De Nijmeegse Vragenlijst voor de Opvoedings-situatie: Een hulpmiddel voor gezinsondersteuning bij scheiding
juli 8, 2025
In de negentiende eeuw veranderde de kunst in Nederland op verschillende manieren, zowel op het gebied van stijl als op het gebied van de rol die kunst speelde in de samenleving. Dit was een periode waarin de kunstenaars hun positie probeerden te versterken, en de overheid en particulieren steeds meer aandacht besteedden aan de beeldende kunsten. Het Kunstmuseum Den Haag, dat al sinds de achttiende eeuw een rol speelt in de kunstwereld, was hierin een belangrijk onderdeel. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van kunst in de negentiende eeuw besproken, met name het onderwijs, de rol van het museum en de invloed van kunst op de maatschappij.
Opleiding en onderwijs in de kunst
In de negentiende eeuw was de opleiding van kunstenaars van cruciaal belang. De kunstenaars zochten hun eigen weg en probeerden een betere positie te bereiken. In de eerste helft van de eeuw probeerden zij een betere positie te bereiken. De historieschilderkunst kwam hun in dit streven naar emancipatie goed van pas, omdat deze algemeen als de hoogste tak van schilderkunst werd gezien en omdat er bovendien nationaal sentiment mee uit te drukken was. Daaraan bestond in die periode veel behoefte, niet in de laatste plaats bij de overheid - en dit betekende onder Willem I de koning. De overheid zag de propagandistische waarde van historieschilderkunst in en had daar vanzelfsprekend geld voor over.
De opleiding van kunstenaars was echter niet eenvoudig. De kunstenaars moesten hun producten kwijtraken en probeerden steeds meer bij de smaak van het publiek aan te sluiten. Ze richtten zich steeds vaker op ‘waardevrije’ onderwerpen, zoals landschap, binnenhuis en stilleven. Hierdoor veranderde de kunst en kreeg de kunstenaar een nieuwe rol. De kunstenaar werd zo gedwongen voor zichzelf te zorgen en daar was hij al mee bezig vóórdat er zo systematisch in de kunsten gekapt werd.
In de jaren dertig zien we dan de historieschilderkunst ook nog aangewakkerd worden door de strijd met België. Maar in de jaren veertig kreeg het liberalisme steeds meer invloed en deze visie op de maatschappij was funest voor het kunstbeleid. Er werd van uit gegaan - en dat sloot trouwens goed aan bij het romantische kunstenaarsideaal - dat de kunstenaar vooral vrijgelaten moest worden. De akademie kon hem slechts belemmeren in die vrijheid en kon dan ook maar beter opgeheven worden. Toch bleef de Akademie bestaan, maar een andere instelling viel wel ten offer aan de bezuinigingen op de kunsten.
De rol van het Kunstmuseum in het onderwijs
Het Kunstmuseum Den Haag speelt een belangrijke rol in het onderwijs van leerlingen. Het museum biedt verschillende programma’s aan voor leerlingen van verschillende klassen, waaronder de examenklassen. De programma’s zijn gericht op het leren omgaan met kunst, het leren omgaan met kunstwerken en het leren omgaan met de historische context van kunstwerken.
Een van de programma’s is ‘Kunst actief - Examenkijkwijzer’, dat gericht is op het voorbereiden op het Centraal Schriftelijk Examen. Hierbij leren leerlingen het beschouwen van kunstwerken en deze interpreteren in een bredere historische context. Ook leren ze het gebruik van vaktermen, zoals aspecten van de voorstelling en aspecten van de vormgeving. De leerlingen leren ook kleuren, vormen, contrasten, licht- en ruimtesuggestie te benoemen.
Er is ook een programma genaamd ‘Kunst actief - Ontdek het Moderne’, waarin leerlingen kunstwerken met een overkoepelend thema, zoals ‘de mens’ of ‘het landschap’, leren vergelijken en verbanden leggen. Hierdoor krijgen de leerlingen inzicht in de visie van kunstenaars op de maatschappij en geven tegelijkertijd inzicht in de steeds veranderende wereld om ons heen.
De invloed van kunst op de maatschappij
In de negentiende eeuw speelde kunst een belangrijke rol in de maatschappij. De kunstenaars probeerden hun positie te versterken en zochten naar een betere positie. De historieschilderkunst kwam hun in dit streven naar emancipatie goed van pas, omdat deze algemeen als de hoogste tak van schilderkunst werd gezien en omdat er bovendien nationaal sentiment mee uit te drukken was.
De kunstenaars richtten zich steeds vaker op ‘waardevrije’ onderwerpen, zoals landschap, binnenhuis en stilleven. Hierdoor veranderde de kunst en kreeg de kunstenaar een nieuwe rol. De kunstenaar werd zo gedwongen voor zichzelf te zorgen en daar was hij al mee bezig vóórdat er zo systematisch in de kunsten gekapt werd.
De invloed van kunst op de maatschappij was ook zichtbaar in het werk van kunstenaars zoals J.W. Pieneman en L. Royer. Deze kunstenaars werkten aan de beeldende kunsten en zorgden voor een betere positie voor kunstenaars. Ook werd er steeds meer aandacht besteed aan de beeldende kunsten, waardoor de kunstenaars een betere positie kregen.
Samenleving en kunst
In de negentiende eeuw was er ook sprake van een verandering in de samenleving. De kunstenaars zochten hun eigen weg en probeerden een betere positie te bereiken. De historieschilderkunst kwam hun in dit streven naar emancipatie goed van pas, omdat deze algemeen als de hoogste tak van schilderkunst werd gezien en omdat er bovendien nationaal sentiment mee uit te drukken was.
De kunstenaars richtten zich steeds vaker op ‘waardevrije’ onderwerpen, zoals landschap, binnenhuis en stilleven. Hierdoor veranderde de kunst en kreeg de kunstenaar een nieuwe rol. De kunstenaar werd zo gedwongen voor zichzelf te zorgen en daar was hij al mee bezig vóórdat er zo systematisch in de kunsten gekapt werd.
De invloed van kunst op de maatschappij was ook zichtbaar in het werk van kunstenaars zoals J.W. Pieneman en L. Royer. Deze kunstenaars werkten aan de beeldende kunsten en zorgden voor een betere positie voor kunstenaars. Ook werd er steeds meer aandacht besteed aan de beeldende kunsten, waardoor de kunstenaars een betere positie kregen.
Conclusie
In de negentiende eeuw veranderde de kunst in Nederland op verschillende manieren, zowel op het gebied van stijl als op het gebied van de rol die kunst speelde in de samenleving. Het Kunstmuseum Den Haag was hierin een belangrijk onderdeel. In dit artikel zijn de belangrijkste aspecten van kunst in de negentiende eeuw besproken, met name het onderwijs, de rol van het museum en de invloed van kunst op de maatschappij.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
