Cijfers over jeugd en opvoeding: een overzicht van het Nederlands Jeugdinstituut

In Nederland is de jeugd een belangrijk onderdeel van de maatschappij, en het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) biedt waardevolle cijfers en trends aan om de situatie van kinderen en jongeren te begrijpen. Deze cijfers geven inzicht in de verdeling van de jeugd, de problemen waar ze mee te maken hebben, en het gebruik van jeugdzorg. In dit artikel worden de belangrijkste cijfers en trends besproken, met als uitgangspunt de bronnen van het NJI en andere betrouwbare instanties.

Cijfers over de verdeling van de jeugd

De jeugd in Nederland wordt verdeeld over verschillende leeftijdsgroepen. Op 1 januari 2025 zijn er ruim 4,9 miljoen jongeren onder de 25 jaar, wat overeenkomt met ruim 27 procent van de totale bevolking. Dit percentage is in de loop van de jaren gedaald, van 45 procent in de jaren zestig tot 27 procent in 2025. Dit geeft weer dat de jeugd in Nederland steeds minder vertegenwoordigd is in de bevolking.

De verdeling per leeftijdsgroep is als volgt:

• 0-5 jaar: 18%
• 5-10 jaar: 18%
• 10-15 jaar: 19%
• 15-20 jaar: 21%
• 20-25 jaar: 24%

De meeste jongeren wonen in Zuid-Holland, gevolgd door Noord-Holland. Deze provincies hebben ook het hoogste bevolkingscijfer. Daarnaast is Flevoland de 'jongste' provincie, met 30 procent van de inwoners jonger dan 25 jaar. In deze en andere provincies ligt het aandeel jeugd hoger dan het landelijk gemiddelde.

Problemen en opvoedingsproblemen

De opvoeding van jongeren is van groot belang voor hun ontwikkeling. Volgens de cijfers van het NJI hebben veel ouders hulp nodig bij het stellen van grenzen, straffen en belonen. Ook lopen veel ouders tegen problemen aan met het gedrag van hun kinderen, zoals driftbuien, woede of agressie. Het opvoeden van kinderen vereist dus niet alleen kennis, maar ook vaardigheden om met problemen om te gaan.

In het onderzoek Jeugd en Opgroeien (OJO) is gebleken dat ruim een kwart (26,3 procent) van de ouders van kinderen van 0 tot 18 jaar zich zorgen maakte over de opvoeding, het gedrag of de ontwikkeling van hun kinderen. Dit is echter de meest recente informatie uit 2011. Er is dus behoefte aan actuele cijfers om de huidige situatie goed in te kunnen schatten.

Gebruik van jeugdzorg

Het gebruik van jeugdzorg is een belangrijk onderdeel van de jeugdondersteuning. Volgens de kerncijfers van het CBS zijn er 404.100 jongeren tot 18 jaar die gebruikmaken van jeugdhulp, jeugdbescherming of jeugdreclassering. Deze cijfers zijn gebaseerd op de verslagperiode en kunnen variëren per jaar. De cijfers tonen ook aan dat het gebruik van jeugdzorg in sommige jaren is toegenomen, maar dat dit ook door de coronapandemie is beïnvloed.

In de tabel van de kerncijfers over jeugdzorg is te zien dat het aandeel jongeren met jeugdzorg in verschillende regio’s varieert. Zo is het aandeel jongeren met jeugdzorg in Zuid-Holland 10,1 procent, terwijl dit in 's-Gravenhage 9,2 procent is. Ook in andere regio’s is het aandeel verschillend, afhankelijk van de omstandigheden en de beschikbare jeugdhulp.

Opvoedingsproblemen en hulp

Er zijn verschillende vormen van opvoedingsproblemen, waaronder problemen in de ouder-kindrelatie, gebrek aan opvoedingscompetentie, en opvoedingscrises. Volgens het onderzoek van het NJI is het belangrijk dat ouders voldoende hulp en begeleiding krijgen bij deze problemen. De sector opvoedingsondersteuning hanteert een indeling van opvoedingsvragen, die loopt van alledaagse opvoedingsvragen via opvoedingsspanning naar opvoedingscrisis en opvoedingsnood.

De cijfers over opvoedingsproblemen laten zien dat veel ouders zich onzeker voelen in hun opvoedingsrol. Bijna 17 procent van de ouders voelt zich incompetent als opvoeder, en 12 procent is ontevreden over de relatie met hun kind. Dit benadruidt het belang van opvoedingsondersteuning en hulp van deskundigen.

Samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp

Het gebruik van jeugdzorg speelt een belangrijke rol in de ondersteuning van jongeren. Dit geldt zowel voor de jeugd als voor de ouders. Het is belangrijk dat er een goede samenwerking is tussen onderwijs en jeugdhulp, zodat jongeren voldoende ondersteuning krijgen bij hun opvoeding en ontwikkeling.

De cijfers over jeugdzorggebruik tonen aan dat een klein percentage van de jeugd extra ondersteuning nodig heeft. Dit kan zijn in de vorm van jeugdhulp, jeugdbescherming, of jeugdreclassering. De cijfers helpen bij het afstemmen en samenwerken bij het inzetten van jeugdhulp of van onderwijs-zorgarrangementen op scholen.

Conclusie

De cijfers van het Nederlands Jeugdinstituut geven inzicht in de situatie van de jeugd in Nederland. De verdeling van de jeugd, de problemen waar ze mee te maken hebben, en het gebruik van jeugdzorg zijn belangrijke onderdelen die aandacht verdienen. De opvoeding van jongeren is van groot belang voor hun ontwikkeling, en het is belangrijk dat ouders voldoende hulp en begeleiding krijgen bij opvoedingsproblemen. De samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp is essentieel om jongeren te ondersteunen in hun opvoeding en ontwikkeling.

Bronnen

1. Nederlands Jeugdinstituut - Cijfers over jeugd en opvoeding
2. Centraal Bureau voor de Statistiek - Jeugd met jeugdzorg
3. Nederlands Jeugdinstituut - Opvoedingsproblemen
4. Nederlands Jeugdinstituut - Jeugdzorg
5. Nederlands Jeugdinstituut - Opvoedingsproblemen
6. Jeugdmonitor - Kerncijfers jeugdzorg
7. Centraal Bureau voor de Statistiek - Kerncijfers jeugdzorg
8. LeerOnlineNederlands
9. Monitor AOJ - Jeugdzorggebruik en onderwijs
10. Nederlands Jeugdinstituut - Databank