Samenwerking tussen ouders en professionals bij het opvoeden: een onderzoek naar effectiviteit en samenwerking

De opvoeding van kinderen is een complexe taak die niet alleen de verantwoordelijkheid van ouders draagt, maar ook van onderwijsprofessionals, jeugdwerkers, en andere betrokkenen. In het onderzoek “Onderzoek naar samen opvoeden” wordt de samenwerking tussen ouders en professionals uitgebreid onderzocht, met als doel het vinden van effectieve manieren om kinderen te ondersteunen bij hun opgroeien. Dit artikel beschrijft de kern van het onderzoek, de belangrijkste conclusies en de praktische aanbevelingen die hieruit voortkomen.

Onderzoek naar effectiviteit van opvoedondersteuning

Het onderzoek “Samen opgroeien” is een initiatief van de Erasmus Universiteit Rotterdam en richt zich op de effectiviteit van opvoedondersteuning. Het doel is om te ontdekken welke onderdelen bijdragen aan het welbevinden van ouders en welke onderdelen juist voor extra stress zorgen. Het onderzoek richt zich onder andere op het opvoedboek (en app) “Oei, ik Groei!”, dat sinds 2022 onderdeel is van de Partou Groep. Hierin wordt onderzocht hoe ouders op laagdrempelige en effectieve wijze ondersteund kunnen worden bij de dagelijkse opvoeduitdagingen.

De bevindingen van dit onderzoek tonen aan dat ouders steeds vaker hulp zoeken via boeken en apps, maar er is nog weinig bekend over of die steun effectief is. De resultaten van dit onderzoek kunnen helpen bij het realiseren van de best denkbare ontwikkeling voor alle kinderen. De inzichten van dit onderzoek gaan helpen bij het verbeteren van de pedagogische kwaliteit, de medewerkers, en het werk met “Oei, ik Groei!”.

Samenwerking tussen ouders en professionals

Een belangrijk onderdeel van het onderzoek is de samenwerking tussen ouders en professionals. In de praktijk is het vaak lastig om met ouders in gesprek te gaan over opvoedproblemen. Dit komt doordat abstracte begrippen zoals emotionele veiligheid, stabiliteit, responsiviteit en ontwikkeling vaak niet duidelijk zijn voor ouders. Daarom wordt er onderzocht hoe hulpverleners deze begrippen kunnen verduidelijken en concretiseren.

In het onderzoek “Opvoeden doe je samen” wordt gekeken naar de effectiviteit van hulpmiddelen die hulpverleners kunnen inzetten tijdens gesprekken met ouders. Het doel is om een praktisch handvat te ontwikkelen dat hulpverleners helpt bij het beantwoorden van vragen over opvoeding en het ondersteunen van ouders. Het handvat wordt geoptimaliseerd op basis van de behoeften en wensen van ouders, zodat ouders beter kunnen begrijpen wat van hen wordt verwacht.

Belangrijke opvoedthema’s en behoeften

Uit interviews met ouders en hulpverleners blijkt wat zij in de opvoeding belangrijk vinden en waaraan zij in de communicatie en samenwerking behoefte hebben. De belangrijkste opvoedthema’s zijn:

• Dagelijkse verzorging
• Gedrag en emoties van het kind
• Gedrag en emoties van de ouder(s)
• Veiligheid
• Sociale omgeving
• Leren en ontwikkeling

Daarnaast is er behoefte aan verduidelijking in de communicatie over abstracte begrippen als emotionele veiligheid. De onderzoekers stellen vast dat ouders en hulpverleners vaak verschillende invullingen geven aan deze begrippen. Daardoor ontstaat er vaak onduidelijkheid in de communicatie.

Praktische hulpmiddelen en digitale keuzewijzer

Er zijn al veel praktische, concrete hulpmiddelen beschikbaar, maar overzicht ontbreekt. Hulpverleners weten vaak niet wat er beschikbaar is. Daarom besloot het onderzoek om een digitale keuzewijzer te ontwikkelen voor de bestaande hulpmiddelen, geordend naar opvoedthema en soort gesprek (behandelend of evaluatief). Deze keuzewijzer helpt hulpverleners bij het kiezen van het juiste hulpmiddel voor het gesprek met ouders.

Deze keuzewijzer is ontwikkeld in samenwerking met ouders, hulpverleners en experts. Het is bedoeld om hulpverleners te ondersteunen bij het beantwoorden van vragen over opvoeding en het ondersteunen van ouders. De keuzewijzer is zowel op de website van Alliade als op andere relevante websites beschikbaar.

Effectiviteit van opvoedondersteuning

Het onderzoek toont aan dat opvoedondersteuning belangrijk is voor het welzijn van ouders en kinderen. De effectiviteit van de ondersteuning hangt af van meerdere factoren, waaronder:

• De kwaliteit van de communicatie tussen ouders en professionals
• De betrokkenheid van ouders bij de opvoeding
• De mate van samenwerking tussen professionals

Een effectieve opvoedondersteuning vereist een duidelijke communicatie, een goede samenwerking tussen professionals, en een actieve betrokkenheid van ouders. Hierdoor kan de opvoeding van kinderen effectiever worden ondersteund.

Samenwerking tussen professionals

In het onderzoek “Jouw Gezin, Mijn Zorg?” wordt onderzocht hoe professionals (kinderopvang, basisonderwijs, jeugdzorg- en welzijn) met elkaar kunnen samenwerken. De nadruk ligt op de effecten van die samenwerking op de ontwikkeling van kinderen. De resultaten tonen aan dat interprofessionele samenwerking tussen professionals uit verschillende sectoren essentieel is voor de ontwikkeling van kinderen.

Deze samenwerking is belangrijk om een doorlopende leerlijn, inclusie van alle kinderen (0-12 jaar) en een innovatief curriculum te realiseren. Daarbij speelt de samenwerking tussen professionals een cruciale rol. De resultaten van het onderzoek zijn belangrijk voor de verdere ontwikkeling van integrale kindcentra (IKC’s).

Samenwerking met het sociale netwerk van ouders

Een ander belangrijk onderdeel van het onderzoek is de samenwerking met het sociale netwerk van ouders. Uit onderzoek blijkt dat 80 procent van de ouders regelmatig praat met iemand uit hun sociale netwerk over de opvoeding, of advies krijgt van hen. Professionals kunnen dit sociale netwerk inzetten om ouders te ondersteunen.

Het is belangrijk om ouders te helpen bij het vinden van hulp dichtbij huis. Dit kan bijvoorbeeld via ouder- of spelinloop, mamacafés en opvoedspreekuren. Daardoor kan ouders sneller hulp krijgen en beter worden ondersteund bij de opvoeding van hun kinderen.

Conclusie

Samenwerking tussen ouders en professionals is essentieel voor de opvoeding van kinderen. Het onderzoek “Onderzoek naar samen opvoeden” toont aan dat effectieve opvoedondersteuning belangrijk is voor het welzijn van ouders en kinderen. De samenwerking tussen professionals is cruciaal voor de ontwikkeling van kinderen. De resultaten van het onderzoek kunnen helpen bij het verbeteren van de opvoedondersteuning en het ondersteunen van ouders.

Bronnen

1. Platform Samenonderzoeken
2. Samenwerken met ouders aan opvoeding
3. Integrale kindcentra: samenwerken aan opvoeden en opgroeien
4. Onderzoek naar samenwerking tussen ouders en gezinshuisouders
5. Onderzoek naar effectieve opvoedondersteuning
6. Opvoeden doe je samen
7. Opvoeden doe je samen: op weg naar een praktisch hulpmiddel
8. Document samen opvoeden
9. Onderzoeksrapport opvoeden doen we samen
10. Samenwerken bij het ondersteunen van de opvoeding
11. Samen opvoeden