Zelfvertrouwen en eigenwaarde bij kinderen: Hoe ouders en opvoeders hierbij helpen

Zelfvertrouwen en eigenwaarde zijn cruciale factoren in de ontwikkeling van kinderen. Een kind met voldoende zelfvertrouwen gelooft in zichzelf en in wat het kan: "Ik kan en durf dat zelf." Het heeft ook vaak gevoel van eigenwaarde: "Het is goed dat ik er ben." Dit wordt ook wel zelfwaardering genoemd of een positief zelfbeeld. In dit artikel bespreiden we hoe ouders en opvoeders kinderen kunnen helpen hun zelfvertrouwen en eigenwaarde te ontwikkelen, gebaseerd op informatie uit de bronnen.

Wat is zelfvertrouwen en eigenwaarde?

Zelfvertrouwen is de mate waarin een kind vertrouwen heeft in zichzelf en in zijn eigen kunnen. Het is het vertrouwen dat een kind heeft in de dingen die het doet en wat het wel of niet kan. Eigenwaarde is de beoordeling die een kind aan zichzelf geeft. Het gaat om hoe het kind zijn kwaliteiten en eigenschappen beoordeelt. Een kind met eigenwaarde vindt zichzelf oké, met zijn positieve en negatieve eigenschappen: "Ik mag er zijn, ik ben tevreden met mijzelf."

Zelfvertrouwen, zelfbeeld en eigenwaarde zijn sterk met elkaar verweven. De overtuigingen die een kind over zichzelf heeft, zijn van invloed op het zelfvertrouwen van een kind. Kinderen met een negatief zelfbeeld, zullen minder vertrouwen hebben in hun eigen kunnen.

De rol van opvoeding

De opvoeding speelt een grote rol in de vorming van het zelfbeeld, zelfvertrouwen en eigenwaarde van kinderen. Een goede opvoeding leert kinderen dingen die hen helpen een zelfstandig persoon te worden, een persoon die zelf kan kiezen, een mens met een eigen mening. Krijgt je kind veel leuke, positieve reacties? Kan het laten zien wat het kan? Dan krijgt je kind een goed beeld over zichzelf. Kinderen met een goed zelfbeeld kunnen zich in verschillende situaties redden. Wanneer kinderen te veel van zichzelf verwachten, is de kans groot dat hun verwachtingen niet uitkomen. Daar worden ze onzeker van.

Hoe kun je je kind helpen met zelfvertrouwen en eigenwaarde?

Er zijn meerdere manieren waarop ouders en opvoeders kinderen kunnen helpen hun zelfvertrouwen en eigenwaarde te ontwikkelen. Hier zijn enkele tips:

Spreek positieve woorden

Woorden hebben kracht. Alles wat iemand tegen een ander zegt bouwt op of breekt af. Geef je kind complimenten en benoem concreet wat je in hem waardeert. Negatieve en kritische woorden daarentegen ondermijnen de eigenwaarde van een kind.

Help je kind om uitdagingen aan te gaan

Motiveer je kind om nieuwe dingen te proberen, ook als het eng of moeilijk lijkt. Het zelfvertrouwen van een kind groeit als het ontdekt dat het tóch gelukt is. Durf je kind verantwoordelijkheden te geven, zodat het vertrouwen in zijn eigen kunnen groeit als het zelfstandig dingen aangaat. Laat merken dat jij vertrouwen in hem hebt.

Geef aandacht aan het positieve

Geef aandacht aan wat goed gaat. Let niet te veel op wat er allemaal niet goed gaat, maar let op wat wel lukt en wat steeds beter gaat.

Fouten maken mag

Leer je kind dat fouten maken mag. Geef zelf hierin het goede voorbeeld. Fouten zijn een natuurlijk deel van het leren en helpen bij het ontwikkelen van zelfvertrouwen.

Geef je kind de ruimte om zichzelf te ontwikkelen

Laat je kind zelfstandig iets doen of proberen en straal vertrouwen uit. Door je kind niet te veel te beschermen, geef je je kind de mogelijkheid om zelfvertrouwen te ontwikkelen. Laat je kind situaties zelf oplossen en doen, ook als hij/zij dit in eerste instantie niet wil of als het fout kan gaan (tenminste, als de veiligheid van je kind niet in het gevaar komt). Moedig je kind aan en ondersteun waar nodig. Laat je kind z’n angsten overwinnen.

De invloed van de omgeving

De omgeving heeft een grote invloed op het zelfbeeld, zelfvertrouwen en eigenwaarde van kinderen. Kinderen die veel positieve interacties hebben met ouders of opvoeders, ontwikkelen een positief zelfbeeld. Daarnaast speelt de rol van leeftijdsgenoten een belangrijke rol. Pubers zijn bijvoorbeeld geneigd om hun gedrag te imiteren en te proberen wat bij hen past.

De rol van de ouder

De rol van de ouder is cruciaal in de ontwikkeling van het zelfbeeld, zelfvertrouwen en eigenwaarde van kinderen. Een positieve opvoeding en positieve reacties van leeftijdsgenoten helpen bij het opbouwen van een positief zelfbeeld. Een kind dat wordt aangemoedigd, geprezen voor zijn inspanningen en mag leren van fouten, ontwikkelt een positief zelfbeeld.

De rol van de opvoeder

De opvoeder speelt ook een belangrijke rol in de ontwikkeling van het zelfbeeld, zelfvertrouwen en eigenwaarde van kinderen. Een goede opvoeding leert kinderen dingen die hen helpen een zelfstandig persoon te worden, een persoon die zelf kan kiezen, een mens met een eigen mening. Krijgt je kind veel leuke, positieve reacties? Kan het laten zien wat het kan? Dan krijgt je kind een goed beeld over zichzelf. Kinderen met een goed zelfbeeld kunnen zich in verschillende situaties redden.

De invloed van prestaties

De standaard waar de huidige jeugd aan moet voldoen, is niet dezelfde als dertig of veertig jaar geleden. Volgens een opvoedkundige koppelen veel kinderen tegenwoordig hun zelfvertrouwen of gevoel van eigenwaarde aan prestaties. En hoewel ouders hun kind wellicht aanmoedigen om hun best te doen, wekken zij ook de indruk dat een specifieke school, specifiek carrièrepad of salaris, toch nog zwaar meeweegt.

Meerdere vormen van succes

Volgens de opvoedkundige moeten prestaties en eigenwaarde los van elkaar staan. Ze benadrukt dat succes of slagen niet zo zwart-wit is. Er zijn meerdere vormen van succes of slagen. "Laat kinderen activiteiten doen die ze leuk vinden. Los van het feit of dit in de toekomst goed is voor hun studiekeuze of cv."

De invloed van negatieve ervaringen

Een negatief zelfbeeld ontstaat vaak door negatieve ervaringen. Bijvoorbeeld door denigrerende opmerkingen: “daar ben jij te onhandig voor” of overdreven boosheid, kunnen bij herhaling negatief inwerken op iemand zijn zelfbeeld. Hoge eisen stellen of het gevoel dat je niet serieus genomen wordt, kunnen de kiem leggen voor een negatief zelfbeeld. Dan nestelt zich het hardnekkige denkbeeld: “ik ben niet slim, leuk of mooi genoeg.” Dat zal niet gebeuren als een opvoeder of partner een keer zegt dat je niet goed genoeg bent. Maar als de boodschap maar vaak genoeg herhaald wordt, gaat je er op den duur in geloven.

De invloed van de opvoeding

De opvoeding speelt zonder twijfel een grote rol in de vorming van je zelfbeeld. Met zelfcompassie en doorzettingsvermogen kun je de invloed van je opvoeding ombuigen en een zelfbeeld opbouwen dat niet is gebaseerd op de verwachtingen of meningen van anderen.

Samenvatting

Zelfvertrouwen en eigenwaarde zijn cruciale factoren in de ontwikkeling van kinderen. Een kind met voldoende zelfvertrouwen gelooft in zichzelf en in wat het kan: "Ik kan en durf dat zelf." Het heeft ook vaak gevoel van eigenwaarde: "Het is goed dat ik er ben." Dit wordt ook wel zelfwaardering genoemd of een positief zelfbeeld. De opvoeding speelt een grote rol in de vorming van het zelfbeeld, zelfvertrouwen en eigenwaarde van kinderen. Een goede opvoeding leert kinderen dingen die hen helpen een zelfstandig persoon te worden, een persoon die zelf kan kiezen, een mens met een eigen mening. Krijgt je kind veel leuke, positieve reacties? Kan het laten zien wat het kan? Dan krijgt je kind een goed beeld over zichzelf. Kinderen met een goed zelfbeeld kunnen zich in verschillende situaties redden. Wanneer kinderen te veel van zichzelf verwachten, is de kans groot dat hun verwachtingen niet uitkomen. Daar worden ze onzeker van.

Bronnen

1. Zelfvertrouwen
2. Zelfvertrouwen
3. Zelfvertrouwen en eigenwaarde
4. Opvoeding en zelfbeeld
5. Eigenwaarde bij kinderen
6. Negatief zelfbeeld en lage eigenwaarde
7. Zelfvertrouwen en eigenwaarde
8. 7 tips om je kind te helpen groeien in zelfvertrouwen
9. Zelfvertrouwen bij kinderen: aangeboren of aangeleerd
10. Zelfvertrouwen en eigenwaarde
11. 10 oefeningen om het zelfvertrouwen van je kind te vergroten
12. Zelfvertrouwen bij kinderen