Opvoeden met zorg en verantwoordelijkheid: Angst en veiligheid bij kinderen
juli 8, 2025
Emotionele verwaarlozing van kinderen is een vorm van kindermishandeling waarbij ouders of verzorgers een kind stelselmatig onvoldoende aandacht en genegenheid geven. Dit kan leiden tot ernstige gevolgen voor de emotionele en psychologische ontwikkeling van het kind. In de praktijk is het vaak lastig om te herkennen of te begrijpen wat emotionele verwaarlozing precies inhoudt. Daarom is het belangrijk om te weten hoe je hier mee om moet gaan, vooral als je zelf te maken hebt met een kind dat hieronder lijdt. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van emotionele verwaarlozing besproken, met nadruk op hoe ouders en verzorgers hier online zelfhulp bij kunnen krijgen.
Emotionele verwaarlozing, ook wel psychische verwaarlozing genoemd, is een vorm van kindermishandeling waarbij ouders of verzorgers het kind stelselmatig onvoldoende aandacht, genegenheid, of ondersteuning geven. Dit kan leiden tot een gebrek aan emotionele bevestiging, wat op zijn beurt weer gevolgen heeft voor de ontwikkeling van het kind. In plaats van dat het kind zich veilig en geliefd voelt, ontwikkelt het kind vaak een laag zelfbeeld, problemen met het vormen van gezonde relaties, en moeilijkheden met het reguleren van emoties.
Volgens de bron [7] is emotionele verwaarlozing de meest voorkomende vorm van kindermishandeling in Nederland. Het verschil met psychische mishandeling is dat hierbij geen fysieke of seksuele mishandeling plaatsvindt, maar juist een gebrek aan emotionele betrokkenheid. Een ouder die zijn kind psychisch verwaarloost, is emotioneel afwezig, heeft weinig interactie met het kind, en ontzegt het kind vaak van school of andere sociale activiteiten.
Het herkennen van emotionele verwaarlozing is lastig, omdat het niet altijd duidelijk is wat het verschijnsel precies inhoudt. Volgens bron [6] kan een emotioneel verwaarloosd kind opvallend of extreem gedrag vertonen. Het kind kan passief zijn of juist erg agressief, en heeft vaak een laag zelfbeeld. Ook kan het kind zich onzichtbaar voelen, omdat de aandacht van de ouders vooral gericht is op hun eigen problemen.
Bij bron [11] wordt benadruid dat kinderen die zijn opgegroeid in een omgeving waarin hun ouders met psychische problemen of verslavingen te maken hebben, een verhoogd risico lopen op emotionele verwaarlozing. De ouders zijn er wel, maar ook weer niet. Dit noemt men het ‘met zonder ouders’-gevoel. Het kind begrijpt niet dat de ouder er emotioneel niet voor kan zijn, en denkt dat het zelf de oorzaak is.
Als je als ouder of verzorger merkt dat je kind emotioneel verwaarloosd wordt, is het belangrijk om hulp te zoeken. Volgens bron [3] zijn er meerdere manieren om hulp te krijgen, waaronder het raadplegen van het sociaal wijkteam of het Centrum voor Jeugd en Gezin. Daarnaast is er ook online hulp beschikbaar, zoals de zelfhulpmodules van Mevis.
De online zelfhulpmodules zijn bedoeld om zelf aan de slag te gaan met het verminderen of onder controle krijgen van klachten. Volgens bron [2] is het belangrijk om te weten dat deze modules gratis zijn en te volgen op het moment dat je er tijd voor hebt. Het is een zelfhulpmodule, wat betekent dat er geen begeleiding is van één van onze professionals. Je kunt kiezen welke uitdaging bij je past, en de modules zijn gericht op emotiebeheersing, stressmanagement, en zelfbeeldversterking.
Er zijn verschillende online platforms waar ouders en kinderen hulp kunnen vinden. Volgens bron [3] zijn er verschillende hulplijnen, waaronder de Kindertelefoon (8-18 jaar) en de Alles oké supportlijn (18-24 jaar). Deze lijnen zijn anoniem en gratis, behalve de telefoonkosten.
Daarnaast biedt bron [7] aan dat je als ouder of verzorger je kind kunt ondersteunen door het te laten weten dat je er bent. Het is belangrijk om het kind te laten voelen dat het waardevol is, bijvoorbeeld door te zeggen: “Wat knap van je.” Of “Wat lief van jou.” Dit helpt het kind om vertrouwen te krijgen en zich veilig te voelen.
Volgens bron [10] is preventie een belangrijk onderdeel om kindermishandeling terug te dringen. Dit kan worden gedaan via voorlichting en weerbaarheidstrainingen voor kinderen, en informatievoorziening en hulp bij opvoeding voor de ouders. Vroegtijdige interventie kan de kennis en opvoedingsvaardigheden van ouders of verzorgers vergroten, wat hen beter in staat stelt om kinderen te benaderen en de kans op kindermishandeling verkleint.
Er zijn ook trainingen beschikbaar voor kinderen die last hebben van huiselijk geweld of emotionele verwaarlozing. Bijvoorbeeld de training “PIEP, zei de muis” voor kinderen van 4 tot 8 jaar, of “Dappere dino's” voor kinderen van 6 tot 8 jaar. Deze trainingen helpen kinderen om met problemen en emoties om te gaan.
Als je als ouder of verzorger merkt dat je kind emotioneel verwaarloosd wordt, is het belangrijk om samen te werken met professionals. Volgens bron [3] is het belangrijk om contact op te nemen met het sociaal wijkteam of het Centrum voor Jeugd en Gezin. Hier werken deskundigen samen om te bepalen of het kind meer hulp nodig heeft.
Daarnaast is er ook hulp beschikbaar via de cliëntondersteuner, die je helpt bij het vinden van de juiste zorg. Deze persoon is onafhankelijk en heeft kennis van zorg, jeugdhulp, wonen en onderwijs.
Emotionele verwaarlozing van kinderen is een ernstige vorm van kindermishandeling die veel gevolgen kan hebben voor de ontwikkeling van het kind. Het herkennen van deze vorm van mishandeling is lastig, maar belangrijk om te weten. Er zijn verschillende manieren om hulp te krijgen, waaronder online zelfhulpmodules, hulplijnen, en trainingen. Ouders en verzorgers kunnen hierbij helpen door het kind te ondersteunen en vertrouwen te geven. Het is belangrijk om vroegtijdig actie te ondernemen en samen te werken met professionals om kinderen te beschermen en te ondersteunen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet