De Nijmeegse Vragenlijst voor de Opvoedings-situatie: Een hulpmiddel voor gezinsondersteuning bij scheiding
juli 8, 2025
Als ouders staan jullie vaak voor een lastige keuze: hoe ga je om met verschillen in opvoeding? Het is een veelvoorkomend probleem, en het kan zelfs leiden tot ruzies en onrust in de relatie. In veel gevallen zijn de verschillen in opvoeding niet zo groot, maar wel voldoende om spanningen te veroorzaken. Het kan gaan om kleine kwesties zoals het geven van snoep of het bepalen van schooltijden, maar ook om grotere kwesties zoals het hanteren van straf, het omgaan met seksualiteit of het bepalen van de invloed van sociale media. In dit artikel geven we overzicht van de problemen, de mogelijke oorzaken en de manieren waarop je ermee om kunt gaan.
Meningsverschillen in de opvoeding zijn vaak het gevolg van verschillen in achtergrond, waarden en persoonlijkheid. Volgens psycholoog Michelle van Dusseldorp zijn deze verschillen vaak afkomstig uit de verschillende familiecultures waarin ouders zelf zijn opgegroeid. Bijvoorbeeld: in sommige gezinnen wordt er sterk gekeken naar prestaties en het behalen van goede cijfers, terwijl andere gezinnen meer aandacht besteden aan het geven van onvoorwaardelijke liefde en het ontwikkelen van persoonlijke vaardigheden.
Daarnaast kunnen ook de persoonlijke kenmerken van ouders een rol spelen. Soms is de ene ouder geduldiger en de andere korter door de bocht. Dit kan leiden tot spanningen, vooral als de ene ouder denkt dat de ander te streng of te zacht is. Ook kan het verschil in opvoedstijl voortkomen uit het feit dat ouders verschillende ervaringen hebben met hun eigen ouders. Sommigen willen hun eigen ouders niet imiteren, terwijl anderen juist de stijl van hun ouders volgen.
Meningsverschillen in de opvoeding kunnen verschillende gevolgen hebben, zowel voor de ouders als voor de kinderen. Bij de ouders kan het leiden tot irritatie, verwijten en verwijdering. Bij de kinderen kan het leiden tot onzekerheid over de grenzen en het gevoel dat ze niet goed op hun plaats staan. Kinderen voelen het vaak aan als de ouders niet op één lijn zitten, en kunnen dat uiten door vervelend gedrag, wat de verschillen tussen de ouders nog verder op de spits drijft.
Een ander gevolg is dat kinderen moeilijker kunnen leren omgaan met verschillen. Ze leren pas écht als het ook een keer goed fout gaat, en als de ouders niet op één lijn zitten, kan dat het gevoel van veiligheid en stabiliteit beïnvloeden. Het kan ook leiden tot onzekerheid over de rol van elke ouder in het gezin. Bijvoorbeeld: "Bij mama krijgen we een schop onder de kont," zeiden kinderen vaak, terwijl ze het verschil in opvoeding van de ouders benadrukten.
Hoewel meningsverschillen in de opvoeding vaak lastig zijn, zijn ze niet onoverkomelijk. Er zijn meerdere manieren waarop je ermee om kunt gaan, en het ligt aan jullie om te beslissen welke methode het beste bij jullie past.
Een van de belangrijkste dingen die je kunt doen, is praten over de verschillen in opvoeding. Het is belangrijk om open en eerlijk te communiceren over wat jullie wel en niet met elkaar eens zijn. Focus op wat jullie wel gemeen hebben qua normen en waarden. Vergroot dit en probeer vervolgens nader tot elkaar te komen. Maak desnoods een lijstje met aan de ene kant dingen waar jullie het over eens zijn en aan de andere kant waar jullie aan willen werken. Spreek uit waarom jij overtuigd bent van je opvoedmethode. Niet om de ander te overtuigen, maar om begrip te kweken bij je partner.
Een ander belangrijk punt is om te denken aan het langere plaatje. Wat willen jullie uiteindelijk voor je kind? Je wilt toch dat je kinderen uiteindelijk hun diploma halen, een goede relatie en een baan hebben, in een huis wonen dat ze zelf kunnen huren of kopen, hun emoties kunnen reguleren, goede vrienden en een relatie met God hebben? Wat voor effect hebben de opvoedingskeuzes van vandaag op die lange termijn?
Een van de belangrijkste lessen die psycholoog Michelle van Dusseldorp geeft, is dat je je partner zijn of haar opvoedingsstijl moet gunnen. Vertrouw erop dat je partner ook iets moois te brengen heeft. Zijn of haar opvoedingsstijl is ook goed. Het past bij wie hij of zij is, en bij de gezinscultuur waar hij of zij uitkomt. Als je dat doet, voer je minder oorlog en probeer je de ander niet onder jouw regime te krijgen. Koloniseren noem ik dat: je legt de ander op om het precies te doen zoals jij. Vertrouw liever op wat je partner te bieden heeft.
Een andere aanpak is om samen regels te maken. Dit helpt om de verschillen in opvoeding te beheersen en een stabiliteit te bieden aan de kinderen. Maak duidelijke afspraken over wat wel en niet mag, en zorg dat beide ouders hierin betrokken zijn. Dit helpt om de kinderen te laten weten wat ze kunnen verwachten en wat niet.
Als de meningsverschillen ernstig zijn en je het niet zelf kunt oplossen, is het verstandig om hulp in de aanslag te nemen. Een psycholoog of relatietherapeut helpt jullie om de opvoeding samen even te evalueren, zonder de kinderen erbij. Ze geven jullie geen oplossingen, maar helpen jullie om de problemen te begrijpen en op te lossen. Ook na een scheiding kan een relatietherapeut jullie helpen om overeengaankomen over de opvoeding van het kind.
Meningsverschillen in de opvoeding zijn een veelvoorkomend probleem, maar ze zijn niet onoverkomelijk. Het ligt aan jullie om te beslissen hoe jullie ermee omgaan. Door open te communiceren, te luisteren en samen te werken, kun je de verschillen in opvoeding beheersen en een gezonde relatie opbouwen. Het is belangrijk om te weten dat kinderen vaak beter kunnen omgaan met verschillen dan hun ouders denken. Ze zijn veerkrachtig en in staat om die verschillen te integreren en daarmee om te gaan. Door te praten, te luisteren en te vertrouwen, kun je de opvoeding van je kind goed in de hand houden.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet