Opvoeden toen en nu: verschil in benadering en uitdagingen

Opvoeden is een complex proces dat zich ontwikkelt naarmate de tijd vordert. De manier waarop ouders hun kinderen opvoeden, heeft in de afgelopen decennia veel veranderd. In dit artikel wordt gekeken naar de verschillen tussen opvoeding vroeger en nu, waarbij zowel de opvoedingsstijlen als de uitdagingen die ouders tegenkomen, centraal staan. De informatie is gebaseerd op bronnen die beschikbaar zijn, waaronder onderzoek, meningen van ouders, en opvoedingsdeskundigen.

Verschillen in opvoedingsstijlen

De opvoedingsstijlen van vroeger en nu verschillen aanzienlijk. In de jaren zestig en zeventig werd de autoritaire opvoeding vaak gevolgd, waarin de vader de baas was en tegenspraak niet werd geduld. De opvoeding was gericht op gehoorzaamheid, discipline en het volgen van regels. Kinderen werden vaak in een strak geregeld milieu opgevoed, waarin veel aandacht was voor regelmaat, reinheid en rust.

Tegenwoordig is de opvoeding meer gericht op het respecteren van het individu. Kinderen worden opgevoed met meer vrijheid, waarin ze hun eigen mening mogen uiten en hun eigen keuzes mogen maken. De nadruk ligt nu op het ontwikkelen van zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en het leren nadenken over hun gedrag. Dit verschil is te zien in de opvoedingsstijlen, zoals de positieve opvoeding, die gericht is op het creëren van een veilige en liefdevolle omgeving waarin kinderen zich veilig en ontspannen kunnen voelen.

Impact van de samenleving

De samenleving heeft zich in de afgelopen jaren sterk ontwikkeld, wat ook invloed heeft op de opvoeding. De technologische vooruitgang heeft geleid tot een wereld waarin kinderen vroeger in de gaten staan dan ooit tevoren. De toegang tot informatie is veel breder geworden, en ouders kunnen nu veel meer weten over de ontwikkeling van hun kind. Daarnaast heeft de opvoeding ook te maken met de rol van de ouders in de maatschappij.

Vroeger was de opvoeding vaak een primaire taak van de moeder, terwijl vaders vaak minder betrokken waren. Tegenwoordig is de betrokkenheid van vaders bij de opvoeding aanzienlijk toegenomen. Beide ouders werken vaak en combineren hun werk met de opvoeding van hun kind. Ook groeien kinderen vaker op in samengestelde gezinnen, waarbij bewust of onbewust meer volwassenen betrokken zijn bij de opvoeding van het kind.

Uitdagingen bij het opvoeden

Het opvoeden van kinderen tegenwoordig lijkt moeilijker te zijn dan vroeger. Veel ouders twijfelen aan hun opvoedingskwaliteiten, en het lijkt alsof er veel meer meningen zijn over wat goed is. Sommige ideeën staan haaks op elkaar, en het is belangrijk om te beseffen dat achter elke opvatting over opvoeding een mensbeeld schuilgaat. De opvoedingsdoelen zijn in de loop van de tijd veranderd. Waar voorheen de nadruk werd gelegd op het conformeren aan regels, wordt nu veel belang gehecht aan het dragen van eigen verantwoordelijkheid en zelfstandig oordelen.

De grootte van het gezin speelt ook een aanzienlijke rol in de manier van opvoeden. Vroeger waren de gezinnen groter, waarbij de aandacht verdeeld moest worden en kinderen ook vaak elkaar opvoedden. In onze tijd bestaat een gezin uit gemiddeld twee à drie kinderen. In de optiek van de ouder van nu mag het kind niets tekortkomen.

Invloed van de opvoedkundige

De invloed van opvoedkundige zoals Benjamin Spock en Thomas Gordon is niet uit te vlakken. Benjamin Spock, een Amerikaanse kinderarts, heeft veel ouders uit meerdere generaties beïnvloed. Hij ging hun kind meer als individu zien, gingen meer flexibel met ze om en behandelden hen met meer genegenheid. Dit was in tegenstelling tot de algemeen aanvaarde norm vóór hem, die inhield dat het opvoeden van kinderen op het opbouwen van discipline gericht zou moeten zijn en dat baby’s niet “bedorven” zouden mogen worden door hen bijvoorbeeld op te pakken als ze huilden.

Thomas Gordon, klinisch psycholoog, is vooral bekend geworden vanwege de ‘Gordon-methode’. Hij schreef o.a. het boek ‘Luisteren naar kinderen’ (1970) en ontwikkelde cursussen voor ouders. Bekend waren zijn begrippen als ‘actief luisteren’ en de ‘ik-boodschap’. Zijn methodes waren er op gericht om de relatie tussen ouder en kind te verbeteren.

Uitdagingen bij het opvoeden van jonge kinderen

Het opvoeden van jonge kinderen is een uitdaging. Kinderen ontwikkelen zich razendsnel, en in elke fase leren ze nieuwe dingen. Het is belangrijk om de ontwikkelingsopgaven van het kind te begrijpen en daarop in te gaan. Voor kinderen tussen de 0 en 2 jaar is het allerbelangrijkste dat ze zich veilig hechten aan jou. Dit betekent veel knuffels, je kind goed verzorgen en veel praten tegen je kind.

Voor kinderen tussen de 2 en 4 jaar is het belangrijk om ruimte te geven voor ontwikkeling. Het bieden van structuur, duidelijke grenzen en uitleg blijft in deze periode belangrijk. Maak thuis duidelijke regels, zodat je kind weet waar het aan toe is. Praten en luisteren naar je kind is op deze leeftijd belangrijk. Als je kind een puber is, zal hij minder snel naar jou toekomen, daarom is het nu extra belangrijk.

Conclusie

Het opvoeden van kinderen heeft in de afgelopen jaren veel veranderd. De manier waarop ouders hun kinderen opvoeden, is niet meer alleen bepalend door de tradities van vroeger, maar ook door de moderne samenleving. De opvoedingsstijlen zijn veranderd, en de uitdagingen die ouders tegenkomen, zijn groter geworden. De invloed van opvoedkundige zoals Benjamin Spock en Thomas Gordon is niet uit te vlakken, en de uitdagingen bij het opvoeden van jonge kinderen zijn aanzienlijk. Het is belangrijk om de ontwikkelingsopgaven van het kind te begrijpen en daarop in te gaan, zodat het kind zich veilig en ontspannen kan voelen.

Bronnen

1. Opvoeden vroeger en nu: dit zijn de verschillen
2. Psychologie.nl - Opvoeden
3. Opgroeien.be - Ouderschap en opvoeding ondersteunen
4. Opanoma.nl - Opvoeding kleinkind
5. Curvacious.nl - Verschil opvoeden toen en nu
6. Jan-magazine.nl - Fleur Overgaag moeders vroeger vs. nu
7. Psychogoed.nl - Wat is positief opvoeden
8. Community.24baby.nl - Opvoeding vroeger vs. nu
9. Opanoma.nl - Opvoeden vroeger en nu