Democratische opvoeding: een balans tussen vrijheid en verantwoordelijkheid
juli 10, 2025
De toenemende rol van digitale media in het leven van jonge kinderen vereist dat ouders hierop aandacht besteden. Het gebruik van tablets, computers, smartphones en spellen is tegenwoordig onmisbaar in de jeugd. Ouders spelen hierbij een cruciale rol bij het leren omgaan met deze media. Het is belangrijk dat ouders weten hoe ze hun kinderen kunnen begeleiden en hoe ze een gezonde balans kunnen creëren tussen digitale en fysieke activiteiten. Dit artikel geeft inzicht in de belangrijkste aspecten van mediawijs opvoeden voor jonge kinderen.
Wat is mediawijs opvoeden?
Mediawijs opvoeden betekent dat ouders hun kinderen leren om bewust, veilig en gezond om te gaan met digitale media. Dit omvat het leren omgaan met apps, websites, games, tv, films en sociale netwerken. Het is een taak van ouders en iedereen die kinderen begeleidt. Het kan problemen voorkomen, zoals online pesten, te lang gamen, of het niet kunnen onderscheiden van nepnieuws. Door actief te worden betrokken bij het gebruik van digitale media, kunnen ouders hun kinderen helpen om de voordelen van deze media te benutten en tegelijkertijd de risico's te beperken.
De rol van ouders bij het gebruik van digitale media
Ouders spelen een cruciale rol bij het gebruik van digitale media van hun kinderen. Ze moeten hun kinderen helpen om te leren omgaan met deze media en tegelijkertijd veilig te blijven. Dit betekent dat ouders hun kinderen moeten leren hoe ze met digitale media om moeten gaan, bijvoorbeeld door te leren hoe ze met sociale netwerken omgaan, hoe ze hun privacy beschermen, en hoe ze omgaan met de invloed van digitale media op hun gedrag.
Samenwerking en communicatie
Een belangrijke stap in het mediawijs opvoeden is het samenwerken met het kind. Ouders moeten regelmatig met hun kinderen praten over het gebruik van digitale media. Dit helpt om een beter begrip te krijgen van de inhoud die het kind bezoekt, en helpt ook om het kind te leren om te leren hoe het met deze media omgaat. Door actief betrokken te zijn bij het gebruik van digitale media, kunnen ouders hun kinderen helpen om de voordelen van deze media te benutten en tegelijkertijd de risico's te beperken.
De voordelen van digitale media
Digitale media bieden verschillende voordelen voor jonge kinderen. Ze kunnen helpen bij het leren van talen, het ontwikkelen van creativiteit, en het leren omgaan met informatie. Bijvoorbeeld, kinderen kunnen Engelse films, series of spellen gebruiken om hun Engelse taalvaardigheid te verbeteren. Ze kunnen ook documentaires of websites gebruiken om informatie te vinden over specifieke onderwerpen, wat hen helpt om beter te leren denken over hun omgeving.
Creativiteit en leren
Digitale media bieden ook veel mogelijkheden voor creativiteit. Kinderen kunnen hun eigen websites maken, spellen ontwikkelen, of weblogs bijhouden. Dit helpt bij het ontwikkelen van technische vaardigheden en het leren omgaan met digitale tools. Daarnaast kunnen kinderen leren om te werken met digitale tools en hoe ze deze kunnen gebruiken om hun leerproces te ondersteunen.
De risico’s van digitale media
Hoewel digitale media veel voordelen bieden, zijn er ook risico’s. Te veel schermtijd kan de slaap verstoren, de taalontwikkeling beïnvloeden, en leiden tot lichamelijke klachten door te veel zitten en te lang dichtbij kijken. Bovendien kunnen kinderen die te veel tijd doorbrengen met digitale media minder tijd hebben voor fysieke activiteiten, wat negatief kan zijn voor hun gezondheid.
Ondersteuning bij het leren omgaan met emoties
Een ander risico is dat ouders digitale media gebruiken om hun kinderen af te leiden bij negatieve emoties, zoals verveling of irritatie. Hierdoor kunnen kinderen belangrijke leermomenten missen. Juist op jonge leeftijd moeten kinderen leren omgaan met hun emoties en leren om iets zelfstandig te doen als ze zich vervelen. Door actief betrokken te zijn bij het gebruik van digitale media, kunnen ouders hun kinderen helpen om deze vaardigheden te ontwikkelen.
De balans tussen digitale en fysieke activiteiten
Een gezonde balans tussen digitale en fysieke activiteiten is cruciaal voor het welzijn van jonge kinderen. Bewegen is belangrijk voor jonge kinderen, en lang achter elkaar stilzitten is niet goed voor hen. Het gebruik van digitale media heeft ook voordelen, maar het is belangrijk dat ouders een goede balans vinden tussen bewegen en het gebruik van digitale media.
Belang van beweging
Beweging is essentieel voor jonge kinderen. Het helpt bij het ontwikkelen van lichaamsbewustzijn, motorische vaardigheden, en sociale vaardigheden. Ouders moeten ervoor zorgen dat hun kinderen voldoende bewegen, zowel binnen als buiten het huis. Dit kan bijvoorbeeld door actieve speeltijden, bezoeken aan het park, of het spelen van spellen buiten.
Digitale activiteiten efficiënt in delen
Digitale activiteiten kunnen efficiënt worden ingezet om te helpen bij het leren, maar het is belangrijk dat deze activiteiten worden afgewisseld met offline activiteiten. Bijvoorbeeld, ouders kunnen samen met hun kind een filmpje opnemen op TikTok, of een luisterboek opzetten. Daarnaast kunnen ze ook offline activiteiten zoals het bezoeken van een bos of een boerderij inplannen, waarin ze op zoek gaan naar bepaalde dieren.
Afspraken maken over het gebruik van digitale media
Om te voorkomen dat het gebruik van digitale media uit de hand loopt, is het raadzaam dat ouders afspraken maken met hun kinderen. Deze afspraken kunnen gaan over welke activiteiten voorrang moeten krijgen boven het gebruik van digitale media, en wanneer media-apparaten moeten worden uitgezet.
Voorbeelden van afspraken
- Eerst huiswerk maken dan gamen
- Tijdens het eten zetten we de telefoon of andere media uit
- We gebruiken geen media voor het slapen gaan (na een bepaalde tijd in de avond of in ieder geval niet later dan een uur voor het slapen gaan)
Door dergelijke afspraken te maken, helpen ouders hun kinderen om een gezonde balans te vinden tussen het gebruik van digitale media en andere activiteiten.
Onderscheid maken tussen gezond en ongezond gebruik
Het is belangrijk dat ouders leren om te onderscheiden tussen gezond en ongezond gebruik van digitale media. Dit betekent dat ze moeten weten hoe ze hun kinderen kunnen begeleiden bij het kiezen van geschikte inhoud, en hoe ze kunnen omgaan met de invloed van digitale media op hun gedrag.
Hulp van experts
Ouders kunnen gebruik maken van adviezen van experts om hun kinderen te helpen bij het leren omgaan met digitale media. Deze experts kunnen helpen bij het bepalen van de juiste inhoud, en kunnen ook helpen bij het opstellen van afspraken voor het gebruik van digitale media.
Samenwerking met professionals
Ouders kunnen ook samenwerken met professionals, zoals kinderopvangmedewerkers, jeugdgezondheidszorg, en kinderfysiotherapeuten. Deze professionals kunnen helpen bij het begeleiden van jonge kinderen bij het leren omgaan met digitale media. Ze kunnen ook helpen bij het opstellen van afspraken en het bepalen van de juiste balans tussen digitale en fysieke activiteiten.
Ondersteuning van experts
Bijvoorbeeld, het Nederlands Jeugd Instituut (NJI) heeft een toolbox ontwikkeld met tips en informatie over hoe ouders en professionals aan de slag kunnen met het gebruik van digitale media. Ook worden er praktische adviezen gegeven om gesprekken over digitale media te voeren in gezins- of klasverband.
Conclusie
Digitale media spelen tegenwoordig een belangrijke rol in het leven van jonge kinderen. Ouders spelen hierbij een cruciale rol bij het leren omgaan met deze media. Het is belangrijk dat ouders hun kinderen helpen om een gezonde balans te vinden tussen het gebruik van digitale media en andere activiteiten. Door actief betrokken te zijn bij het gebruik van digitale media, kunnen ouders hun kinderen helpen om de voordelen van deze media te benutten en tegelijkertijd de risico’s te beperken. Daarnaast is het belangrijk dat ouders samenwerken met professionals om hun kinderen te begeleiden bij het leren omgaan met digitale media.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
