Slaaprituelen en gezonde slaapgewoonten bij peuters

Het is van groot belang dat peuters voldoende slaap krijgen, zodat ze zich goed kunnen ontwikkelen en hun energie opbouwen voor de dag. De bronnen laten zien dat kinderen van twee tot vier jaar gemiddeld tien tot twaalf uur per nacht slapen. Dit verschilt per kind, maar het is belangrijk om een vaste slaaptijd en een rustig ritueel aan te houden. Dit helpt bij het ontwikkelen van een veilig gevoel en een goed slapen. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van het opvoeden van peuters met betrekking tot het slapen en het vaststellen van een gezond slaapritueel besproken.

Slaap en ontwikkeling

Goed slapen is essentieel voor de gezondheid en ontwikkeling van je kind. Kinderen hebben genoeg slaap nodig om zich goed te kunnen ontwikkelen, te groeien en overdag genoeg energie te hebben. Het is belangrijk om te weten dat niet alle kinderen evenveel slaap nodig hebben. Kinderen tussen twee en vier jaar slapen in de nacht gemiddeld 10 tot 12 uur, maar de behoefte aan slaap verschilt heel erg per kind.

Een manier om te bepalen of je kind genoeg slaapt is door te kijken of het 's morgens spontaan wakker wordt en binnen een half uur na het opstaan trek heeft in een ontbijt. Ook wordt je kind in het weekend of in de vakantie niet veel later wakker dan door de week. Het zegt niet zoveel als je kind overdag slaap lijkt te hebben. Kinderen die te weinig slapen zijn lang niet altijd slaperiger. Soms zijn ze vooral veel drukker.

Hoeveel slaap heeft je kind nodig?

Het is belangrijk om te weten dat het aantal uren slaap dat een kind nodig heeft, varieert. Sommige kinderen hebben al met anderhalf jaar overdag geen slaap meer nodig, anderen nog wel tot en met 4 jaar. Gemiddeld slaapt bijna 90% van de tweejarigen nog overdag. De helft van de driejarigen slaapt nog overdag. Ook een derde van de vierjarigen die al naar school gaan, heeft af en toe nog behoefte aan een middagdutje.

Als je kind overdag haast niet meer in slaap valt of 's middags niet meer naar bed wil, is dit een teken dat het niet meer nodig heeft. Je kunt dan gerust terugkeren naar een paar keer per week 's middags slapen. Eventueel kun je je kind 's avonds iets eerder naar bed brengen.

Het opbouwen van een vaste slaaptijd

Een vaste slaaptijd is essentieel om een gezond slaapritueel te ontwikkelen. Je kind moet weten dat het op een vast tijdstip naar bed gaat. Het helpt om een ritueel op te stellen dat ongeveer 20 tot 30 minuten duurt. Dit ritueel moet rustig en gezellig zijn. Je kunt bijvoorbeeld een verhaaltje voorlezen of rustige spelletjes spelen.

Een halfuur voor het slapen gaan is het belangrijk om over te stappen naar rustige activiteiten. Dit helpt je kind om zich te ontspannen en zich voor te bereiden op het slapen. Je kind moet zich veilig en comfortabel voelen in de slaapkamer. De temperatuur moet tussen 16 en 18 graden liggen, en de kamer moet donker zijn. Als je kind bang is voor het donker, kun je het licht op de gang aan laten of een nachtlampje gebruiken. Een knuffel in bed kan je kind ook een veilig gevoel geven.

Slaapproblemen en opvoeding

Sommige kinderen hebben last van slaapproblemen, zoals het moeilijk hebben om in te slapen of midden in de nacht wakker worden. Dit kan komen door angst, vermoeidheid of een onregelmatig ritueel. Het is belangrijk om te weten dat het slaapgedrag van je peuter niet van de ene op de andere dag verandert. Het duurt tijd om een gezond ritueel op te bouwen.

Als je kind slaapproblemen ervaart, kun je die zelf aanpakken. Het is belangrijk om vol te houden en te blijven oefenen, al gaat dit met vallen en opstaan. Zo zorg je voor een gezonde slaap van je peuter. Als je kind niet ziek is, kan het zijn dat het gewend is aan de aandacht die het krijgt door te huilen. In dat geval is het belangrijk om een ander ritme op te bouwen en je kind te helpen om steeds meer zonder jouw hulp tot rust te komen.

Ondersteuning bij het slapen

Als je kind last heeft van nachtangsten, is het belangrijk om rustig te blijven. Nachttangsten komen voor bij kinderen tussen drie en twaalf jaar, maar kunnen ook bij jongere of oudere kinderen voorkomen. Bij nachtangst is je kind niet wakker, maar zit wel rechtop met opengesperde ogen en gilt van angst. Het komt meestal rond hetzelfde tijdstip terug: een half uur tot drie uur na het inslapen en duurt 10 tot 30 minuten.

Je moet je kind niet wakker maken, maar het vasthouden en troosten tot het weer rustig is. De volgende ochtend herinnert je kind zich er niets meer van. Als je kind vaak last van nachtangsten heeft, kun je het een kwartier voordat je ze verwacht even uit bed halen, bijvoorbeeld om te plassen. Soms voorkomt dit de nachtangst.

Veiligheid bij het slapen

Als je kind nog geen 2 jaar is, is extra aandacht nodig voor veiligheid bij het slapen. Het bed moet veilig en goed opgemaakt zijn, de temperatuur moet goed zijn en je moet zeker weten dat je kind niet valt. Met de checklist in de folder Veilig slapen, weet je zeker dat alles goed is.

Het is belangrijk om de slaapkamer veilig te houden. Je mag het bed niet gebruiken als straf, want dan voelt de slaapkamer voor je kind als een niet fijne plek. De temperatuur moet tussen 16 en 18 graden liggen, en de kamer moet donker zijn. Als het erg licht is in de kamer, kun je een verduisterend rolgordijn of een niet-doorschijnend overgordijn ophangen.

Het leren van zelfstandig slapen

Als je kind langere tijd bij je op de kamer heeft geslapen, wil je misschien op een dag dat het in de eigen kamer gaat slapen. Voor sommige kinderen is dit helemaal geen probleem. Andere kinderen kunnen dit moeilijker vinden. Bereid dit dus goed voor en pak het stap voor stap aan, zodat je kind rustig kan wennen. Blijf bijvoorbeeld eerst naast het bedje zitten tot je kind slaapt. Als dat goed gaat, kun je steeds iets verder weg gaan zitten, totdat je kind heeft geleerd alleen in zijn kamer in slaap te vallen.

Het opbouwen van een rustig ritueel

Een vaste dagindeling geeft je kind houvast en een gevoel van veiligheid. Bouw de dag rustig af in de avond en vertel alvast duidelijk dat het over vijf of tien minuten bedtijd is. Zo krijgt je kind de ruimte voor de overgang van wakker zijn naar slapen. Je kind moet weten dat je het meent en dat het geen zin heeft om te treuzelen. Dit betekent niet dat je op een boze toon zegt dat het bedtijd is. Duidelijk zijn is het beste.

Een vast ritueel bij het naar bed brengen is duidelijk voor je kind. Je kunt bijvoorbeeld een verhaaltje voorlezen of rustige spelletjes spelen. Neem de tijd voor het ritueel, want het geeft je kind rust en duidelijkheid. Als jij, of iemand anders die je kind naar bed brengt, gehaast bent, voelt je kind die onrust. Dat helpt juist niet bij het slapen gaan.

Conclusie

Goed slapen is essentieel voor de gezondheid en ontwikkeling van je kind. Een vaste slaaptijd en een rustig ritueel helpen bij het ontwikkelen van een veilig gevoel en een gezonde slaap. Het is belangrijk om te weten dat het aantal uren slaap dat een kind nodig heeft, varieert. Sommige kinderen hebben al met anderhalf jaar overdag geen slaap meer nodig, anderen nog wel tot en met 4 jaar. Een rustig ritueel helpt bij het leren van zelfstandig slapen en geeft je kind rust en duidelijkheid. Het is belangrijk om vol te houden en te blijven oefenen, al gaat dit met vallen en opstaan. Zo zorg je voor een gezonde slaap van je peuter.

Bronnen

1. Slapen
2. Slaap en angst
3. Peuters en slapen
4. Slaapproblemen
5. Bedritueel en bedtijd
6. Slaapritueel
7. Slaapproblemen bij peuters
8. Slaapproblemen
9. Slaapproblemen en opvoeding