Opvang en opvoeden: Samenwerking tussen pedagogen en ouders
juli 8, 2025
De opvoeding van kinderen is in de afgelopen jaren sterk veranderd, vooral door de opkomst van de digitale wereld. De invloed van media op jonge kinderen is niet meer weg te denken, en de vraag hoe ouders hier het beste mee omgaan, is een van de belangrijkste onderwerpen in de opvoedrubriek van NRC. In dit artikel worden de kernpunten van de opvoeding in de digitale tijd samengevat, met aandacht voor media, opvoedstrategieën, en het belang van open communicatie tussen ouders en kinderen.
Media en kinderen: Wat is de werkelijke impact?
In de opvoedrubriek van NRC worden veel vragen gesteld over het gebruik van media door kinderen. De focus ligt op het bepalen van de juiste leeftijd om een kind een smartphone te geven, het beperken van schermgebruik, en het beveiligen van kinderen tegen de risico’s van de digitale wereld. Volgens een onderzoek van het Iene Miene Media-onderzoek, dat jaarlijks meet hoe gezinnen omgaan met media, geeft ongeveer de helft van de ouders aan dat ze amper met hun jonge kinderen praten over filmpjes of spelletjes. Bijna een op de vijf zegt nooit in te grijpen in het mediagebruik van hun kind. Dit benadruidt het belang van actieve mediaopvoeding, waarbij ouders hun kinderen leren omgaan met de digitale wereld.
Er is geen enkele eenduidige regel voor het gebruik van media door kinderen. De Amerikaanse kinderartsen geven aanbevelingen zoals het beperken van schermgebruik tot twee uur per dag voor kinderen boven de 2 jaar. Voor jongere kinderen wordt aanbevolen om geen schermgebruik te hebben. In de praktijk overschrijden bijna alle ouders deze norm. De reden van die rigide Amerikaanse norm is dat kleine kinderen veel meer leren van persoonlijk contact. Ze hebben namelijk moeite om informatie van een 2D- naar een 3D-wereld te vertalen. Maar, schrijven Nikken en De Vries, als een filmpje heel simpel en rustig is, of als een ouder meekijkt en uitlegt, kunnen media wél leerzaam zijn.
Ouders als voorbeeld: Het belang van het eigen gedrag
Een ander belangrijk aspect is het gedrag van ouders zelf. Kinderen leren veel door te kopiëren van hun ouders. Wat ouders doen met media is een enorme voorspeller van hoe kinderen daarmee omgaan. Een bekend voorbeeld is het ‘still face’-experiment, waarin een kind aandacht zoekt van de ouder, die echter is verzonken in de telefoon en daardoor geen gelaatsuitdrukking laat zien. Door dit gebrek aan emotionele feedback begint het kind binnen de kortste keren te huilen. Zeker in de eerste levensjaren is oogcontact en het stemgeluid van de ouder heel belangrijk.
Ouders moeten ook zichzelf opvoeden. Ze moeten zich bewust zijn van hun eigen gebruik van media. Bijvoorbeeld: mag een telefoon aan tafel? De regel is dat het niet mag, maar in de praktijk gebeurt dat vaak wel. Ouders worden tijdens hun mediaopvoeding geconfronteerd met hun eigen telefoongebruik. Al vanaf de eerste stapjes kopiëren peuters het gedrag van hun ouders. Dit benadruidt het belang van het voorbeeld dat ouders geven.
Opvoeding zonder controleren: Een alternatief
Er zijn ook alternatieven voor de traditionele opvoeding. Het boek "Opvoeden zonder controleren" biedt een alternatief voor ouders die hun kinderen leren om te groeien en te bloeien. Het boek richt zich op het versterken van het welzijn, de motivatie, emotieregulatie en sociale vaardigheden van kinderen. Het is gebaseerd op de Zelfdeterminatietheorie en legt uit hoe je kinderen en jongeren kunt begeleiden naar autonomie, verbinding en competentie. Dit boek is een gids voor een opvoeding die kinderen de ruimte geeft om te groeien en te bloeien.
De auteurs van dit boek, Hermina Van Coillie en Jolene van der Kaap-Deeder, benadrukken het belang van een ondersteunende en motiverende omgeving. Ze geven praktische tips en herkenbare voorbeelden, waarmee ouders kunnen leren om hun kinderen te begeleiden. Dit boek is een waardevol hulpmiddel voor iedereen die kinderen en jongeren wil begeleiden naar zelfverzekerde en veerkrachtige individuen.
Opvoeding en gezinsdynamiek
De opvoeding van kinderen is niet alleen een kwestie van media en gedrag, maar ook van gezinsdynamiek. Bijvoorbeeld, hoe ga je om met een kind dat zich niet wil aanpassen aan de regels van de school? Of hoe omgaan met een kind dat gepest wordt? In de rubriek Opgevoed van NRC worden veel vragen gesteld over deze thema’s. De deskundigen geven antwoord op de vraag hoe ouders hun kind kunnen helpen bij het omgaan met pesten, discriminatie, en andere problemen.
Een ander thema is de invloed van de opvoeding op de levensstijl van ouders. Bijvoorbeeld, hoe kun je je ouders bewust maken van hun ongezonde leef- en eetpatronen? In de opvoedrubriek van NRC wordt dit thema behandeld, en wordt aangeraden om creatieve aanpakken te kiezen. Focus op de tijd samen, en de gezelligheid. Dit helpt ouders om hun kinderen te leren omgaan met gezonde gewoonten.
Conclusie
De opvoeding van kinderen in de digitale tijd vereist een gevarieerd en flexibel aanpak. Ouders moeten zich bewust zijn van hun eigen gedrag, en actief omgaan met de media die hun kinderen gebruiken. Het is belangrijk om open communicatie te houden en kinderen te leren omgaan met de digitale wereld. Bovendien is het belangrijk om te werken aan een gezonde opvoeding, waarbij kinderen leren om te groeien en te bloeien. Met het juiste inzicht en de juiste strategieën is het mogelijk om kinderen te begeleiden in hun opvoeding.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
