Gelukkig opvoeden: De essentie van het opvoeden van kleutertjes
juli 9, 2025
Het opvoeden van een doof of slechthorend kind brengt zowel uitdagingen als mooie momenten met zich mee. De bronnen geven inzicht in de uitdagingen die ouders en verzorgers kunnen tegenkomen, maar ook in de manieren waarop ze hun kind kunnen ondersteunen. In dit artikel worden praktische tips en aanpakken gegeven die gericht zijn op de sociaal-emotionele ontwikkeling, taal- en spraakontwikkeling, en het omgaan met een gehoorverlies. De informatie is gebaseerd op de bronnen, die verschillende aspecten van het opvoeden van een doof of slechthorend kind bespreken, waaronder het gebruik van hoortoestellen, het aanbieden van spraak- en taalondersteuning, en het aanpassen van communicatie en omgeving.
Een doof of slechthorend kind heeft in het begin vaak moeite met het begrijpen van spraak en geluid, wat kan leiden tot een achterstand in de sociaal-emotionele ontwikkeling. Volgens de bronnen is het belangrijk om het kind te leren omgaan met anderen, regels te volgen, op zijn beurt te wachten, en te delen. Dit kan bijvoorbeeld door het aanbieden van spelletjes en activiteiten waarbij het kind met anderen communiceert.
Een belangrijke aanpak is het leren omgaan met verschillende culturen. Kinderen met dove ouders worden vaak CODA’s genoemd, wat staat voor “Children of Deaf Adults”. In zo’n gezin groeit het kind op in een situatie waarin zowel de dovencultuur als de cultuur van horenden een rol speelt. Dit kan bijdrragen aan een rijke ontwikkeling, maar ook tot problemen leiden. Volgens bron 6 is het daarom belangrijk dat horende kinderen van dove ouders ondersteuning krijgen om zich te verplaatsen in de verschillen tussen de twee culturen.
Een ander punt is het aanbieden van een veilige omgeving waarin het kind zich veilig voelt. Volgens bron 3 is het belangrijk dat ouders en verzorgers duidelijke gezichtsuitdrukkingen, aanrakingen en gebaren gebruiken om het kind te laten beseffen dat zij er zijn. Dit helpt bij het opbouwen van vertrouwen en het leren omgaan met emoties.
De taal- en spraakontwikkeling van een doof of slechthorend kind verloopt anders dan die van een horend kind. Volgens bron 4 is het belangrijk dat het kind zo vroeg mogelijk hoortoestellen draagt, zodat het de kans krijgt om spraak en taal te ontwikkelen. Dit is vooral belangrijk voor kinderen met een licht gehoorverlies, die vaak weinig problemen hebben, maar later problemen kunnen krijgen met het maken van zinnen of met grammatica.
Een belangrijke aanpak is het aanbieden van veel gesproken taal, op het niveau van het kind. Dit kan bijvoorbeeld door het voorlezen van prentenboeken, het zingen van liedjes, of het praten met het kind bij dagelijkse bezigheden. Daarnaast is het belangrijk om de communicatie aan te passen aan het kind. Volgens bron 4 is het belangrijk dat ouders en verzorgers zorgen dat hun mond en gezicht goed zichtbaar zijn, en dat het licht in de juiste richting staat. Dit helpt het kind om het gesproken woorden te kunnen begrijpen.
Bij het opvoeden van een doof of slechthorend kind is het ook belangrijk om te weten dat het leren lezen een uitdaging kan vormen. Volgens bron 4 is het belangrijk om de communicatieve en taalontwikkeling al op jonge leeftijd te stimuleren. Dit kan bijvoorbeeld door het aanbieden van prentenboeken, spelletjes en activiteiten waarbij het kind wordt aangemoedigd om te communiceren.
Er zijn verschillende manieren waarop ouders en verzorgers hun kind kunnen ondersteunen. Volgens bron 7 biedt Kentalis informatie, hulp en advies aan ouders van doof of slechthorende kinderen. Daarnaast zijn er verschillende organisaties en trainingen die gericht zijn op het opvoeden van een doof of slechthorend kind. Bijvoorbeeld bron 10 noemt de training “Opvoeden kun je leren”, waarin ouders en verzorgers informatie krijgen over de ontwikkeling van een kind en over verschillende manieren van opvoeden.
Daarnaast is het belangrijk om te weten dat er verschillende hulpmiddelen beschikbaar zijn om de communicatie te ondersteunen. Volgens bron 9 zijn er medewerkers die gebarentaalvaardig zijn en ervaring hebben met kinderen die slechthorend of doof zijn. Deze medewerkers weten hoe gehoorverlies invloed kan hebben op de ontwikkeling en hebben kennis van verschillende hoorhulpmiddelen, zoals een botverankerd hoortoestel of cochleair implantaat.
Een belangrijke aanpak bij het omgaan met een doof of slechthorend kind is het aanpassen van de communicatie. Volgens bron 4 is het belangrijk dat ouders en verzorgers voldoende tijd nemen om het kind te leren omgaan met het gebruik van een hoortoestel. Dit kan bijvoorbeeld door het kind te leren hoe het een hoortoestel moet dragen en hoe het met het apparaat omgaat. Daarnaast is het belangrijk om het kind te leren hoe het met anderen communiceert, bijvoorbeeld door het gebruik van gebaren of andere vormen van communicatie.
Een andere aanpak is het aanbieden van een rustige omgeving waarin het kind zich veilig voelt. Volgens bron 4 is het belangrijk om te zorgen dat er geen storende geluiden zijn, zodat het kind goed kan horen wat er gezegd wordt. Dit kan bijvoorbeeld door het gebruik van gordijnen en vloerkleden om de akoestiek te verbeteren.
Het opvoeden van een doof of slechthorend kind vereist vaak samenwerking met professionals. Volgens bron 9 biedt het ambulatorium van Kentalis een kort intensief onderzoek-behandeltraject aan, waarbij de gesproken taalontwikkeling van het kind wordt gestimuleerd. Dit kan bijvoorbeeld door het aanbieden van trainingen en activiteiten waarbij het kind wordt aangemoedigd om te communiceren.
Daarnaast is het belangrijk dat ouders en verzorgers gebruik maken van de ondersteuning die beschikbaar is. Volgens bron 10 biedt GGMD trainingen aan voor ouders van doof of slechthorende kinderen. Deze trainingen kunnen helpen bij het opvoeden van het kind en het omgaan met de uitdagingen die hierbij horen.
Het opvoeden van een doof of slechthorend kind brengt zowel uitdagingen als mooie momenten met zich mee. De bronnen geven inzicht in de manieren waarop ouders en verzorgers hun kind kunnen ondersteunen, zoals het aanbieden van veel gesproken taal, het aanpassen van de communicatie, en het gebruik van hulpmiddelen zoals hoortoestellen. Daarnaast is het belangrijk dat ouders en verzorgers gebruikmaken van de ondersteuning die beschikbaar is, zoals trainingen, begeleiding en samenwerking met professionals. Door deze aanpakken te combineren, kunnen ouders en verzorgers hun kind helpen om zich goed te ontwikkelen en zich goed in te leven in de wereld om hen heen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet