Staat van het Onderwijs 2020 is het Nederlands onderwijs gemiddeld genomen nog op niveau, maar de leerprestaties van leerlingen staan onder druk. De leesvaardigheid onder 15-jarigen is gedaald, en een kwart van de leerlingen is onvoldoende geletterd. Daarnaast zijn er grote verschillen in prestaties tussen scholen en instellingen. Gelijke kansen in het onderwijs blijven onverminderd groot.
De Staat van het Onderwijs 2024 benadrukt dat scholen en opleidingen die de onderwijskwaliteit en basisvaardigheden niet op orde hebben, meer voorbeeld moeten nemen aan scholen waar het wel goed gaat. De onderlinge verschillen tussen scholen zijn nu te groot. Dit betekent dat er sprake is van ongelijke kansen, en dat sommige scholen beter zijn dan anderen. De Inspectie van het Onderwijs roept op om hieraan te werken, zodat alle leerlingen gelijke kansen krijgen.
De rol van het lichaamsbewegingsonderwijs
Een ander belangrijk onderdeel van de opvoeding is lichaamsbeweging. In het onderzoek naar de intensiteit van lessen lichamelijke opvoeding (LO) in Nederland blijkt dat de intensiteit van deze lessen variëert. Het onderzoek is uitgevoerd in zowel basis- als voortgezet onderwijs, en is gericht op het bepalen van de mate van lichamelijke inspanning tijdens lesmomenten. De bevindingen van dit onderzoek geven inzicht in de kwaliteit van het lichaamsbewegingsonderwijs in Nederland.
Deze lessen zijn belangrijk voor de gezondheid van kinderen, maar het blijkt dat de intensiteit van deze lessen niet overal even hoog is. Dit kan leiden tot een tekort aan lichamelijke activiteit, wat opnieuw de kansen van kinderen kan beïnvloeden.
Conclusie
De opvoeding van kinderen is een complex proces dat zowel van ouders als van het onderwijs afhankelijk is. In Nederland is de opvoeding van kinderen in veel gevallen goed, maar er zijn ook uitdagingen. De meeste ouders zijn tevreden over hun opvoedingspraktijk, maar er zijn ook veel ouders die hulp nodig hebben. Daarnaast zijn er grote verschillen tussen scholen en instellingen, wat gelijke kansen in het onderwijs kan beïnvloeden. De intensiteit van lichaamsbewegingslessen varieert, en dit kan invloed hebben op de gezondheid van kinderen.
Het is belangrijk dat ouders, onderwijsinstellingen en beleidsmakers samenwerken om de opvoeding van kinderen te verbeteren. Dit kan worden gedaan door meer ondersteuning aan te bieden aan ouders, gelijke kansen in het onderwijs te waarborgen, en de kwaliteit van lichaamsbewegingslessen te verbeteren.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
