Gevolgen van onveilige opvoeding en hoe hiermee om te gaan
juli 8, 2025
In de moderne opvoeding staat de relatie tussen ouder en kind centraal. Om deze relatie te versterken en tegelijkertijd ongewenst gedrag te beheersen, wordt steeds vaker gewerkt met de methodiek van Geweldloos Verzet (NVR), ook wel Geweldloos Verzet (NVR) genoemd. Deze methode, ontwikkeld door Haim Omer, biedt ouders en opvoeders een alternatief om met uitdagingen om te gaan, zonder geweld of escalatie. In dit artikel wordt nader ingegaan op de kernprincipes van NVR, de rol van verbindend gezag, en hoe deze methode toegepast kan worden in de opvoeding.
Geweldloos Verzet, ook wel Non-Violent Resistance (NVR) genoemd, is een methode die gericht is op het beïnvloeden van gedrag zonder geweld of agressie. De methode is ontwikkeld door Haim Omer en is ontstaan uit de behoefte van ouders die zich machteloos voelen bij het omgaan met hun kind. In plaats van te reageren met boosheid of straf, kiest NVR voor een nieuwe autoriteit, waarin de focus ligt op aanwezigheid, steun, en verantwoordelijkheid. De methode richt zich op het versterken van de relatie tussen ouder en kind, terwijl tegelijkertijd duidelijke grenzen worden gelegd.
De kern van NVR is dat ouders en opvoeders niet in de valkuil van machteloosheid raken, maar juist kracht en aanwezigheid laten zien. Dit gebeurt door het aanbieden van ongevraagde steun, het creëren van een support-netwerk, en het verzet tegen ongewenst gedrag zonder het kind te beoordelen. De methode is gericht op het herstellen van vertrouwen, het voorkomen van escalaties, en het aanbieden van houvast in moeilijke tijden.
Een van de belangrijkste concepten binnen NVR is verbindend gezag, een visie op autoriteit die gebaseerd is op kalmte, transparantie, en verbinding. In tegenstelling tot traditionele vormen van gezag, waarbij het kind wordt beoordeeld of beheerst, kiest verbindend gezag voor een gezagspositie gebaseerd op vertrouwen en betrokkenheid. Dit concept is ontwikkeld door Haim Omer en wordt vaak aangevuld met elementen uit de systeemtheorie en de hechtingstheorie.
Verbindend gezag betekent dat ouders en opvoeders actief en zichtbaar aanwezig zijn, zelfs op moeilijke momenten. Ze blijven niet wegkijken, maar laten zien dat ze er zijn. Deze aanwezigheid biedt het kind een anker en een gevoel van veiligheid. Het is geen vorm van controle, maar een aanpak gebaseerd op empathie en solidariteit. In de praktijk betekent dit dat ouders hun kind niet afwijzen, maar juist steunen en vertrouwen in hen stellen.
De methode van NVR is gebaseerd op vijf kernprincipes, ook wel vijf pijlers genoemd. Deze pijlers vormen de basis van de aanpak en zijn essentieel voor ouders, opvoeders, en professionals in de jeugdzorg.
Vergroten van aanwezigheid en betrokkenheid
Actief en zichtbaar aanwezig zijn, juist op moeilijke momenten. Niet wegkijken, maar laten merken dat je er bent. Dit helpt het kind om zich veilig en gezien te voelen.
Voorkomen van escalaties door zelfcontrole
Je eigen emoties de baas blijven en niet in de valkuil stappen van boosheid of machteloosheid. Kalmte is besmettelijk. Door jezelf te beheersen, voorkom je dat de situatie erger wordt.
Herstellen van de relatie
Door kleine, onvoorwaardelijke gebaren – zoals een compliment, hulp of samen iets leuks doen – investeer je in het vertrouwen. Dit helpt om de relatie te herstellen en de positieve kanten van het kind te laten doorbreken.
Creëren van een support-netwerk
Betrek anderen uit de omgeving, zoals familie, vrienden of collega’s. Samen sta je sterker en voelt niemand zich alleen. Een steunnetwerk helpt ouders om in moeilijke tijden steun te krijgen.
Duidelijke stellingname (verzet) tegen ongewenst gedrag
Je spreekt je uit tegen gedrag dat niet acceptabel is, zonder het kind zelf af te wijzen. Je blijft in verbinding en zoekt samen naar oplossingen. Dit helpt het kind om te leren dat er grenzen zijn, maar dat je er toch voor staat.
Naast de kernprincipes zijn er ook praktische tools die gebruikt kunnen worden om de methode in de praktijk te brengen. Deze tools zijn bedoeld om grenzen te stellen zonder escalatie en zijn essentieel voor het aanbieden van verbindend gezag.
Een aankondiging is een manier waarop ouders of begeleiders duidelijk maken dat bepaald gedrag niet langer geaccepteerd wordt. Dit gebeurt altijd met respect en aandacht voor wat het kind wél goed doet. Een aankondiging is een krachtig signaal dat je er bent en dat je bereid bent om met het kind te werken aan een oplossing.
Een sit-in is een rustige, fysieke aanwezigheid bij het kind, zonder dreiging of straf. Het laat zien: “We laten dit niet onbesproken, we blijven erbij, en samen zoeken we naar een oplossing.” Dit is een krachtig signaal van betrokkenheid en volhouden, en helpt het kind om te beseffen dat je er bent, ook wanneer het moeilijk is.
De methode van NVR is niet alleen gericht op gezinnen, maar ook op school, jeugdwerk, en andere opvoedingscontexten. In het onderwijs kan NVR helpen bij het opbouwen van een veilig schoolklimaat, waarin leerkrachten en ouders samenwerken om grenzen te stellen en vertrouwen te herstellen.
In de praktijk wordt NVR vaak toegepast in gezins- en kindertherapie, maar ook in ambulante en residentiële hulpverlening. De methode is gericht op het versterken van relaties en het beheren van spanningen in gezinnen. Door de focus op verbindend gezag, wordt er gewerkt aan een nieuwe autoriteit, waarin ouders en opvoeders hun rol als steunpilaar zien.
Er zijn verschillende studies en evaluaties gedaan naar de effectiviteit van NVR in de praktijk. Uit onderzoek blijkt dat ouders die de methode toepassen, een afname van machteloosheid ervaren. Daarnaast wordt een sterke vermindering van conflicten in frequentie en intensiteit gemeld, evenals een toename van positief contact tussen ouders en kind. De methode wordt ook vaak beoordeeld als zeer effectief, met name in situaties waarin traditionele oplossingen niet werken.
Om de methode van NVR goed te kunnen toepassen, is er een specifieke opleiding beschikbaar. Deze cursus is bedoeld voor professionals in de jeugd- en gezondheidszorg, maar ook voor ouders die zich willen verdiepen in de methode. De cursus leert hoe je verbindend gezag kunt ontwikkelen en hoe je geweldloos verzet kunt toepassen in verschillende situaties.
De cursus bestaat uit zes dagen en bevat onderwerpen als: - De verandering van ideeën over opvoeding en gezag - De principes van geweldloos verzet - Het aanbieden van steun en betrokkenheid - Het versterken van relaties en het herstellen van vertrouwen
Na afloop van de cursus zijn de deelnemers in staat om de methode zelfstandig te gebruiken in verschillende situaties. De cursus wordt ook gegeven in het kader van accreditatie, zodat professionals kunnen voldoen aan de eisen voor verdere opleidingen.
Geweldloos Verzet (NVR) en verbindend gezag bieden een krachtige aanpak om met uitdagingen in de opvoeding om te gaan. De methode richt zich op het herstellen van relaties, het beheren van spanningen, en het aanbieden van houvast in moeilijke tijden. Door de focus te leggen op aanwezigheid, steun, en verantwoordelijkheid, wordt er gewerkt aan een nieuwe autoriteit, waarin ouders en opvoeders hun rol als steunpilaar zien. De methode is gericht op het versterken van vertrouwen en het beheren van conflicten, en kan worden toegepast in verschillende contexten, waaronder school, jeugdwerk, en gezinstherapie.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet