Opvoeden met Positive Discipline: een methode gebaseerd op respect en samenwerking

Opvoeden is een complex proces dat zowel psychologische als sociale aspecten omvat. In de moderne maatschappij zijn er veel verschillende opvoedingsstijlen en -methoden, maar er is een methode die zich onderscheidt door haar focus op respect, bemoediging en het aanleren van levensvaardigheden. Deze methode heet Positive Discipline, ontwikkeld door Dr. Jane Nelsen en gebaseerd op het werk van Alfred Adler en Rudolf Dreikurs. Deze artikel beschrijft de kernprincipes van Positive Discipline, hoe deze werkt in de praktijk en waarom het een waardevolle aanpak is voor ouders, opvoeders en leerkrachten.

Kernprincipes van Positive Discipline

Positive Discipline is geen enkelvoudige aanpak, maar een uniek programma dat gericht is op het helpen van kinderen bij hun ontwikkeling tot verantwoordelijke, respectvolle en vindingrijke leden van de samenleving. Het is gebaseerd op vijf kerncriteria, die de essentie van de methode samenvatten:

1. Het helpt kinderen om zich verbonden te voelen – kinderen voelen zich veilig en gewenst in hun omgeving.
2. Het is respectvol en bemoedigend voor alle betrokkenen – ouders, leerkrachten en kinderen worden op een vriendelijke en vastberaden manier behandeld.
3. Het is effectief op de lange termijn – het leert kinderen na te denken over hun gedachten, gevoelens en beslissingen, zodat ze zich kunnen voorbereiden op de toekomst.
4. Het leert belangrijke sociale vaardigheden en levensvaardigheden – respect, probleemoplossend denken, samenwerking en zelfstandigheid.
5. Het nodigt kinderen uit om te ontdekken hoe capabel ze zijn – het stimuleert het opbouwende gebruik van persoonlijke invloed en autonomie.

Deze principes worden vaak samengevat in de zin: "Children do better when they feel better!" (Kinderen doen beter als ze zich beter voelen). Dit is de kern van de methode en wordt vaak gebruikt als uitgangspunt bij het opvoeden.

Oorsprong en filosofie van Positive Discipline

Positive Discipline is ontstaan uit de Adleriaanse psychologie, een theorie die is ontwikkeld door Alfred Adler, een Oostenrijks psycholoog. Hij stelde dat mensen sociaal zijn en dat hun geluk afhangt van hun vermogen om goede relaties op te bouwen met anderen. Deze gedachte ligt aan de basis van Positive Discipline, waarin het belang van sociale relaties centraal staat. De methode richt zich op drie gebieden:

• Werk – het uitvoeren van taken met verantwoordelijkheid en regelmaat.
• Liefde – de band met kinderen, ouders, broers en zussen en partners.
• Gemeenschap – het omgaan met anderen in de maatschappij, van de supermarkt tot de voetbalclub.

Positive Discipline is een wederzijds respect-gerichte benadering. De sleutel tot succes bij het werken met kinderen is wederzijds respect. Dit betekent dat ouders, leerkrachten en kinderen elkaar op een respectvolle manier behandelen, zodat iedereen zich veilig en gewenst voelt.

Toepassing in de praktijk

De methode van Positive Discipline wordt vaak toegepast in de praktijk door middel van oudercursussen, werkboeken en toolkaarten. Het doel is om ouders en opvoeders te helpen bij het opbouwen van een gezonde, betrouwbare en positieve relatie met hun kinderen. In de praktijk betekent dit dat ouders leren:

• Communicatie te verbeteren – door open te staan voor het denken, voelen en handelen van hun kind.
• Machtsstrijd te voorkomen – door te werken aan een balans tussen kracht en empathie.
• De gevaren van loven en prijzen te vermijden – door kinderen te leren denken, niet te leren handelen.
• De boodschap van liefde over te brengen – door een veilige en stimulerende omgeving te bieden.
• Op kracht te bouwen, niet op zwakte – door de sterktes van kinderen te benadrukken.
• Verantwoordelijkheid bij het kind te laten, zonder het zelfvertrouwen aan te tasten.
• Samenwerking te bereiken, zowel thuis als op school.
• Uitdagend gedrag van tiener te leren omgaan.
• Vriendelijk en vastberaden tegelijk te zijn.

Deze principes zijn te vinden in het boek "Opvoeden met Positive Discipline" van Dr. Jane Nelsen, dat in het Nederlands beschikbaar is via verschillende uitgeverijen. Het boek bevat veel praktijkvoorbeelden en adviezen voor ouders en opvoeders. Het is een waardevol hulpmiddel om de principes van Positive Discipline te leren en toe te passen in het dagelijks leven.

Voordelen van Positive Discipline

De voordelen van Positive Discipline zijn talrijk en worden vaak genoemd in de bronnen. Enkele belangrijke voordelen zijn:

1. Een veilige en stimulerende omgeving – kinderen voelen zich veilig en kunnen zich ontwikkelen op hun eigen manier.
2. Positieve ondersteuning – door complimentjes te geven en aanmoedigingen te geven, wordt het zelfvertrouwen van kinderen gesteund.
3. Aansprekende discipline – duidelijke regels en voorspelbaarheid helpen kinderen zich veilig en zeker te voelen.
4. Realistische verwachtingen – elk kind ontwikkelt zich op zijn eigen manier, en ouders leren dit te respecteren.
5. Goed voor jezelf zorgen – ouders moeten ook voor zichzelf zorgen om beter te kunnen opvoeden.

Bij Positive Discipline wordt ook gekeken naar het gevoel van autonomie bij kinderen. Het is belangrijk dat kinderen leren om te denken, niet om te handelen. Dit leidt tot een groter gevoel van verantwoordelijkheid en zelfstandigheid.

Uitdagingen en beperkingen

Hoewel Positive Discipline een krachtige methode is, zijn er ook beperkingen en uitdagingen. Bijvoorbeeld:

• Niet alle kinderen reageren hetzelfde – sommige kinderen hebben meer hunteerderheid nodig dan andere.
• De toepassing vereist tijd en geduld – het leren van nieuwe opvoedingsstrategieën kan tijd kosten.
• Er zijn verschillende opvoedingsstijlen – elke ouder heeft zijn eigen manier van opvoeden, en niet iedereen is op dezelfde manier gevoelig voor Positive Discipline.

In de bronnen wordt ook opgemerkt dat hoogbegaafde kinderen een specifieke aanpak nodig hebben, omdat zij zich sterker richten op autonomie en het begrijpen van de manier waarop ze benaderd worden. Daarom is het belangrijk dat ouders en opvoeders zich bewust zijn van de individuele behoeften van hun kind.

Samenwerking en ondersteuning

Positive Discipline is geen enkelvoudige oplossing, maar een samenspel tussen ouders, leerkrachten en professionals. Er zijn cursussen, werkboeken en toolkaarten beschikbaar om ouders en opvoeders te ondersteun. Bijvoorbeeld:

• TOP-Opvoeder – een werkboek dat helpt bij het vinden van balans en zelfvertrouwen tijdens het opvoeden.
• Toolkaarten – een reeks kaartjes die helpen bij het aanleren van sociale vaardigheden.
• Online cursussen – zoals de cursus "Positief opvoeden voor puberouders" en "Positief gezin".

Deze materialen zijn beschikbaar via Positive Discipline Nederland, een organisatie die zich bezighoudt met het verbreiden van de methode in Nederland. Er zijn ook cursussen beschikbaar voor professionals, zoals kindercoach, gezinsbegeleider, kinder- en jeugdpsycholoog en (ortho)pedagoog.

Conclusie

Positive Discipline is een krachtige methode die gericht is op het helpen van kinderen bij hun ontwikkeling tot verantwoordelijke, respectvolle en vindingrijke leden van de samenleving. Het is gebaseerd op vijf kerncriteria: het helpen van kinderen om zich verbonden te voelen, het respectvol en bemoedigend zijn, het leren van levensvaardigheden, het nodigen tot ontdekking en het werken aan een gezonde, betrouwbare relatie tussen ouders en kinderen. De methode is geschikt voor ouders, opvoeders en leerkrachten, en wordt vaak toegepast via cursussen, werkboeken en toolkaarten. Het is een aanpak die zowel op de lange termijn effectief is als geschikt is voor kinderen van alle leeftijden.

Bronnen

1. Positive Discipline - Wat is Positive Discipline?
2. Opvoeden met Positive Discipline - Boek van Jane Nelsen
3. Positive Discipline - Opvoedingsmethode gebaseerd op respect
4. Positive Discipline - Oorsprong en kernprincipes
5. Opvoeden met Positive Discipline - Boekbeschrijving
6. Positief opvoeden - Basisprincipes en tips
7. Opvoeding - Definitie en doelen
8. Wat is belangrijk bij opvoeden?
9. Opvoeden met Positive Discipline - Boekbeschrijving
10. Positive Discipline - Producten en cursussen
11. Opvoeding - Doelen en principes
12. Review: Opvoeden met Positive Discipline
13. Positive Discipline - Productbeschrijving
14. Positief opvoeden - Belangrijke aspecten