Opvoeden van kind met ADHD en autisme: Aanpak, uitdagingen en ondersteuning
juli 9, 2025
Opvoeden is een proces waarin ouders hun kind helpen om zich te ontwikkelen tot een zelfstandig en verantwoordelijk individu dat in staat is om mee te leven in de maatschappij. Dit proces is niet altijd eenvoudig, en veel ouders hebben hulp nodig bij het opvoeden. De bronnen die beschikbaar zijn, geven inzicht in de verschillende manieren waarop ouders ondersteuning kunnen krijgen, zowel informeel als professioneel. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van opvoeden, de rol van ouders, en de beschikbare ondersteuning besproken.
Opvoeden is het proces waarin een kind wordt opgeleid om zich in te leven in de normen en waarden van de samenleving. Dit gebeurt vooral door ouders, maar ook door andere volwassenen zoals onderwijzers, verzorgers en familieleden. De kern van opvoeden is het helpen van het kind om zichzelf te ontwikkelen, zowel emotioneel als sociaal. Dit gebeurt door een veilige, liefdevolle omgeving te bieden, structuur en consistentie in het gedrag, en het overdragen van kennis en waarden.
De bronnen laten zien dat opvoeding ook gericht kan zijn op het stimuleren van bepaalde vaardigheden, zoals zelfstandigheid, sociaal gedrag, en het leren omgaan met emoties. In het bijzonder wordt opgemerkt dat opvoeding niet alleen gericht is op het leren van normen, maar ook op het ontwikkelen van een positief zelfbeeld en het aanleren van verantwoordelijkheid.
Soms lukt het ouders niet om hun kind op de juiste manier op te voeden. In dergelijke gevallen is er ondersteuning beschikbaar, zowel informeel als professioneel. De bronnen tonen aan dat ouders kunnen rekenen op hulp van familie, vrienden, buren, en andere ouders. Daarnaast zijn er ook vrijwilligersorganisaties, zoals Home-Start en Moeders informeren moeders (MIM), die ondersteuning bieden bij het opvoeden.
Een andere vorm van hulp is het bezoeken van een sociaal wijkteam of jeugdteam van de gemeente. Deze teams werken met deskundigen op het gebied van opvoeding, psychologie, en maatschappelijk werk. Ze kunnen tijdelijke ondersteuning bieden of zwaardere hulp regelen. Daarnaast kunnen ouders ook terecht bij jeugd- en opvoedhulporganisaties, zoals het Centrum voor Jeugd en Gezin of de Jeugd- en Ouderenzorg.
Voor ouders die intensieve ondersteuning nodig hebben, zijn er professionele opvoedingsondersteuners beschikbaar. Deze professionals helpen bij het oplossen van problemen in de opvoeding, zoals gedragsproblemen, leerproblemen, of emotionele uitdagingen. Opvoedadvies.nl biedt bijvoorbeeld begeleiding aan huis, online, of via telefoon. Daarnaast zijn er ook workshops en bijscholing beschikbaar voor medewerkers van kinderdagverblijven en opvang.
Een belangrijk onderdeel van professionele ondersteuning is het aanbieden van opvoedcursussen. Deze cursussen helpen ouders bij het leren omgaan met uitdagingen in de opvoeding. Ook zijn er werkboeken beschikbaar, zoals “TOP Opvoeder”, die helpen bij het vinden van balans tussen de ouder en het kind. Deze materialen zijn gericht op het versterken van het zelfvertrouwen van ouders en het leren omgaan met uitdagende situaties.
De bronnen laten zien dat ouders vaak vertrouwen op hun sociale netwerk voor hulp bij het opvoeden. Dit kan zowel informeel zijn, zoals hulp van familie of vrienden, als formeel, zoals advies van een school of kinderopvang. Hoewel veel ouders deze ondersteuning waarderen, kan het ook zijn dat het netwerk niet altijd helpt. Soms wordt advies als te bemoeizuchtig of als oordeel ervaren, waardoor ouders zich onzeker kunnen voelen.
Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat niet alle hulp even geschikt is voor iedereen. Sommige ouders hebben meer behoefte aan professionele ondersteuning dan anderen. Het is daarom belangrijk om te kijken naar de situatie van het kind en de ouder, en te bepalen of er hulp nodig is.
De gemeente speelt een belangrijke rol in de opvoeding. Veel gemeenten hebben een Centrum voor Jeugd en Gezin, waar ouders terecht kunnen voor advies en ondersteuning. Daarnaast is er ook de Jeugd- en Ouderenzorg, die ondersteuning biedt bij problemen in de opvoeding, huisvesting, of financiële situaties.
De jeugdhulp biedt ook ondersteuning aan kinderen die zich anders ontwikkelen dan leeftijdsgenoten. Dit wordt integrale vroeghulp genoemd en is gericht op kinderen van 0 tot 7 jaar. In dergelijke gevallen kunnen deskundigen zoals kinderartsen, psychologen, en onderwijsdeskundigen samenwerken om de juiste hulp te geven.
Opvoedondersteuning valt meestal onder de jeugdhulp. Ouders kunnen hiervoor terecht bij hun gemeente. Als de standaardhulp niet voldoet, is het mogelijk om een persoonsgebonden budget (PGB) aan te vragen. Dit budget kan worden gebruikt voor aanvullende ondersteuning, zoals begeleiding, cursussen, of andere vormen van hulp.
Voor kinderen met een indicatie voor Wlz-zorg krijgen ouders meestal alle zorg via de Wlz. Toch is er ook de Jeugdwet, die noodzakelijke hulp biedt die niet door de Wlz wordt vergoed. Dit geldt onder andere voor ondersteuning bij het opvoeden en opgroeien.
Opvoeden is een complex proces dat zowel emotioneel als sociaal belangrijk is. Ouders spelen een cruciale rol in dit proces, maar kunnen hulp nodig hebben bij het opvoeden. Er zijn verschillende vormen van ondersteuning beschikbaar, zowel informeel als professioneel. De gemeente, jeugdhulp, en professionele opvoedingsondersteuners spelen hierin een belangrijke rol. Het is belangrijk om te beseffen dat elke ouder anders omgaat met opvoeding en dat er geen enkele oplossing past voor iedereen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet