Ouderschap Blijft: Partijdig of Meerpersoonlijk?
juli 1, 2025
Onzekerheid bij jonge kinderen is een veelvoorkomend fenomeen dat zich op verschillende manieren kan uiten. Kinderen van drie jaar zijn in een kritieke ontwikkelingsfase waarin ze leren omgaan met hun emoties, hun omgeving en hun interacties met anderen. Onzekerheid kan dan ook invloed hebben op hun zelfbeeld, hun gedrag en hun sociale ontwikkeling. In dit artikel bespreken we de oorzaken van onzekerheid bij jonge kinderen, de mogelijke gevolgen en hoe ouders en opvoedders deze kunnen ondersteunen.
Oorzaken van onzekerheid bij jonge kinderen
Onbekendheid met de wereld
Op driejarige leeftijd zijn kinderen nog in de fase van ontdekken. Ze leren wat veilig is, wat niet, en hoe ze zich in verschillende situaties moeten gedragen. Deze onbekendheid met de wereld kan leiden tot angst en onzekerheid. Bijvoorbeeld, een kind kan bang worden van het donker of van harde geluiden zoals onweer of een stofzuiger. Deze angsten zijn normaal en maken deel uit van het proces van het leren omgaan met de omgeving.
Onzekerheid in sociale situaties
Kinderen leren op deze leeftijd ook hoe ze met anderen moeten omgaan. Ze proberen te begrijpen hoe vriendschappen werken, hoe ze een gesprek kunnen starten en hoe ze zich moeten gedragen in een groep. Deze onzekerheid kan leiden tot teruggetrokken gedrag, schaamte of angst voor het maken van fouten. Kinderen die bijvoorbeeld last hebben van taalontwikkelingsstoornissen (TOS) kunnen extra onzeker zijn, omdat ze moeite hebben met het begrijpen van gesproken informatie of het formuleren van hun eigen gedachten.
Invloed van opvoeding
De manier waarop ouders en opvoedders omgaan met een kind heeft grote invloed op zijn zelfvertrouwen. Als een kind regelmatig negatieve feedback ontvangt of als het gevoel heeft dat het moet plezieren om aardig gevonden te worden, kan dat leiden tot een laag zelfbeeld. Onzekerheid kan dan ook een gevolg zijn van te veel verwachtingen, te weinig positieve bevestiging of een gebrek aan steun in moeilijke situaties.
Onzekerheid door veranderingen
Kinderen van drie jaar zijn vaak in de groepspeuterklas of beginnen net aan de kleuterklas. Dit is een grote verandering in hun dagelijks leven en kan leiden tot verlatingsangst of onzekerheid over hoe ze zich moeten gedragen in een nieuwe omgeving. Verlatingsangst is vooral duidelijk zichtbaar bij het afscheid nemen van de ouders, maar kan ook blijven bestaan tijdens de dag als het kind zich niet op zijn gemak voelt in de klas.
Gevolgen van onzekerheid bij jonge kinderen
Verlaagd zelfbeeld
Onzekerheid kan leiden tot een negatief of laag zelfbeeld. Kinderen die zich onzeker voelen, hebben vaak het gevoel dat ze niet goed genoeg zijn of dat ze fouten maken. Ze kunnen moeite hebben met het accepteren van complimenten of met het omgaan met kritiek. Dit kan leiden tot sociale problemen, omdat ze bang zijn om hun mening te geven of om interacties te starten met anderen.
Angst en angststoornissen
Onzekerheid kan ook het begin zijn van angstklachten. Kinderen die zich onzeker voelen, kunnen snel in paniek raken in onbekende situaties of voelen zich overweldigd door nieuwe ervaringen. Als deze angst blijft bestaan, kan het leiden tot angststoornissen. Hoewel de oorzaken van angststoornissen complex zijn, speelt onzekerheid vaak een rol in de ontwikkeling van deze aandoeningen.
Gedragsproblemen
Kinderen die onzeker zijn, kunnen zich soms opstandig of boos gedragen. Dit is vaak een manier om te reageren op het gevoel van machteloosheid. Ze kunnen het gevoel hebben dat ze niet in staat zijn om hun wensen te behalen of om zichzelf goed te verdedigen. Daardoor kan hun gedrag worden geïnterpreteerd als chaotisch of onwil, terwijl de onderliggende oorzaak een gevoel van onzekerheid is.
Hoe ouders en opvoedders jonge kinderen met onzekerheid kunnen ondersteunen
Positieve feedback geven
Een belangrijke manier om onzekerheid te verminderen, is door kinderen positieve feedback te geven. Kinderen leren zichzelf beter waarderen als ze weten dat ze goed presteren, hoe klein die prestaties ook mogen zijn. Het is belangrijk om te benoemen wat het kind goed doet en om het aan te moedigen om verder te gaan. Positieve feedback helpt kinderen zichzelf beter te begrijpen en versterkt hun zelfvertrouwen.
Gevoelens erkennen en benoemen
Het is belangrijk om de gevoelens van een kind te erkennen en te benoemen. Als een kind bang is of onzeker voelt, is het goed om dit te ondersteunen in plaats van het te negeren. Het kind kan dan leren dat angst normaal is en dat het erover kan praten. Het is ook belangrijk om samen met het kind te bedenken hoe het zich veiliger kan voelen. Bijvoorbeeld, het maken van een talisman of het bedenken van een liedje dat het kan zingen als het bang is.
Structuur bieden
Kinderen die onzeker zijn, hebben vaak behoefte aan structuur. Duidelijke regels, voorspelbaarheid en grenzen helpen hen om zich veilig te voelen. Structuur maakt het makkelijker voor kinderen om te begrijpen wat er van hen verwacht wordt en hoe ze zich moeten gedragen. Het is belangrijk om consistent te zijn met regels en om kinderen te leren hoe ze zich kunnen gedragen in verschillende situaties.
Geduld uitoefenen
Het is belangrijk om geduld te hebben met kinderen die onzeker zijn. Ze zijn nog in de leerfase en maken fouten. Het is goed om hen te ondersteunen zonder te veel verwachtingen te stellen. Het is ook belangrijk om te leren omgaan met hun onzekerheid en niet te proberen alles perfect te maken. Het idee van "goed genoeg ouderschap" kan hierbij van pas komen. Ouders die zichzelf niet te veel druk maken over perfectie, kunnen kinderen beter ondersteunen in hun ontwikkeling.
Hulp zoeken bij ernstige problemen
Als de onzekerheid van een kind blijft bestaan of als het leidt tot ernstige angstklachten of gedragsproblemen, is het belangrijk om hulp te zoeken. Ouders kunnen bijvoorbeeld terecht bij een kinderarts, een opvoedadviseur of een kindertherapeut. Het is belangrijk om kinderen vroegtijdig te ondersteunen, zodat ze niet in de problemen blijven steken.
Conclusie
Onzekerheid bij jonge kinderen is een normaal fenomeen dat zich op verschillende manieren kan uiten. Het kan leiden tot verlaagd zelfbeeld, angstklachten en gedragsproblemen. Ouders en opvoedders kunnen kinderen ondersteunen door positieve feedback te geven, gevoelens te erkennen en te benoemen, structuur te bieden, geduld te uitoefenen en hulp te zoeken bij ernstige problemen. Door kinderen te ondersteunen in hun onzekerheid, kunnen ze leren omgaan met hun emoties en zichzelf beter begrijpen. Het is belangrijk om onzekerheid te zien als een deel van de ontwikkeling en niet als een tekortkoming. Kinderen die ondersteund worden in hun onzekerheid, leren zichzelf beter kennen en groeien als persoon.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
