Gamen als onderdeel van de opvoeding: een balans vinden tussen plezier en gezondheid

Gamen is in de moderne maatschappij een veelvoorkomend onderdeel van het kinderleven. Kinderen en jongeren spelen vaak op spelcomputers, tablets of mobiele telefoons. Hoewel gamen veel voordelen kan bieden, zoals het ontwikkelen van vaardigheden en het opbouwen van vriendschappen, is het ook belangrijk om te weten hoe je je kind hierbij kunt begeleiden. Dit artikel bevat informatie over de positieve en negatieve aspecten van gamen, hoe je je kind kunt helpen met het opstellen van afspraken en hoe je het spelgedrag van je kind kunt beoordelen.

De voordelen van gamen

Gamen kan verschillende voordelen hebben voor kinderen. Sommige games kunnen de concentratie en aandacht van je kind verbeteren, vooral wanneer ze zich moeten richten op een doel, zoals een vijand verslaan. Daarnaast is gamen vaak sociaal, omdat kinderen in spellen met meerdere spelers kunnen samenwerken. Hierdoor kunnen ze vriendschappen opbouwen en onderhouden, en oefenen ze vaardigheden zoals samenwerken en leiding nemen. Verder leert je kind doorzettingsvermogen, omdat veel spellen steeds moeilijker worden en soms verlies je, waardoor je nieuwe vaardigheden moet leren en niveaus herhaalt totdat het lukt.

De risico’s van overmatig gamen

Hoewel gamen veel voordelen kan bieden, zijn er ook nadelen. Een klein deel van de kinderen raakt verslaafd aan gamen, wat kan leiden tot problemen met slaap, concentratie en sociale relaties. Overmatig gamen kan ook lichamelijke klachten veroorzaken, zoals te weinig bewegen en slecht slapen door alle prikkels. Daarnaast kunnen kinderen in aanraking komen met nepprofielen of online pesten. Het is daarom belangrijk om op te letten dat je kind een balans vindt tussen gamen en andere activiteiten.

Hoe je je kind kunt begeleiden bij het gamen

Als ouder is het belangrijk om je kind te begeleiden bij het gamen. Hier zijn enkele tips om je kind te helpen met het opstellen van afspraken en het beheren van het spelgedrag:

Houd contact met je kind

Praten met je kind over de zorgen die je hebt is moeilijk als je geen goed contact hebt met elkaar. Zorg ervoor dat gesprekken die jullie samen hebben niet altijd over moeilijke onderwerpen gaan. Praat over allerlei zaken die belangrijk voor hem zijn, toon belangstelling voor grote en kleine gebeurtenissen in zijn leven. Wanneer je kinderen ouder worden en minder vaak thuis zijn: weet wat ze bezig houden, wie hun vrienden zijn en wat ze doen.

Informeer jezelf

Zoek naar informatie over gamen. Dat kun je ook samen met je kind doen. Als je goed geïnformeerd bent, kun je beter aangeven waarom je bepaalde grenzen stelt. Verdiep je in de spellen die je kind speelt. Op YouTube kun je trailers van spellen vinden. Zo krijg je een idee over hoe een spel eruit ziet. De geschiktheid van een game kan gecheckt worden met behulp van het Pan-European Game Information (PEGI) classificatiesysteem. Hierbij wordt met logo’s aangegeven dat games voor jongere kinderen een risico kunnen vormen en of schadelijke gedragingen, zoals geweld en grof taalgebruik, voorkomen.

Bepaal samen de gametijd

Als je de gametijd samen met je kind bespreekt en tot een gezamenlijke duidelijke afspraak komt, kan dit helpen in het naleven van de afspraak. Als er voor je kind wat te winnen valt, al is het maar een half uurtje, wordt het een gezamenlijke afspraak. Wat een aanvaardbare tijd is die per dag aan games kan worden besteed, is per kind anders. Een gezonde balans met andere activiteiten, hobby’s en live contact met vrienden is belangrijker dan schermtijd op zich. Heeft je kind naast school niet veel andere bezigheden dan gamen, stimuleer je kind dan in het ondernemen van andere (sociale) activiteiten.

Help je kind met begrenzen van de gametijd

Zichzelf begrenzen is op deze leeftijd vaak nog heel moeilijk. Daarbij zijn de (meestal) onvoorspelbare beloningen tijdens een game voor kinderen onweerstaanbaar. Games belonen meer en sneller dan de meeste andere hobby’s. Je zult je kind dus moeten helpen met het begrenzen en zich houden aan de gametijd. Ben hierin consequent. Als je je kind gemakkelijk laat wegkomen met het breken van de regels, zonder dat dit gevolgen heeft, zal hij/zij je niet meer serieus nemen.

Voorbereiden op stoppen met gamen

Door een wekker te zetten of je kind in te seinen dat er nog 10 minuten speeltijd over is, kan je hem/haar helpen om zich voor te bereiden op het einde van de speeltijd. Kinderen kunnen zich enorm verzetten tegen abrupte veranderingen. Door je kind te waarschuwen dat de tijd er bijna op zit, kan het beter omgaan met de overgang.

Opslaan van voortgang in spel

Jongere kinderen weten soms nog niet hoe ze door de opties van een game kunnen navigeren en hebben mogelijk hulp nodig om te leren hoe ze de voortgang van het spel kunnen opslaan. Als je kind weet hoe het de game op kan slaan en niet het gevoel heeft dat alle inspanningen verspild zijn, is de kans groter dat het stoppen ook minder problematisch vindt. Wanneer de speeltijd voorbij is, wacht dan even zodat je kind het spel kan opslaan en help je kind als het nog te jong is om dit zelf te doen.

Geef je kind erkenning

Gamen kan vrij intensief zijn, waarbij de nodige adrenaline vrijkomt. Dat je kind boos wordt als het moet stoppen, komt hier ook deels door. Maar ook doordat bij deze leeftijd de rem hierop nog niet goed ontwikkeld is. Als je kind boos wordt, wil het nog weleens helpen om daar erkenning in te geven. Dit doe je door bijvoorbeeld te zeggen dat je ziet dat hij/zij er boos om is en dat je je kunt voorstellen dat het vervelend is, maar dat er nu eenmaal afspraken zijn. Meer hoef je vaak niet te zeggen om de “angel” uit het conflict te krijgen.

De betekenis van de PEGI-classificatie

Bij het kiezen van spellen is het belangrijk om rekening te houden met de PEGI-classificatie. Deze geeft aan onder welke leeftijd een spel schadelijk kan zijn voor kinderen. Let op de PEGI-indeling die staat op de voor- en achterkant van de game. Deze geeft aan onder welke leeftijd een spel schadelijk kan zijn voor kinderen. Blijf in gesprek met je kind. Vraag wat het gamen zo leuk maakt. Wat leert je kind ervan, waarom wordt je kind er blij van? Let er op dat gamen geen vlucht wordt voor negatieve gevoelens. Wees dus alert als je merkt dat je kind zich niet fijn voelt en meer gaat gamen.

Ondersteuning bij een gameverslaving

Als je merkt dat je kind veel tijd besteedt aan gamen en hierdoor problemen ontstaan, is het belangrijk om met je kind in gesprek te gaan en samen te zoeken naar een oplossing. Dit betekent bijvoorbeeld heldere afspraken maken over gametijd en regelmatige pauzes nemen. Moedig je kind aan om andere activiteiten te ontdekken en samen leuke dingen te doen, zodat gamen niet de enige bron van plezier is. Een gameverslaving kan serieuze gevolgen hebben voor de fysieke en mentale gezondheid van je kind. Daarom is het als ouder belangrijk om alert te zijn op de signalen en om hulp in te schakelen als je er zelf met je kind niet uitkomt.

Samen gamen en plezier maken

Samen gamen is hartstikke gezellig en het blijft leuk als iedereen elkaars regels respecteert. Het wordt dan een gezonde, verantwoorde en ontspannende activiteit voor iedereen. Gamen kan niet alleen leerzaam zijn, maar ook sociaal, omdat je in verbinding staat met anderen. Door op elkaar te letten en respect te tonen, blijft de spelervaring positief en verrijkend. Zorg voor voldoende afwisseling en inspirerende activiteiten rondom het gamen om te voorkomen dat je (of je kind) doorslaat en verslaafd raakt. Let een beetje op elkaar en maak vooral plezier, want dat is de essentie.

Bronnen

1. Tips over opvoeding en gamen
2. Gamen, leuke hobby of beginnend probleem?
3. Dreier-liebende
4. Help, mijn kind wil elke dag gamen! Over verantwoord gamen en het opstellen van regels
5. Stoppen met gamen steeds een strijd? 9 tips!
6. Informatie over gamen voor ouders
7. Gameverslaving bij kinderen
8. Gamen en opvoeding: gamers geven tips
9. Dagelijks strijd met je kind om schermen