Het opvoeden van een kind met autisme is een uitdaging die zowel emotioneel als praktisch veel van ouders vraagt. Ouders moeten niet alleen de behoeften van hun kind met autisme begrijpen, maar ook rekening houden met de wens van andere kinderen in het gezin en hun eigen mentale en fysieke gezondheid. Uit de beschikbare bronnen blijkt dat er verschillende vormen van ondersteuning beschikbaar zijn, zowel voor ouders als voor kinderen met autisme. Deze artikel bespreekt de belangrijkste manieren waarop ouders kunnen omgaan met het opvoeden van een kind met autisme, inclusief praktische tips, hulpverleners, en de rol van broers en zussen.
Ondersteuning voor ouders bij het opvoeden van een kind met autisme
Een kind met autisme heeft vaak veel structuur, voorspelbaarheid en duidelijke communicatie nodig. Dit is niet alleen belangrijk voor het kind, maar ook voor de ouders, die vaak veel stress ervaren. Uit onderzoek blijkt dat ouders van kinderen met autisme vaker last hebben van angst en depressie dan ouders van kinderen zonder autisme. Daarnaast kan het opvoeden van een kind met autisme ook invloed hebben op de relatie tussen ouders. Het is daarom belangrijk dat ouders zelf ook aandacht besteden aan hun eigen mentale gezondheid.
Structuur en voorspelbaarheid
Voor veel jonge kinderen met autisme is het belangrijk om een duidelijke structuur en voorspelbaarheid te hebben. Ze weten graag ruim van tevoren het antwoord op vragen als: wie, wat, waar, wanneer, wie en waarom? Om dit te realiseren, is het aan te raden om de dag, week of zelfs maand overzichtelijk te maken voor het kind. Bijvoorbeeld door middel van een schema dat op een vaste plek in huis hangt. Dit schema kan worden aangevuld met pictogrammen, zodat het kind zich beter kan oriënteren.
Duidelijke communicatie
Kinderen met autisme vinden het vaak moeilijk om beeldspraak, sarcasme of woordspelingen te begrijpen. Ze nemen woorden vaak letterlijk. Daarom is het belangrijk om duidelijk en concreet te communiceren. Gebruik liever geen vage woorden als ‘misschien’, ‘straks’ of ‘later’, maar zeg bijvoorbeeld ‘vanmiddag om vier uur’. Doe wat je zegt en zeg wat je doet. Dit helpt om frustratie te vermijden.
Rituelen invoeren
Sommige kinderen met autisme reageren positief op rituelen. Bijvoorbeeld een ‘vast’ glaasje warme melk voordat hij naar bed gaat. Deze rituelen kunnen helpen om het kind rustiger te maken en een gevoel van veiligheid te geven.
Alert zijn op overbelasting
Ouders moeten ook alert zijn op overbelasting van hun kind. Dit kan voorkomen worden door de school en/of een teveel aan zintuiglijke prikkels te beperken. Laat indien nodig een ‘prikkelprofiel’ van je kind maken, zodat je beter rekening kunt houden met zijn sensorische over- of ondergevoeligheid.
Realistische eisen stellen
Ouders moeten realistische eisen stellen aan hun kind. Ga daarbij altijd uit van je eigen kind en niet van verwachtingen van anderen. Dit helpt om frustratie en stress te verminderen.
Ondersteuning voor het gezin
Naast het opvoeden van het kind met autisme, is het ook belangrijk om aandacht te besteden aan het gehele gezin. Dit omvat de relatie tussen ouders, de andere kinderen in het gezin, en de mentale gezondheid van de ouders.
Broers en zussen
Het kan moeilijk zijn voor kinderen om een broer of zus (brus) met autisme te hebben. Dit kan te maken hebben met verschillende factoren. Het gedrag van het kind met autisme wordt als lastig ervaren omdat dit kind geen goede relatie met diens broer of zus kan aangaan. Wanneer de dingen niet gaan zoals kinderen met autisme willen, kunnen ze driftbuien krijgen of heel angstig worden. Een brus kan zich hiervoor schamen.
Ouders besteden relatief veel tijd aan het kind met autisme, waardoor de brussen zich mogelijk achtergesteld voelen. Brusjes voelen zich soms verantwoordelijk voor het kind met autisme en proberen hem of haar te beschermen als het bijvoorbeeld wordt gepest. Het is daarom heel belangrijk dat brusjes goed op de hoogte worden gesteld van wat autisme precies inhoudt en wat de gevolgen zijn.
Ouders en hun mentale gezondheid
Ouders van kinderen met autisme kunnen veel stress ervaren. Uit onderzoek blijkt dat ouders van een kind met autisme significant vaker last hebben van angst en depressie. Daarnaast kan de stress ook leiden tot een verhoogde kans op kanker, hart- en vaatziekten en auto-immuunziekten. Het is daarom belangrijk dat ouders zelf ook aandacht besteden aan hun mentale gezondheid. Dit kan door contact op te nemen met hulpverleners, deel te nemen aan groepen voor ouders, of zelfs door een psycholoog te raadplegen.
Ondersteuning van professionals
Er zijn verschillende vormen van ondersteuning beschikbaar voor ouders van kinderen met autisme. Dit omvat het opzoeken van informatie, het bezoeken van trainingen, en het inschakelen van professionals.
Informatie en opleiding
Ouders moeten zich goed verdiepen in autisme, zodat ze beter kunnen aansluiten bij hun kind. Daarnaast kan veel kennis over autisme bijdragen aan het verminderen van spanning bij uzelf en bij andere gezinsleden. Het is daarom belangrijk om informatie te zoeken bij betrouwbare bronnen, zoals de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA), het Kenniscentrum kinder- en jeugdpsychiatrie (KJP), en andere betrouwbare websites.
Trainingen en oefeningen
Er zijn verschillende trainingen beschikbaar waarin ouders kunnen leren om anders met hun kind te communiceren. Deze trainingen kunnen helpen om de relatie tussen ouder en kind te verbeteren en het gedrag van het kind te beïnvloeden.
Hulp van professionals
Er zijn verschillende hulpverleners beschikbaar die kunnen helpen bij het opvoeden van een kind met autisme. Dit omvat bijvoorbeeld een opvoeddeskundige, een psycholoog, of een begeleider. Deze professionals kunnen helpen bij het opstellen van een plan voor het opvoeden van het kind en het begeleiden van de ouders.
Ondersteuning van andere gezinsleden
Naast het opvoeden van het kind met autisme, is het ook belangrijk om aandacht te besteden aan de andere kinderen in het gezin. Dit omvat het geven van exclusieve aandacht aan deze kinderen, zodat ze zich niet achtergesteld voelen. Het is ook belangrijk om openlijk te praten over de situatie met deze kinderen, zodat ze begrijpen wat er met hun broer of zus aan de hand is.
Broers en zussen van kinderen met autisme
Broers en zussen van kinderen met autisme hebben vaak last van het feit dat hun ouders veel tijd besteden aan het kind met autisme. Dit kan leiden tot gevoelens van onzekerheid en frustratie. Daarom is het belangrijk dat ouders regelmatig exclusieve aandacht geven aan deze kinderen. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een uitje of een avondje uitgaan.
Conclusie
Het opvoeden van een kind met autisme is een complexe taak die zowel emotioneel als praktisch veel van ouders vraagt. Ouders moeten rekening houden met de behoeften van hun kind met autisme, maar ook met de wensen van andere kinderen in het gezin en hun eigen mentale gezondheid. Er zijn verschillende vormen van ondersteuning beschikbaar, zowel voor ouders als voor kinderen met autisme. Het is belangrijk dat ouders zich goed verdiepen in autisme en professionele hulp inschakelen als nodig is. Daarnaast is het belangrijk om aandacht te besteden aan de andere kinderen in het gezin en hun mentale gezondheid.
Bronnen
- Autisme.nl - Doelgroepen: gezinnen, ouders, partners, brusjes, kinderen van
- Unik.nl - Ondersteuning bij autisme
- NJI.nl - Hoe kan ik mijn kind helpen
- Vanuitautismebekeken.nl - Hulp bij opvoeding autisme
- Groeii.nl - Omgaan met een kind met autisme
- Autisme.nl - Waar vind je steun als ouder
- Regelhulp.nl - Onderwerpen: autisme, kind met autisme
- Balansdigitaal.nl - Kennisbank opvoeding bij ontwikkelingsproblemen
- NJI.nl - Begeleiding van een kind met autisme