Opvoeden: Wat is de beste manier om kinderen op te voeden?
juli 9, 2025
Geweldloos verzet is een opvoedingsmethode die gericht is op het herstellen van de relatie tussen ouders en kind, zonder geweld of dreiging. Deze aanpak, ontwikkeld door Haim Omer, biedt ouders en opvoeders een alternatief om met problemen om te gaan, zoals agressief gedrag, schoolweigering, of zelfdestructief gedrag. In plaats van autoriteit uit te oefenen via straffen of beloningen, richt geweldloos verzet zich op de kracht van de ouder om te blijven staan en te verzetten tegen destructief gedrag, terwijl de relatie met het kind wordt hersteld. Dit artikel beschrijft de kernprincipes van geweldloos verzet, de vijf pijlers van verbindend gezag, en de praktische toepassing in het dagelijks leven van ouders.
Geweldloos verzet is een aanpak waarbij ouders en opvoeders in staat zijn om met hun kinderen om te gaan zonder geweld of dreiging. Het doel is om het gedrag van het kind te beïnvloeden, maar niet door middel van controle, maar door middel van een stevige houding van verzet. Deze methode is gebaseerd op het idee dat ouders geen controle hebben over het gedrag van hun kind, maar wel over hun eigen gedrag en de interventies die ze kunnen inzetten.
De kern van geweldloos verzet is het voorkomen van escalaties en het handhaven van een positieve ouderlijke aanwezigheid. Hierbij speelt de houding van de ouder een cruciale rol. Het is belangrijk dat ouders zichzelf kunnen beheersen en hun emoties onder controle houden, zodat ze in staat zijn om rustig en vastberaden te reageren op destructief gedrag. De methode is bedoeld om de relatie met het kind te herstellen, in plaats van het gedrag van het kind te beïnvloeden via straffen of beloningen.
De vijf pijlers van verbindend gezag vormen de grondslag van de methode van geweldloos verzet. Deze pijlers zijn:
Aanwezigheid: Ouders moeten actief en aanwezig zijn in het leven van hun kind. Dit betekent dat ze niet alleen fysiek aanwezig zijn, maar ook emotioneel en mentaal. Door aanwezig te zijn, kunnen ouders hun kind helpen om zich veilig en gesteund te voelen.
Zelfcontrole en dé-escalatie: Het is belangrijk dat ouders hun emoties kunnen beheersen en de situatie niet laten escaleren. Dit vereist bewustwording, zelfreflectie en emotieregulatie. Door zelfcontrole te tonen, kunnen ouders een positieve invloed uitoefenen op het gedrag van hun kind.
Transparantie en steunnetwerk: Ouders moeten transparant zijn over hun gedrag en hetgeen ze van hun kind verwachten. Daarnaast is het belangrijk om een steunnetwerk aan te gaan, zodat ouders kunnen communiceren en samenwerken met anderen die betrokken zijn bij het opvoedingsproces.
Relatiegebaren en herstel: Het herstellen van de relatie tussen ouder en kind is een van de belangrijkste doelen van geweldloos verzet. Dit gebeurt door te werken aan de relatie, in plaats van alleen op het gedrag van het kind te focussen. Door de relatie te herstellen, kunnen ouders hun kind helpen om zich veilig en gesteund te voelen.
Grenzen en verzet: Het stellen van duidelijke grenzen is essentieel in de methode van geweldloos verzet. Ouders moeten duidelijk maken wat ze niet acceptabel vinden en zich daar tegen verzetten. Dit gebeurt op een vastberaden en niet-aanvallende manier, zonder geweld of dreiging.
In de praktijk wordt geweldloos verzet toegepast door ouders en opvoeders om met problemen om te gaan, zoals agressief gedrag, schoolweigering, of zelfdestructief gedrag. De methode richt zich op het herstellen van de relatie tussen ouder en kind, in plaats van het gedrag van het kind te beïnvloeden via straffen of beloningen.
Een van de belangrijkste technieken is het uitstellen van reacties. Wanneer een ouder in een conflict verzeild raakt met zijn of haar kind, is het belangrijk om niet in te gaan op het conflict en tegelijkertijd geen afstand te creëren. In plaats van direct te reageren, stelt de ouder zijn of haar reactie uit. Hierdoor kan de ouder rustig en helder denken over de situatie en een passende reactie kiezen.
Een andere techniek is het gebruik van ‘sit-ins’. Hierbij blijft de ouder aanwezig en ziet het kind dat de ouder niet wegloopt of zich terugtrekt. Dit helpt om de relatie te herstellen en het gedrag van het kind te beïnvloeden.
Om geweldloos verzet te leren en te toepassen, zijn er verschillende trainingen beschikbaar. Deze trainingen helpen ouders om hun houding en gedrag te veranderen, zodat ze in staat zijn om met problemen om te gaan. De trainingen richten zich op het leren van technieken zoals het uitstellen van reacties, het stellen van duidelijke grenzen, en het herstellen van de relatie met het kind.
Er zijn ook groepstrainingen beschikbaar, waarin ouders samenwerken en leren omgaan met problemen. Deze trainingen bieden een veilige omgeving waarin ouders kunnen communiceren en elkaar ondersteunen. Daarnaast zijn er ook telefonische contacten beschikbaar voor ouders die hulp nodig hebben.
Verbindend gezag is de opvoedvisie waarin geweldloos verzet verankerd is. Deze visie is ontwikkeld door Eliane Wiebenga en Hans Bom van het Lorentzhuis. Verbindend gezag richt zich op de kracht van de ouder om te blijven staan en te verzetten tegen destructief gedrag, terwijl de relatie met het kind wordt hersteld. Het doel is om de ouder te laten leren dat hij of zij dit kan bereiken door alleen hun eigen gedrag te veranderen.
De nadruk ligt op de kracht van de ouder, in plaats van op de controle over het gedrag van het kind. Door hun eigen gedrag te veranderen, kunnen ouders hun kind helpen om zich veilig en gesteund te voelen. Dit leidt tot een betere relatie en minder conflicten.
Er is onderzoek gedaan naar de effectiviteit van geweldloos verzet. Het blijkt dat ouders die deze methode toepassen, in staat zijn om met problemen om te gaan en de relatie met hun kind te herstellen. De methode heeft ook geleid tot een verminderd aantal escalaties en een verbeterde samenwerking met het kind.
De resultaten van de toepassing van geweldloos verzet zijn positief. Ouders die deze methode toepassen, rapporteren dat ze zich beter kunnen redden met problemen en dat de relatie met hun kind verbeterd. De methode heeft ook geleid tot een vermindering van het aantal conflicten en een betere samenwerking met het kind.
Geweldloos verzet is een krachtige opvoedingsmethode die gericht is op het herstellen van de relatie tussen ouders en kind. De methode richt zich op de kracht van de ouder om te blijven staan en te verzetten tegen destructief gedrag, terwijl de relatie met het kind wordt hersteld. De kern van de methode is het voorkomen van escalaties en het handhaven van een positieve ouderlijke aanwezigheid. Door de vijf pijlers van verbindend gezag toe te passen, kunnen ouders hun kind helpen om zich veilig en gesteund te voelen. De methode biedt een alternatief voor traditionele opvoedingsstijlen en heeft geleid tot positieve resultaten in de praktijk.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet