De Nijmeegse Vragenlijst voor de Opvoedings-situatie: Een hulpmiddel voor gezinsondersteuning bij scheiding
juli 8, 2025
In de jaren tachtig begon de nadruk op nascholing binnen het vak lichamelijke opvoeding (LO) steeds meer in het oog te komen. De opbouw van een professionele leeromgeving voor leraars LO, met als doel het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs en het versterken van de leerwinst bij leerlingen, staat centraal in de bronnen die beschikbaar zijn. In dit artikel wordt ingegaan op de inhoud van nascholing in het kader van lichamelijke opvoeding, met name de nascholing van 2019, en de relevante thema’s die daarbij aan bod komen, zoals instructional alignment, professionalisering van leraren en de rol van Lesson Study in de ontwikkeling van leraars.
Inhoud en doelen van de nascholing
De nascholing van 2019, die verwezenlijkt werd aan de KU Leuven, was gericht op de praktijkgerichte professionalisering van leraren LO. De nadruk lag op het versterken van de samenhang tussen leerdoelen, leerinhouden en evaluatie. Hierbij speelt het concept van instructional alignment een centrale rol. Dit betekent dat wat onderwezen wordt, hoe het onderwezen wordt en de manier van evalueren op één lijn moeten staan. Indien dit niet het geval is, kan dit leiden tot een verlies van focus en leerwinst. De nascholing richtte zich op het versterken van de vakdidactische kennis van leraren, zodat het leren van leerlingen ‘zichtbaar’ kan worden gemaakt en het onderwijsproces beter kan worden gestuurd.
Deze nascholing sluit aan bij de 46e nascholing van de Specifieke Lerarenopleiding Lichamelijke Opvoeding (SLO LO) aan de KU Leuven. De uitgave is onderdeel van de reeks ‘Praxis Bewegingsopvoeding’, waarin actuele denkpistes en vernieuwingen in het didactisch denken over het vak LO worden besproken. Deze reeks wil leraren LO informeren over wetenschappelijke en onderwijskundige aspecten van het vak, en deze theorieën toepassen in diverse bewegingsgebieden. De nascholing van 2019 was dus niet alleen gericht op theorie, maar ook op praktijk, met als doel de kwaliteit van het leren van leerlingen te verbeteren.
Professionalisering van leraren LO
Een van de kernthema’s van de nascholing was de doorlopende professionalisering van leraren LO. Er werd gekeken naar hoe leraren actief kunnen werken aan hun eigen professionele ontwikkeling. Dit is van belang, aangezien leraren zich doorlopend moeten ontwikkelen om de kwaliteit van hun lespraktijk te kunnen waarborgen. In de bronnen wordt opgemerkt dat leraren in het algemeen over een sterke kennis beschikken, maar dat er ook ruimte is voor verdere verbreding en verdieping van kennis, zowel didactisch, methodisch als pedagogisch.
Er wordt benadruid dat het leren van leerlingen ‘zichtbaar’ gemaakt moet worden. Dit wil zeggen dat leraren de leerwinst van leerlingen kunnen meten en beoordelen, zodat ze hun lespraktijk kunnen aanpassen en verbeteren. Hierbij is een diepgaande vak(didactische)kennis van belang. De nascholing van 2019 gaf dus een overzicht van de belangrijkste onderdelen van de professionalisering van leraren LO, waaronder de rol van evaluatie, het ontwikkelen van leerplannen en het omgaan met leerlingen in verschillende competentieniveaus.
Lesson Study: Een innovatief instrument voor professionalisering
Een van de centrale methoden die in de nascholing van 2019 aan bod kwam, was Lesson Study. Deze methode is bedoeld om docenten te helpen bij hun professionele ontwikkeling. Bij Lesson Study werken docenten samen aan het ontwerpen, uitvoeren en onderzoeken van een les. De methode is vooral gericht op het verbeteren van de lespraktijk door samenwerking en evaluatie.
In de bronnen wordt opgemerkt dat de methode van Lesson Study veelbelovend is, maar dat deze nog niet uitgebreid onderzocht is in het vak LO. In het project ‘Lesson Study: Samen Kom je Verder’ onderzocht het lectoraat Move to Be de bruikbaarheid en effectiviteit van de methode voor de professionele ontwikkeling van leraren LO. Hierbij werden onder andere actiecamera’s gebruikt om lessen te filmen, en werden leerlingen geobserveerd en bevraagd. De resultaten van dit project werden verspreid in nationale en internationale publicaties en presentaties.
De methode van Lesson Study biedt een betere manier om professionele ontwikkeling te realiseren dan de traditionele eenmalige workshops en studiedagen. Het leidt tot een betere doorwerking in de lespraktijk en helpt leraren om hun lespraktijk te verbeteren. De nascholing van 2019 gaf dus een overzicht van de mogelijke voordelen van Lesson Study voor leraren LO.
Evaluatie en leerwinst
Een ander kernonderdeel van de nascholing was de evaluatie van het leren van leerlingen. Hierbij werd aandacht besteed aan het motiverende klimaat in de les. De evaluatie speelt een centrale rol in het bepalen van de leerwinst van leerlingen. In de bronnen wordt opgemerkt dat een goed opgebouwd motiverend klimaat essentieel is voor het leren van leerlingen. Dit klimaat beïnvloedt de betrokkenheid van leerlingen en de mate van leerwinst.
De evaluatie van het leren van leerlingen moet dus gericht zijn op het bepalen van de leerwinst. Hierbij is het belangrijk om zowel de leerinhouden als de manier van evalueren op elkaar af te stemmen. De nascholing van 2019 gaf een overzicht van de belangrijkste aspecten van evaluatie in het vak LO, waaronder de rol van het motiverende klimaat en de invloed daarvan op de leerwinst van leerlingen.
Samenwerking en partners
De nascholing van 2019 was niet alleen gericht op de professionele ontwikkeling van leraren LO, maar ook op de samenwerking tussen verschillende partners. In de bronnen wordt opgemerkt dat het lectoraat Move to Be samenwerkte met de Universiteit Gent en een twintigtal middelbare scholen. Deze samenwerking leverde belangrijke inzichten op over de meerwaarde van Lesson Study ten opzichte van de gebruikelijke workshops.
Daarnaast werd er ook gewerkt aan de verdere verspreiding van de kennis die ontstaan is binnen het project ‘Lesson Study: Samen Kom je Verder’. Deze kennis werd verspreid in nationale en internationale publicaties en presentaties. De partners in dit project waren onder andere de Universiteit Gent, het lectoraat professionalisering van leraren en lerarenopleiders, en de ALO van Fontys Sporthogeschool.
Conclusie
De nascholing van 2019 voor leraren LO was gericht op de professionalisering van leraars en het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs. De nadruk lag op het versterken van de samenhang tussen leerdoelen, leerinhouden en evaluatie. Daarnaast werd er aandacht besteed aan de rol van Lesson Study in de professionele ontwikkeling van leraren. De nascholing gaf een overzicht van de belangrijkste thema’s die relevant zijn voor het vak LO, waaronder de evaluatie van leerwinst, het motiverende klimaat en de samenwerking tussen verschillende partners. De nascholing van 2019 was dus een belangrijke bijdrage aan de professionele ontwikkeling van leraren LO en de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
