De Nijmeegse Vragenlijst voor de Opvoedings-situatie: Een hulpmiddel voor gezinsondersteuning bij scheiding
juli 8, 2025
De opvoeding van kinderen in meer dan één taal heeft veel voordelen, maar ook bepaalde nadelen. De kern van het debat over tweetaligheid ligt in de vraag of kinderen die in twee talen worden opgevoed, een taalachterstand oplopen of juist beter presteren. In dit artikel worden de nadelen van een tweetalige opvoeding besproken, op basis van de beschikbare bronnen. De nadelen zijn onder meer een tijdelijke taalachterstand, een kleiner vocabulaire per taal, en mogelijke uitdagingen bij het leren van lezen en schrijven. Het is echter belangrijk om te beseffen dat deze nadelen vaak tijdelijk zijn en zich kunnen ontwikkelen in de loop van de jaren.
Een van de meest genoemde nadelen van een tweetalige opvoeding is de tijdelijke taalachterstand. Volgens bron [1] lopen jonge kinderen vaak een tijdelijke taalachterstand op, aangezien ze twee talen moeten ontwikkelen. In de hersenen zijn bepaalde gebieden actiever, waardoor de kinderen doelgerichter kunnen werken. Toch blijkt uit onderzoek dat deze taalachterstand vaak tijdelijk is en zich in de loop van de jaren ontwikkelt. Binnen de basisschoolperiode wordt de achterstand in woordenschat weggewerkt.
Bron [1] geeft aan dat de taalachterstand bij tweetalige kinderen vaak wordt geassocieerd met een kleiner vocabulaire per taal. Dit kan leiden tot het gevoel dat het kind minder goed in de gaten heeft wat het zegt of begrijpt. Volgens bron [1] is het echter belangrijk om te beseffen dat het totale vocabulaire van het kind even groot is als dat van een eentalig opgevoed kind. Het verschil zit hem erin dat de woorden per taal verdeeld zijn.
Een ander nadeel van een tweetalige opvoeding is het feit dat kinderen die later een tweede taal leren, een kleinere woordenschat in de tweede taal hebben. Dit kan leiden tot problemen met leesvaardigheid. Volgens bron [5] is het belangrijk dat leerlingen die in twee talen worden opgevoed, voldoende leesbevordering krijgen in beide talen. Lezen is immers belangrijk voor de taalontwikkeling en de woordenschat. Vooral bij een niet-dominante taal is extra input nodig om ervoor te zorgen dat een leerling ook in die taal leesvaardigheid ontwikkelt.
In de bron [5] wordt ook duidelijk gemaakt dat kinderen die vroeger in twee talen worden opgevoed, beter presteren op leesvaardigheid in beide talen dan kinderen die later een tweede taal leren. Dit is vooral van toepassing op jonge leeftijd, waarbij het vroeg beginnen met het leren van meerdere talen voordelen oplevert.
Een ander nadeel van een tweetalige opvoeding is het feit dat kinderen mogelijk minder taalinput krijgen in de minder gebruikte taal. Dit kan leiden tot een onvoldoende ontwikkeling van de taalvaardigheden in die taal. Volgens bron [2] is het belangrijk dat ouders en verzorgers actief meewerken aan het aanbieden van taalinput in beide talen. Bijvoorbeeld door te lezen in de minder gebruikte taal of door het aanbieden van sociale situaties waarin de taal wordt gebruikt.
Bron [2] geeft ook aan dat de opvoeding van kinderen in meerdere talen niet kan worden gereduceerd tot een enkelvoudige strategie. Er zijn verschillende manieren om meertaligheid te benaderen, zoals de “one parent, one language”-strategie. Hierbij spreekt elke ouder zijn of haar eigen taal, met of zonder het Nederlands erbij. Deze aanpak wordt vaak gebruikt in gemengde gezinnen, maar is niet altijd eenvoudig om te hanteren.
Hoewel de nadelen van een tweetalige opvoeding duidelijk zijn, is het belangrijk om ook de positieve kanten te benoemen. Volgens bron [3] heeft meertaligheid invloed op de cognitieve vaardigheden van kinderen. De voordelen van tweetaligheid zijn vooral merkbaar in de mate waarin kinderen hun aandacht kunnen richten op informatie die nodig is om een gegeven taak uit te voeren. Dit wordt ook wel de “executive functions” genoemd, wat betekent dat kinderen beter kunnen werken met taken die aandacht, onderbreking en herstructurering vereisen.
In bron [3] wordt ook opgemerkt dat de voordelen van meertaligheid niet altijd even duidelijk zijn. Soms worden de voordelen van tweetaligheid niet gevonden in bepaalde onderzoeken, maar dit hoeft niet te betekenen dat de voordelen onwaar zijn. De conclusie is dat meertaligheid in ieder geval positief is voor de ontwikkeling van kinderen.
Een ander nadeel van een tweetalige opvoeding is het feit dat kinderen die in twee talen worden opgevoed, mogelijk problemen kunnen hebben met hun taalontwikkeling. Volgens bron [4] is het belangrijk om te beseffen dat taalproblemen niet alleen kunnen ontstaan door een taalachterstand, maar ook kunnen worden veroorzaakt door een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Dit is een aangeboren moeite met het leren van taal. De kans hierop is klein, maar in geval van twijfel is het raadzaam om contact op te nemen met een logopedist.
Bron [4] geeft aan dat een tweetalige opvoeding geen oorzaak is van problemen op school. Kinderen kunnen namelijk goed tweetalig opgevoed worden en goed presteren op school. Er zijn grote verschillen tussen kinderen in de vroege taalontwikkeling, en dit geldt zowel voor eentalige als tweetalige kinderen.
De opvoeding van kinderen in twee talen heeft zeker voordelen, maar ook nadelen. De belangrijkste nadelen zijn een tijdelijke taalachterstand, een kleiner vocabulaire per taal, en mogelijke uitdagingen bij het leren van lezen en schrijven. Deze nadelen zijn echter vaak tijdelijk en kunnen worden verholpen door voldoende leesbevordering te geven in beide talen. Bovendien zijn er ook positieve effecten van meertaligheid, zoals het verbeteren van cognitieve vaardigheden.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet