Nachtangsten bij jonge kinderen: oorzaak, herkenning en hoe ouders kunnen omgaan met deze slaapstoornis

Nachtangsten, ook wel aangeduid als night terrors, zijn een veelvoorkomende en vaak verontrustende ervaring voor ouders. Ze treden meestal op bij kinderen tussen de 3 en 12 jaar oud, met een piek rond de 2-7 jaar. In tegenstelling tot nachtmerries, die zich voordoen tijdens de REM-slaap, gebeuren nachtangsten tijdens de diepe NREM-slaap, meestal in de eerste drie uur na het in slaap vallen. Hoewel ze angstaanjagend kunnen zijn voor ouders, zijn ze over het algemeen onschadelijk voor het kind. Het kind is zich niet bewust van de gebeurtenis en herinnert zich de volgende ochtend niets van de episode. In dit artikel bespreken we de oorzaken, symptomen, hoe ouders hiermee om kunnen gaan, en wat kan worden gedaan om nachtangsten te voorkomen of te verminderen.

Wat zijn nachtangsten?

Nachtangsten zijn slaapstoornissen waarbij een kind plotseling wakker wordt in een toestand van intense angst of paniek. Het kind zit rechtop in bed, heeft grote ogen, zweet, en ademt snel. Het is echter niet volledig wakker en reageert meestal niet op troost of geruststelling. Het kan ook bewegingen maken, zoals trappen of slaan, en soms zelfs het bed verlaten. De episode kan enkele minuten duren, soms wel tot 30 minuten. Na afloop valt het kind weer rustig in slaap.

Nachtangsten zijn verschillend van nachtmerries. Bij nachtmerries is het kind volledig wakker, weet het zich te herinneren en kan het troostend worden gesteund. Nachtangsten daarentegen gebeuren tijdens de diepe slaap en zijn niet bewust.

Symptomen van nachtangsten

De volgende symptomen zijn typisch voor nachtangsten:

• Plotselinge paniek of angst
• Grote, wijd open ogen en een angstige uitdrukking
• Snelle hartslag en zware ademhaling
• Zweeten
• Trappen, slaan of bewegingen maken
• Onverstaanbaar geroep of geschreeuw
• Geen herinnering aan de gebeurtenis de volgende ochtend

Het is belangrijk om te weten dat het kind tijdens deze episodes geen pijn voelt en ook niet in gevaar is. De angst is echter duidelijk aanwezig en kan voor ouders lastig zijn om te observeren.

Oorzaken van nachtangsten

De oorzaken van nachtangsten zijn niet altijd duidelijk, maar er zijn een aantal factoren die erbij kunnen leiden:

1. Slaaptekort of oververmoeidheid: Wanneer een kind niet voldoende slaap krijgt of extreem moe is, kan de slaap onrustig worden, wat leidt tot nachtangsten.
2. Onregelmatige slaappatronen: Gebrek aan een consistent slaapritme kan de kans op nachtangsten vergroten.
3. Emotionele stress: Levensveranderingen zoals een verhuizing, het krijgen van een tweeling, of schoolstress kunnen bijdragen.
4. Ziekte of koorts: Koorts of ziekten die de slaap verstoren, kunnen ook een oorzaak zijn.
5. Genetische aanleg: Nachtangsten kunnen in families voorkomen. Als een ouder of familielid deze ervaring heeft gehad, is de kans groter dat het kind het ook meemaakt.

Nachtangsten kunnen ook verband houden met een onvolwassen hersenontwikkeling. Het is mogelijk dat één hersenhelft actief is, terwijl de andere slaapt. Dit verklaart waarom het kind overdag volledig normaal lijkt en geen herinnering heeft van de episode.

Hoe ouders hiermee om kunnen gaan

Wanneer een kind een nachtangst meemaakt, is het voor ouders vaak moeilijk om te weten wat ze moeten doen. Het is belangrijk om kalm te blijven en de situatie te beheren zonder het kind verder te ontregelen. Hier zijn een aantal tips:

• Blijf kalm: Het is begrijpelijk dat ouders zich zorgen maken, maar het is belangrijk om zelf rustig te blijven. Onthoud dat het kind in een slaaptoestand is en zich niet bewust is van wat er gebeurt.
• Probeer het kind niet wakker te maken: Het wakker maken van een kind tijdens een nachtangst is meestal niet effectief en kan zelfs de episode verlengen. Wacht tot het voorbij is.
• Zorg voor een veilige omgeving: Omdat kinderen tijdens een nachtangst bewegingen maken of uit bed kunnen komen, is het belangrijk om de slaapkamer veilig te maken. Verwijder scherpe voorwerpen en zorg dat het kind niet van het bed kan vallen.
• Stel gerust, zonder direct in te grijpen: Je kunt zachtjes tegen je kind praten en geruststellen, maar verwacht niet dat het hierop reageert. Vaak is het voldoende om in de buurt te blijven en ervoor te zorgen dat het kind veilig is.
• Houd een slaaplogboek bij: Het bijhouden van een logboek kan helpen om patronen te ontdekken. Dat geeft inzicht in wanneer nachtangsten voorkomen en wat de mogelijke oorzaken kunnen zijn.

Hoe kun je nachtangsten voorkomen?

Hoewel nachtangsten meestal vanzelf overgaan, zijn er een aantal maatregelen die ouders kunnen nemen om de kans op nachtangsten te verminderen:

• Vaste slaaptijden en een rustig avondritueel: Een consistente slaaproutine is belangrijk. Zorg dat je kind op hetzelfde tijdstip elke avond naar bed gaat en een rustige voorbereiding heeft, zoals voorlezen of een badje.
• Vermijd schermtijd voor bedtijd: Zorg dat er geen schermactiviteiten zijn in de uren voor de bedtijd. Dit kan de hersenen prikkelen en leiden tot onrustige slaap.
• Voorkom stress en oververmoeidheid: Als je merkt dat je kind stress of oververmoeidheid toont, probeer dan rustige activiteiten in te bouwen. Denk aan ademhalingsoefeningen of kalmerende muziek.
• Interventie bij herhaalde episodes: Als nachtangsten zich op een bepaald tijdstip regelmatig voordoen, kan het helpen om het kind kort voor dat tijdstip licht wakker te maken. Dit onderbreekt de slaapcyclus en kan voorkomen dat de nachtangst zich voordoet.
• Zorg voor een veilige slaapomgeving: Zorg ervoor dat het kind geen risico loopt tijdens een episode. Verwijder scherpe voorwerpen en zorg dat het bed veilig is.

Wanneer is medische hulp nodig?

De meeste nachtangsten zijn tijdelijk en verdwijnen vanzelf na een paar jaar. Echter, als de episodes zich erg vaak voordoen, lang duren, of bijvoorbeeld gepaard gaan met slaapapneu of andere slaapstoornissen, is het verstandig om een arts te raadplegen. Ook als het kind overdag onrustig of vermoeid lijkt, of als de episodes het dagelijks functioneren beïnvloeden, kan medische begeleiding nodig zijn.

Conclusie

Nachtangsten zijn een veelvoorkomende en vaak tijdelijke ervaring bij jonge kinderen. Ze treden meestal op tijdens de diepe slaap en kunnen verontrustend zijn voor ouders, maar zijn over het algemeen onschadelijk voor het kind. Door kennis te maken met de oorzaken, symptomen en aanpak, kunnen ouders hiermee rustiger omgaan. Het is belangrijk om kalm te blijven, de kinder slaapomgeving veilig te maken, en een consistente slaaproutine aan te houden. In de meeste gevallen verdwijnen nachtangsten vanzelf naarmate het kind ouder wordt. Als de episodes echter ernstig of herhaaldelijk zijn, is het verstandig om professionele hulp in te schakelen.

Bronnen

1. bedtijd.com
2. lifemedicallab.com
3. tl.medicalwholesome.com
4. thegeekiary.com
5. mamaplaats.nl
6. parents.com
7. snugglesanddreams.com
8. hellomaman.fr
9. [gpnotebook.com](https://gpnotebook.com/pages/psychiatry/night-terrors--sleep-terrors-pavor-nocturnus-
10. oudersvannu.nl
11. oudersvannu.nl
12. oudersvannu.nl