Opvoeden met humor: een krachtige aanpak voor een gezellige sfeer
juli 9, 2025
De opvoeding van kinderen is een complex proces dat zowel emotionele als gedragsmatige uitdagingen met zich meebrengt. In de afgelopen jaren zijn er diverse online zelfhulpprogramma’s ontwikkeld die ouders kunnen helpen bij het omgaan met de uitdagingen van de opvoeding. Deze programma’s zijn bedoeld om de opvoedingsvaardigheden van ouders te versterken en een gezonde ontwikkeling van kinderen te bevorderen. In dit artikel worden de belangrijkste online zelfhulpprogramma’s besproken, hun effectiviteit en de manier waarop ze kunnen worden ingezet in de praktijk.
Ondersteuning voor ouders via online programma’s
Er zijn verschillende online zelfhulpprogramma’s ontwikkeld die gericht zijn op ouders van kinderen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar. Deze programma’s bieden een combinatie van theorie, oefeningen en praktische tips om ouders te helpen bij het omgaan met uitdagingen zoals druk gedrag, opstandigheid, stress en het aanpakken van angstklachten. De programma’s zijn meestal gratis beschikbaar en kunnen op elk moment worden gevolgd. Ze zijn toegankelijk voor jongeren en volwassenen, inclusief ouders met speciale opvoedingsvraagstukken.
Een van de veelvoorkomende programma’s is het Kortdurende Video-Hometraining (K-VHT). Dit programma richt zich op gezinnen met jonge kinderen en wordt uitgevoerd door geschoolde jeugdverpleegkundigen, maatschappelijke werkers of pedagogen. Het programma bestaat uit maximaal acht huisbezoeken, waarbij feedback wordt gegeven op video-opnamen van interacties tussen ouder en kind. De interventie is gericht op het versterken van de ouder-kindrelatie en het bevorderen van een gezonde ontwikkeling van het kind. In een kleine studie is gebleken dat K-VHT bijdraagt aan een afname in ouderlijke stress, een verhoogd gevoel van opvoedcompetenties en een toename in sensitieve responsiviteit van moeders.
Naast K-VHT zijn er ook andere programma’s die gericht zijn op het versterken van de opvoedingsvaardigheden van ouders. Het Parent Management Training Oregon (PMTO) is een programma dat gericht is op ouders van kinderen van 4 tot 12 jaar met ernstige externaliserende gedragsproblemen. Het programma leert ouders effectieve opvoedingsvaardigheden toe te passen en helpt bij het omgaan met opstandig gedrag. Daarnaast is er ook het Pittige jaren (Incredible years)-programma, dat gericht is op het versterken van de opvoedingsvaardigheden van ouders en het verminderen van het probleemgedrag van het kind. Deze programma’s worden vaak gebruikt in combinatie met andere vormen van ondersteuning, zoals gesprekken met een jeugdverpleegkundige of een psycholoog.
Online zelfhulpprogramma’s voor angstklachten en emotionele problemen
Naast programma’s die gericht zijn op het omgaan met opvoedingsuitdagingen, zijn er ook programma’s die gericht zijn op het aanpakken van angstklachten en emotionele problemen bij jongeren. Een voorbeeld is MoodGym, een online zelfhulpprogramma dat is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie en interpersoonlijke therapie. Het programma is gericht op adolescenten met licht depressieve klachten en/of angstklachten en is effectief bij het aanpakken van deze klachten. Het programma is beschikbaar via de website van het Kenniscentrum KJP en is geschikt voor wat oudere adolescenten die voldoende taalvaardigheid hebben.
Bij jongeren met angstklachten is ook het Stopjeangst.nl-platform een nuttig hulpmiddel. De website biedt informatie, filmpjes, spelletjes en tips over angst en is bedoeld voor kinderen die weleens of vaak bang zijn van 6 tot 12 jaar. Voor jongeren van 12 tot 18 jaar is er ook de website www.stopjeangst.nl, waarin jongeren zichzelf kunnen testen, informatie kunnen vinden en ervaringsverhalen kunnen lezen van anderen die hetzelfde probleem hebben.
Daarnaast zijn er ook zelfhulpboeken beschikbaar die gericht zijn op het omgaan met angstklachten. Bijvoorbeeld ‘Hoe kom ik van die angsten af’ van Lisa M. Schab (2011) voor jongeren vanaf 13 jaar. Ook ‘Minder angstig en bang’ van Michael A. Tompkins en Katherine A. Martinez (2011) is een nuttig boek voor jongeren die last hebben van angst. Deze boeken kunnen worden gebruikt als aanvulling op online programma’s en bieden praktische tips en strategieën om met angst om te gaan.
Ondersteuning voor ouders met kinderen met ADHD of ADD
Er zijn ook programma’s gericht op ouders van kinderen met de diagnose ADHD of ADD. Deze programma’s leren ouders hun kind beter te begrijpen en bieden handvatten om in de opvoeding rekening te houden met de diagnose van het kind. De programma’s gaan in op de verschillende kenmerken en uitingen van AD(H)D, veel voorkomende uitdagingen en behoeften. Deelname aan zo’n programma kan leiden tot een betere begrip en omgang met het gedrag van het kind, en helpt ouders bij het omgaan met de uitdagingen van de opvoeding.
Een voorbeeld is het Gordon-cursus ‘Effectief omgaan met kinderen’, dat gericht is op ouders en opvoeders van kinderen tussen de 1 en 18 jaar. Het programma helpt ouders bij het verwerven van specifieke communicatievaardigheden die nodig zijn voor de opvoeding van hun kind. De cursus kan worden gevolgd via online platforms en biedt zowel theorie als praktische oefeningen.
Online programma’s voor ouders met kinderen in de basisschoolleeftijd
Bij ouders van kinderen in de basisschoolleeftijd zijn er ook programma’s die gericht zijn op het verbeteren van de opvoedingsvaardigheden. Het Gezin Centraal (GC)-programma is een vraaggericht en gezinsgericht programma voor gezinnen met kinderen van 6 tot 14 jaar. Het programma is gericht op de oplossing van de problematiek door zelfsturing of empowerment van het gezin. Het programma kan worden gevolgd via online platforms en biedt ondersteuning bij het oplossen van problemen en het verbeteren van de communicatie binnen het gezin.
Bij ouders met kinderen die last hebben van opstandig gedrag is het Opstandige kinderen: een compleet oudertrainingsprogramma een nuttig programma. Het programma helpt ouders bij het leren omgaan met het gedrag van hun kind en biedt strategieën om het gedrag te beïnvloeden. Deelname aan het programma kan leiden tot een betere begrip en omgang met het gedrag van het kind.
Online programma’s voor ouders van kinderen met eetstoornissen
Voor ouders van kinderen met eetstoornissen zijn er ook programma’s beschikbaar. Een voorbeeld is Smaakk!, dat gericht is op jongeren (14-23 jaar) om een regelmatig en normaal eetpatroon te hanteren en reële gedachten over eten, lichaamsvormen en gewicht te hebben. Het programma is beschikbaar via de website van de GGZ NHN en biedt praktische tips en strategieën om met eetproblemen om te gaan.
Daarnaast is er ook het Featback-programma, dat is ontwikkeld door GGZ Rivierduinen en gekoppeld aan de website Proud2Bme. Het programma helpt jongeren bij het aanpakken van eetstoornissen en is beschikbaar via online platforms. Het programma biedt ondersteuning bij het omgaan met eetproblemen en helpt jongeren bij het leren omgaan met hun klachten.
Effectiviteit van online programma’s
De effectiviteit van online zelfhulpprogramma’s is in verschillende studies onderzocht. Bijvoorbeeld, bij de Kortdurende Video-Hometraining (K-VHT)-interventie is in een kleine studie een bescheiden indicatie voor de effectiviteit gevonden. Er werden indicaties gevonden voor een afname in ouderlijke stress, een verhoogd gevoel van opvoedcompetenties en een toename in sensitieve responsiviteit van moeders als gevolg van de interventie. De interventie kent ook toepassingen voor onder meer gezinnen met kinderen in de basisschoolleeftijd.
Bij de Pittige jaren (Incredible years)-interventie is gebleken dat het programma het probleemgedrag van het kind kan verminderen en sociaal wenselijk gedrag kan bevorderen. De interventie is gericht op het versterken van de opvoedingsvaardigheden van de ouders, wat leidt tot een gunstige invloed op het gedrag en de ontwikkeling van het kind.
Conclusie
Online zelfhulpprogramma’s bieden ouders een nuttige aanvulling op traditionele ondersteuning bij de opvoeding van hun kinderen. Deze programma’s zijn gericht op het versterken van de opvoedingsvaardigheden van ouders, het omgaan met uitdagingen zoals opstandig gedrag en angstklachten, en het bevorderen van een gezonde ontwikkeling van het kind. De programma’s zijn gratis beschikbaar, toegankelijk via internet en kunnen worden gevolgd op elk moment. De effectiviteit van de programma’s is in verschillende studies onderzocht, en er zijn indicaties dat de programma’s bijdrragen aan een betere begrip en omgang met het gedrag van het kind.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
