Opvoeden zonder tv: Waarom en hoe?

In de huidige tijd wordt steeds vaker gesproken over het opvoeden zonder tv. De term ‘schermtijd’ en ‘schermvrij opvoeden’ zijn in omloop geraakt, maar het verschijnt niet direct duidelijk wat dit precies inhoudt. De bronnen tonen aan dat het opvoeden zonder tv niet betekent dat kinderen volledig van digitale media afblijven, maar dat het om een bewuste keuze gaat om de invloed van schermen op het ontwikkelingsproces van jonge kinderen te beperken. In dit artikel worden de kernpunten van schermvrij opvoeden besproken, inclusief de voordelen, risico’s en praktische tips voor ouders.

Wat betekent ‘schermtijd’?

In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat ‘schermtijd’ niet alleen het kijken naar tv of films betekent, maar ook het gebruik van tablets, computers en mobiele telefoons. Dit kan bestaan uit het bekijken van filmpjes, het spelen van spellen, het gebruik van educatieve apps of het videobellen. De term ‘schermtijd’ omvat dus alles wat op een scherm wordt gedaan, zowel passief als actief. De focus ligt hierbij op de hoeveelheid en de kwaliteit van de tijd die het kind daaraan besteedt.

Wat is schermvrij opvoeden?

De term ‘schermtijd’ wordt vaak verward met ‘schermtijd vrij opvoeden’. Hierbij wordt niet bedoeld dat kinderen volledig geen digitale media mogen gebruiken, maar dat ouders bewust kiezen voor een laagfrequent gebruik of zelfs het uitstellen tot op latere leeftijd. Het gaat hierbij om het vertrouwen dat een kind in staat is zichzelf te vermaken en dat het op zijn eigen tempo ontwikkelt. Het doel is om het kind ruimte te geven om te spelen, te leren en te ontdekken zonder dat het beeldscherm de hoofdrol speelt.

Waarom schermvrij opvoeden?

Er zijn meerdere redenen waarom ouders kiezen voor schermvrij opvoeden. Eén van de belangrijkste redenen is het beschermen van de ontwikkeling van jonge kinderen. Volgens onderzoek is het vooral belangrijk dat kinderen onder de twee jaar geen beeldscherm mogen kijken. Dit komt doordat hun hersenen nog in ontwikkeling zijn en snelle montage, harde geluiden en heftige kleuren invloed kunnen hebben op hun mentale en fysieke ontwikkeling. Daarnaast wordt er ook gewaarschuwd voor de invloed van schermvrij opvoeden op het concentratievermogen en het gedrag van kinderen.

Een tweede reden is het beperken van de druk die ouders voelen. In de huidige maatschappelijke context wordt er veel aandacht besteed aan het presteren van kinderen, waardoor ouders het gevoel kunnen krijgen dat ze vanaf een jonge leeftijd al veel moeten doen om hun kind te helpen. Dit kan leiden tot het gebruik van digitale media als hulpmiddel om de kinderen te laten leren of te laten spelen. Door schermvrij op te voeden, kunnen ouders het gevoel van verantwoordelijkheid verminderen en zich richten op het stimuleren van het zelfstandig spelen en leren.

De voordelen van schermvrij opvoeden

Er zijn meerdere voordelen van het opvoeden zonder tv. Allereerst is er het feit dat kinderen die vaker buiten spelen, meer ontdekkingen doen en creatiever zijn. Dit wordt vaak aangevuld met het feit dat kinderen die minder tijd doorbrengen met schermen, meer tijd hebben om te leren en te ontwikkelen op andere manieren. Daarnaast is er ook sprake van het bevorderen van gezonde gewoontes, zoals het samen eten zonder schermen, het spelen in de natuur en het leren omgaan met emoties.

Een ander voordeel is het verminderen van de invloed van digitale media op het gedrag van kinderen. Onderzoek toont aan dat kinderen die vaker televisie kijken, vaker gedragsproblemen kunnen ontwikkelen. Dit komt vooral voor bij kinderen die te veel kijken en dit overmatig doen. Door schermvrij op te voeden, kunnen ouders dit risico verminderen en zorgen voor een beter evenwicht tussen scherm en andere activiteiten.

De risico’s van schermvrij opvoeden

Hoewel schermvrij opvoeden veel voordelen heeft, zijn er ook risico’s. Een van de belangrijkste risico’s is het gevoel dat ouders hun kind tekort doen als ze geen schermen gebruiken. Dit gevoel kan ontstaan door het feit dat veel ouders van mening zijn dat schermvrij opvoeden niet in overeenstemming is met de huidige maatschappelijke normen. Daarnaast is er ook het risico dat kinderen die geen schermen gebruiken, minder kennis maken van bepaalde technologieën, wat op lange termijn tot problemen kan leiden bij het leren omgaan met digitale apparaten.

Hoe kan je schermvrij opvoeden?

Er zijn verschillende manieren om schermvrij op te voeden. Eén van de belangrijkste is het bepalen van de hoeveelheid schermtijd. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) moeten kinderen onder de 1 jaar beeldschermvrij worden opgevoed. Tot 5 jaar mag het per dag niet langer dan een uur zijn, en tot 12 jaar is het advies twee uur. Dit is echter geen regel die iedereen moet volgen, maar een richtlijn die kan helpen bij het bepalen van een geschikte hoeveelheid.

Een andere methode is het kiezen van de juiste programma’s. Het is belangrijk dat ouders bewust kiezen voor rustige programma’s zonder heftige kleuren, geluiden en snelle sceneveranderingen. Dit helpt de hersenen van het kind om beter te kunnen omgaan met de inhoud. Daarnaast is het belangrijk dat ouders samen met hun kind kijken en na bespreken wat er gebeurt. Dit helpt bij het leren omgaan met de inhoud en het vragen stellen.

Praktische tips voor ouders

Er zijn meerdere praktische tips voor ouders die schermvrij opvoeden. Allereerst is het belangrijk om een structuur te creëren. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat er een vast moment is waarop er geschermd mag worden, zodat er meer structuur in komt. Daarnaast is het belangrijk om te kiezen voor het juiste moment van de dag. Volgens onderzoek is het beter om schermtijd in de middag te geven, omdat het licht van het beeldscherm invloed kan hebben op het bioritme en de slaap van het kind.

Een andere tip is om te kiezen voor het gebruik van educatieve programma’s. Dit kan helpen bij het leren en het stimuleren van het denkvermogen van het kind. Daarnaast is het belangrijk om te letten op de invloed van schermen op de ogen van het kind. Het licht van het beeldscherm kan schadelijk zijn voor de ooglens van kinderen, vooral als ze te veel tijd doorbrengen met kijken naar schermen.

Conclusie

Het opvoeden zonder tv is een bewuste keuze die zowel voordelen als risico’s met zich meebrengt. Door de juiste keuzes te maken en de juiste regels op te stellen, kunnen ouders ervoor zorgen dat hun kind op een gezonde manier kan groeien. Het is belangrijk om te beseffen dat het opvoeden zonder tv niet betekent dat kinderen geen digitale media mogen gebruiken, maar dat het om een bewuste keuze gaat om de invloed van schermen op het ontwikkelingsproces van jonge kinderen te beperken. Door dit te doen, kunnen ouders ervoor zorgen dat hun kinderen op een gezonde manier kunnen groeien en zich kunnen ontwikkelen.

Bronnen

1. Opvoeden zonder beeldschermen: is dat nog wel mogelijk (en moet je dat willen)
2. Schermtijd en het doen van taken, zonder schema’s. Zo doe ik dat!
3. Wat is schermvrij opvoeden?
4. TV-kijken en het opvoeden van kinderen
5. Waarom schermvrij opvoeden?
6. De invloed van televisiekijken op het gedrag van kinderen
7. De invloed van schermvrij opvoeden op de ontwikkeling van kinderen
8. Hoe voed je kinderen schermwijs op?