De Nijmeegse Vragenlijst voor de Opvoedings-situatie: Een hulpmiddel voor gezinsondersteuning bij scheiding
juli 8, 2025
Het opvoeden van kinderen is een complexe en uitdagende taak. Hoewel veel ouders het gevoel hebben dat ze het goed doen, komt het voor veel gezinnen voor dat het opvoeden moeilijk is en dat het niet lukt om het gedrag van het kind te beïnvloeden. Dit kan leiden tot opvoedingsproblemen, waarbij ouders zich onzeker, machteloos of zelfs kwaad voelen. In dit artikel worden de oorzaken, kenmerken en oplossingen voor het probleem van het niet kunnen opvoeden besproken, gebaseerd op de gegevens uit de bronnen.
Oorzaken van het niet kunnen opvoeden
Het niet kunnen opvoeden kan verschillende oorzaken hebben, die vaak gecombineerd optreden. Volgens de bronnen is het belangrijk om te beseffen dat het opvoeden van kinderen niet altijd lukt, en dat dit niet per se een tekortkoming is van de ouders.
Een van de belangrijkste oorzaken is dat ouders vaker alleen staan dan vroeger. Dit kan leiden tot een gevoel van isolatie en het ontbreken van ondersteuning van familie of vrienden. Ook speelt de omvang van het gezin een rol. Kleine gezinnen hebben minder ruimte om te oefenen met opvoeden, waardoor ouders zich mogelijk onvoldoende voorbereid voelen op de opvoeding van hun kind.
Bijna driekwart van de ouders met kinderen van 0 tot 8 jaar heeft recent vragen of zorgen gehad over het gedrag, de opvoeding of de ontwikkeling van hun jonge kinderen. Veel ouders hebben hulp nodig bij het stellen van grenzen, het geven van straffen en beloningen. Daarnaast kunnen ook ontwikkelingsstoornissen zoals ADHD of andere aandoeningen een rol spelen bij het moeilijk opvoeden.
Bij het opvoeden kan ook sprake zijn van botsende karakters tussen ouders en kind. Bepaalde vaste gewoontes in het gezin kunnen bij het kind knellen, waardoor het kind zich onder druk voelt. Ook kan het voorkomen dat ouders te veel van hun kind verwachten, wat leidt tot frustratie en onzekerheid.
Kenmerken van het niet kunnen opvoeden
Het niet kunnen opvoeden wordt vaak gekenmerkt door specifieke gedragingen van het kind, die op het eerste gezicht normaal kunnen zijn, maar die op den duur problemen kunnen veroorzaken. Volgens de bronnen zijn er verschillende kenmerken van opvoedingsproblemen, waaronder:
- Driftbuien
- Heel druk gedrag
- Onzeker en angstig gedrag
- Agressief gedrag
- Wisselende emoties
- Spijbelen
- Zwerfgedrag
- Eten weigeren
Deze kenmerken zijn in principe normale gedragingen in verschillende levensfases van opgroeiende kinderen. Het worden pas opvoedingsproblemen als dit soort gedrag leidt tot problemen in het functioneren van het kind en het langere tijd aanhoudt. Als ouder wil je graag dat dit gedrag ophoudt. Lukt het je niet om dit te laten veranderen, dan ervaar je controleverlies, machteloosheid, onzekerheid, bezorgdheid, maar het voelt ook frustrerend en je kan kwaad worden. Je weet als ouder niet meer goed hoe je moet reageren en hoeveel vrijheid je je kind moet geven.
Oplossingen voor het niet kunnen opvoeden
Als ouders het gevoel hebben dat ze het niet kunnen opvoeden, is het belangrijk om hulp te zoeken. Er zijn verschillende manieren waarop ouders ondersteuning kunnen krijgen bij het opvoeden van hun kind.
Een van de belangrijkste oplossingen is het zoeken van opvoedondersteuning. Opvoedondersteuning valt meestal onder jeugdhulp. U kunt hiervoor terecht bij uw gemeente. Heeft u andere opvoedondersteuning nodig dan uw gemeente standaard aanbiedt? Dan kunt u een persoonsgebonden budget (pgb) voor jeugdhulp aanvragen. U moet dan onderbouwen waarom de hulp die de gemeente aanbiedt, niet voldoet in uw situatie.
Daarnaast is het belangrijk om te denken aan de rol van professionele opvoeders. Ouders kunnen bijvoorbeeld profiteren van de ondersteuning van pedagogisch medewerkers van een kinderdagverblijf of leerkrachten op school. Ook kunnen ouders hulp zoeken bij een psycholoog of andere professionele hulpmiddelen.
De bronnen tonen ook aan dat het belangrijk is dat ouders hun eigen welzijn in de gaten houden. Het welbevinden van ouders bepaalt onder andere hoe ouders in staat zijn om opvoeding te bieden, ouder te zijn en in te spelen op wat het kind nodig heeft. Een professional kan er op verschillende manieren aan bijdragen dat een ouder zich beter voelt. Elke ouder loopt tegen moeilijkheden aan en heeft allerlei vragen. Van belang is dat een ouder zich hierin gesteund voelt. Hoe het met de ouder gaat heeft namelijk invloed op de opvoeding en het proces van opgroeien van een kind.
Belang van ondersteuning bij het opvoeden
Het opvoeden van kinderen is een hele klus. Het vraagt nogal wat van ouders om kinderen een veilige en warme basis te geven om gezond op te groeien. Ouders zijn primair verantwoordelijk voor de zorg, opvoeding en begeleiding van hun kinderen. Ook al willen alle ouders het beste doen voor hun kinderen, dat is niet altijd makkelijk en lukt sommige ouders niet alleen.
Het is daarom belangrijk dat ouders ondersteuning zoeken bij anderen. De bronnen laten zien dat het opvoeden niet alleen is. Ouders kunnen bijvoorbeeld profiteren van de hulp van familie, vrienden of professionele opvoeders. Ook is het belangrijk om te weten dat je hulp kunt vragen bij een cliëntondersteuner of bij andere instanties die gespecialiseerd zijn in opvoedproblemen.
Bijna driekwart van de ouders met kinderen van 0 tot 8 jaar heeft recent vragen of zorgen gehad over het gedrag, de opvoeding of de ontwikkeling van hun jonge kinderen. 14 procent van deze ouders geeft aan behoefte aan deskundige hulp of advies te hebben en 76 procent hiervan heeft ook de benodigde hulp ontvangen. Veel ouders hebben met betrekking tot de opvoeding hulp of advies nodig op het gebied van grenzen stellen, straffen en belonen.
Samenwerking en ondersteuning
Het is belangrijk dat ouders samenwerken met andere betrokkenen bij het opvoeden van hun kind. Dit kan bijvoorbeeld de school zijn, de jeugdhulp, of andere opvoeders. De bronnen tonen aan dat het opvoeden niet alleen is, en dat ouders hierbij hulp kunnen krijgen van anderen.
Bijvoorbeeld, bij een intensieve training voor de ouders, begeleiding binnen het gezin, bijzondere voorzieningen voor het kind of nog verdergaande ingrepen waar de Raad voor de Kinderbescherming voor wordt ingeschakeld. Er is een indeling van opvoedingsvragen gehanteerd door de sector opvoedingsondersteuning. Deze loopt van alledaagse opvoedingsvragen via opvoedingsspanning naar opvoedingscrisis en tot slot opvoedingsnood.
Conclusie
Het opvoeden van kinderen is een complexe taak die vaak met vallen en opstaan verloopt. Soms lukt het niet om het gedrag van het kind te veranderen, wat leidt tot opvoedingsproblemen. Het is belangrijk dat ouders weten dat ze niet alleen staan en dat er hulp beschikbaar is. Door ondersteuning te zoeken, kunnen ouders beter omgaan met de uitdagingen van het opvoeden van hun kind. Het is belangrijk dat ouders hun eigen welzijn in de gaten houden en dat ze samenwerken met andere betrokkenen bij het opvoeden van hun kind.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
