Opvoeden in de wijk: Samenwerking, verantwoordelijkheid en een gezamenlijk opvoedklimaat

Inleiding

In de huidige maatschappelijke context is het opvoeden van kinderen geen zaak die enkel en alleen bij ouders ligt. In de wijk ontstaat een complexe situatie waarin ouders, bewoners, professionals en andere betrokkenen samenwerken om een gezamenlijk opvoedklimaat te vormen. Dit artikel baseert zich op de bronnen die zijn geleverd en toont aan hoe wijkactiviteiten, onderwijsondersteuning, en de rol van medeopvoeders kunnen bijdragen aan een betere opvoeding. De nadruk ligt op het opbouwen van vertrouwen, het delen van verantwoordelijkheden, en het creëren van een veilige en ondersteunende omgeving voor kinderen.

Samenwerking tussen ouders, wijk en professionals

Een van de belangrijkste onderwerpen in de bronnen is de samenwerking tussen ouders, de wijk en professionals. De Wijkacademie Opvoeden, zoals beschreven in bron 2, is een voorbeeld van hoe ouders en professionals samen kunnen werken aan opvoedthema’s. Hierbij wordt een gefaseerd programma gevolgd waarin ouders in een groep terechtkomen om ervaringen uit te wisselen en creatieve producten te ontwikkelen. Dit helpt bij het opbouwen van een netwerk dat ondersteunend is bij de opvoeding.

De kern van de Wijkacademie is het geven van ruimte aan ouders om over hun ervaringen te vertellen, zodat ze zelfvertrouwen krijgen en beter kunnen omgaan met de uitdagingen in de wijk. Deze samenwerking is van groot belang, omdat ouders vaak onzeker zijn over hun rol in een diverse omgeving. In het rapport ‘Je kind opvoeden in een diverse wijk’ (bron 5) wordt duidelijk gemaakt dat ouders zonder migratieachtergrond vaak last hebben van opvoedonzekerheid. Dit komt door de complexiteit van het omgaan met verschillende culturen, normen en leefwerelden.

Verantwoordelijkheid delen in de wijk

De rol van wijkbewoners en professionals in het opvoeden van kinderen wordt in meerdere bronnen benadruut. In het podcastgesprek dat in bron 1 is opgenomen, wordt uitgelegd dat wijkbewoners een voorbeeldfunctie kunnen opnemen. Ze kunnen helpen bij het opbouwen van een vertrouwensband met kinderen en bij het bevorderen van een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dit gebeurt door samen te werken met ouders, professionals en andere bewoners.

Een belangrijk principe is dat iedereen zijn steentje bijdraagt aan het opvoeden van kinderen. Dit is een kernidee van de Vreedzame aanpak, waarin ouders, bewoners en professionals samen verantwoordelijk zijn voor de leefbaarheid van de buurt. In bron 6 wordt benadrukt dat het delen van verantwoordelijkheid essentieel is, vooral in tijden van moeilijkheden zoals armoede, psychische problemen of verslaving. Hierbij is het belangrijk dat ouders niet alleen worden aangerekend voor het opvoeden, maar ook dat er een netwerk van ondersteuning is.

Ondersteuning en netwerken

De bronnen laten zien dat ondersteuning van ouders, professionals en bewoners essentieel is voor het opvoeden van kinderen in de wijk. In het rapport ‘Opvoedsteun: Wat werkt?’ (bron 9) wordt benadrupt dat opvoedprogramma’s positief effect hebben op ouders en kinderen, maar dat de effecten beperkt zijn. Daarom is het belangrijk om informele steun te versterken, zoals gesprekken met buren, hulp van professionals of deelname aan activiteiten in de wijk.

In bron 5 wordt duidelijk gemaakt dat er verschillen zijn tussen moeders in hoe ze zich verhouden tot hun diverse wijk. Sommige moeders zijn pragmatisch, anderen realistisch, en weer anderen idealistisch. Deze verschillen beïnvloeden hoe ze met andere ouders omgaan en hoe ze zich in de wijk bewegen. Het is belangrijk dat ouders hierover gesprekken voeren en elkaar ondersteunen.

De rol van de wijkacademie

De Wijkacademie Opvoeden is een belangrijk initiatief dat wordt ondersteund door meerdere bronnen. Het is een programma waarin ouders regelmatig bijeenkomen om over opvoedthema’s te praten en creatieve producten te ontwikkelen. Dit helpt bij het opbouwen van een netwerk dat ondersteunend is bij de opvoeding. De Wijkacademie is ontwikkeld door Stichting BMP en wordt momenteel overgedragen aan Dream Support.

In bron 7 wordt uitgelegd dat de Wijkacademie Opvoeden is erkend als Goed onderbouwd door de Erkenningscommissie Maatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid. Het is ook opgenomen in de Databank Effectieve sociale interventie van Movisie. Dit betekent dat het initiatief is getest en goed onderbouwd.

Opvoeden in diverse situaties

De bronnen laten zien dat opvoeden in diverse situaties een uitdaging kan zijn. In het rapport ‘Opvoeden in diverse opvoedsituaties’ (bron 9) wordt benadrupt dat het niet alleen gaat om verschillen in normen en waarden, maar ook om culturele diversiteit, gezinssamenstelling en economische omstandigheden. Ouders met een lage sociaal-economische status hebben bijvoorbeeld minder middelen om met hun kinderen om te gaan.

In bron 9 wordt ook uitgelegd dat het belangrijk is om aandacht te hebben voor de behoeften van gezinnen met verschillende samenstellingen. Dit kan bijvoorbeeld zijn: eenoudergezinnen, samengestelde gezinnen, of gezinnen met ouders van gelijk geslacht. De overheid zorgt ervoor dat alle kinderen gelijke rechten hebben, ongeacht de gezinsvorm.

Ondersteuning bij armoede en psychische problemen

In meerdere bronnen wordt benadrupt dat armoede en psychische problemen invloed kunnen hebben op de opvoeding. In bron 9 wordt uitgelegd dat 577.000 kinderen in Nederland opgroeien met een ouder met psychische aandoening of verslaving. Het is belangrijk dat deze kinderen ondersteuning krijgen, zowel op sociaal als op financieel gebied.

In bron 9 wordt ook uitgelegd dat het belangrijk is om te luisteren naar de verwachtingen en wensen van ouders. Dit helpt bij het opbouwen van een sociaal netwerk dat ondersteunend is voor het opvoeden.

Samenwerking tussen school en wijk

Een ander belangrijk onderdeel is de samenwerking tussen school en wijk. In het boek ‘De Vreedzame School’ (bron 4) wordt uitgelegd dat ouders een gelijkwaardige rol kunnen spelen in het opvoedklimaat in en om de school. Dit is belangrijk, omdat ouders steeds vaker last hebben van het opvoeden in een diverse omgeving.

In bron 4 wordt ook benadrupt dat het belangrijk is om een gezamenlijke opvoedingsverantwoordelijkheid te creëren. Dit gebeurt door samen te werken met ouders, school en wijk.

Conclusie

Opvoeden in de wijk is een complexe taak die niet enkel bij ouders ligt. Het vereist samenwerking tussen ouders, bewoners, professionals en anderen. De Wijkacademie Opvoeden is een voorbeeld van hoe dit kan. Het is belangrijk om vertrouwen op te bouwen en verantwoordelijkheden te delen. Daarnaast is het belangrijk om ondersteuning te bieden aan ouders die last hebben van armoede, psychische problemen of andere uitdagingen.

De rol van de wijk is cruciaal in het opbouwen van een gezamenlijk opvoedklimaat. Dit gebeurt door samen te werken met ouders, professionals en bewoners. Het is belangrijk dat ouders zich niet alleen voelen en dat er een netwerk van ondersteuning is.

Bronnen

1. https://stichtingvreedzaam.nl/podcast-samen-opvoeden-in-de-vreedzame-wijk/
2. https://www.movisie.nl/interventie/wijkacademie-opvoeden
3. https://www.zorgwelzijn.nl/ouders-vliegen-elkaar-in-de-haren-over-hun-kinderen-maar-jij-kunt-helpen/
4. https://www.swpbook.com/boeken/21/onderwijs/2122/school-ouders-en-wijk-samen-opvoeden
5. https://www.kis.nl/artikel/je-kind-opvoeden-een-diverse-wijk-verschillen-tussen-moeders
6. https://www.sociaaldigitaal.nl/p/samen-opvoeden-in-de-wijk/9872
7. https://wijkacademieopvoeden.nl/
8. https://www.nji.nl/publicaties/samen-opvoeden
9. https://www.nji.nl/opvoeden-en-ouderschap/opvoeden-diverse-opvoedsituaties
10. https://www.verwey-jonker.nl/artikel/je-kind-opvoeden-in-een-diverse-wijk-verschillen-tussen-moeders/
11. https://stichtingvreedzaam.nl/kennisbank/podcasts/samen-opvoeden-in-de-vreedzame-wijk/