Opvoeden van kind met ADHD en autisme: Aanpak, uitdagingen en ondersteuning
juli 9, 2025
Als ouder is het lastig om te werken met een kind dat niet luistert. Veel ouders ervaren dit als frustrerend, omdat het leidt tot onrust, conflicten en een gevoel van onmacht. De bronnen laten zien dat het probleem van het slecht luisteren van kinderen een veelvoorkomend fenomeen is, maar er zijn ook manieren om dit te verbeteren. In dit artikel worden de oorzaken van het slecht luisteren van kinderen besproken, en worden praktische tips gegeven om dit effectiever aan te pakken.
Oorzaken van slecht luisteren bij kinderen
Een van de belangrijkste oorzaken van het feit dat kinderen niet luisteren, is dat ze zich niet begrepen voelen. Dit wordt onder meer in de bronnen benadruid. Kinderen hebben behoefte aan aandacht, begrip en het gevoel dat hun mening ook echt telt. Als ouders hun kind te snel afkappen of hun gedrag niet begrijpen, kan dit leiden tot een gevoel van onzekerheid en onbegrip bij het kind. Daarnaast is het ook belangrijk om te beseffen dat kinderen nog in ontwikkeling zijn, en hun vermogens om instructies op te volgen, focus te houden en emoties te managen, nog in opbouw zijn.
Een ander belangrijk punt is het feit dat kinderen vaak afgeleid zijn. Ze zijn vaak volledig in beslag genomen door hun speel- of activiteiten, waardoor ze niet direct reageren op instructies van hun ouders. Daarnaast kan ook het gedrag van de ouder een rol spelen. Als ouders zelf vaak schelden, dreigen of hun kind niet goed luisteren, kan dit bijdrragen aan het feit dat het kind ook niet goed luistert.
Wat je zelf kunt doen om te zorgen dat je kind beter luistert
Er zijn meerdere strategieën die ouders kunnen toepassen om te zorgen dat hun kind beter luistert. Hieronder staan enkele veelgebruikte tips beschreven, gebaseerd op de bronnen.
1. Actief luisteren
Een van de belangrijkste dingen die ouders kunnen doen, is actief luisteren. Dit betekent dat je je volledige aandacht geeft wanneer je kind iets zegt. Laat zien dat je echt luistert door oogcontact te maken, te knikken en te reageren op wat je kind zegt. Dit zorgt ervoor dat je kind zich gehoord en begrepen voelt, wat de kans vergroot dat hij of zij ook naar jou luistert.
2. Contact maken voordat je instructies geeft
Als je instructies geeft, is het belangrijk om eerst contact te maken met je kind. Roepen vanaf de andere kant van de kamer komt vaak niet aan bij een kind. Loop dus eerst even naar je kind toe of tik je kind even aan en geef dan pas je instructie. Gaat je kind helemaal op in zijn activiteit, praat dan eerst even met hem en geef pas de instructie als je zijn aandacht echt hebt.
3. Gebruik positieve taal
Een veelvoorkomende fout is het gebruik van negatieve taal. Volgens de bronnen is het belangrijk om te zeggen wat je wel wilt, in plaats van wat je niet wilt. Bijvoorbeeld, in plaats van te zeggen “Hoe vaak heb ik al gezegd dat je je speelgoed op moet ruimen?” kun je zeggen “Als je je speelgoed terug doet in de bak, dan raak je niets kwijt.” Dit helpt om de kans op gehoorzaamheid te vergroten.
4. Wees consequent
Consistentie is belangrijk bij het leren luisteren. Als je instructies of regels niet uitvoert, leert je kind dat het een verzoek van jou kan negeren. Wees dus altijd consequent. Het helpt echt!
5. Geef ruimte aan emoties
Als je kind boos, verdrietig of opgewonden is, kan het moeilijker zijn voor je kind om te luisteren. Het is belangrijk om eerst ruimte te bieden voor de emoties van je kind, voordat je je kind vraagt iets te doen. Dit helpt om een emotionele verbinding te maken en vermindert de weerstand.
6. Vermijd jij-taal en gebruik ik-woorden
Om weerstand te voorkomen, is het belangrijk om op je taal te letten. Vermijd jij-taal en gebruik vooral ik-boodschappen. Je zult merken dat het voor je kind dan veel makkelijker wordt om goed naar jou te ‘luisteren’.
7. Stel duidelijke verwachtingen
Kinderen gedijen op voorspelbaarheid en structuur. Een duidelijke dagelijkse routine helpt hen om te weten wat er van ze wordt verwacht. Dit vermindert verwarring en weerstand. Zorg ervoor dat je consequent bent in het handhaven van de structuur, zodat het voor je kind voorspelbaar is.
8. Gebruik positieve versterking
Als je kind iets goed doet, is het belangrijk om dit te benoemen. Door positieve feedback te geven, wordt het gedrag vaker herhaald. Bijvoorbeeld, zeg: “Wat fijn dat je in 1x doet wat mama vraagt, dan kunnen we lekker opschieten en is er misschien zelfs nog wel tijd om een verhaaltje voor te lezen.” Dit helpt om het gedrag te versterken.
9. Geef je kind ruimte om te kiezen
Een ander belangrijk punt is dat kinderen hun eigen keuzes leren maken. Als je kind niet luistert, kan dit ook betekenen dat het zijn eigen keuzes leert maken. Dit is een belangrijke eigenschap voor de toekomst. Daarom is het belangrijk om je kind ruimte te geven om te kiezen, zolang het niet gevaarlijk is.
Wat je niet moet doen
Niet alleen wat je wel kunt doen, zijn er ook dingen die je niet moet doen. In de bronnen wordt benadruid dat het gebruik van dreigen, verwijten, of het gebruik van negatieve taal, leidt tot weerstand bij je kind. Daarnaast is het belangrijk om je kind niet te veel te beperken of te veel te vragen. Kinderen hebben ruimte nodig om te leren en te experimenteren.
Conclusie
Het probleem van het slecht luisteren van kinderen is een veelvoorkomend fenomeen, maar er zijn manieren om dit effectiever aan te pakken. Door actief luisteren, duidelijke instructies te geven, positieve taal te gebruiken en consequent te zijn, kan je helpen dat je kind beter luistert. Daarnaast is het belangrijk om je kind ruimte te geven om te leren en te experimenteren. Door te werken aan de communicatie tussen ouder en kind, kan je helpen dat je kind zich veilig en gehoord voelt, waardoor het beter luistert.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
