De Nijmeegse Vragenlijst voor de Opvoedings-situatie: Een hulpmiddel voor gezinsondersteuning bij scheiding
juli 8, 2025
De militarisering van kinderen en jongeren is een fenomeen dat zich in verschillende landen afspeelt, met name in regio’s waar oorlog heerst of politieke spanningen heersen. In landen zoals Rusland, Oekraïne en zelfs in Noord-Korea wordt de jeugd systematisch opgeleid in militaire vaardigheden, ideologische indoctrinatie en militaire trainingen. De bronnen tonen aan dat dit proces niet alleen gericht is op het voorbereiden van jongeren op een militaire loopbaan, maar ook een diepere invloed heeft op hun mentale en morele ontwikkeling. Dit artikel bespreekt de verschillende vormen van militair onderwijs, de rol van scholen en jeugdorganisaties, en de gevolgen van dergelijke opleidingen voor kinderen.
Militarisering van het onderwijs in Rusland en Oekraïne
In Rusland wordt het schoolprogramma steeds meer afgestemd op militaire vaardigheden en ideologische opvoeding. Sinds 2022 zijn scholen in Rusland en Belarus nog verder gemilitariseerd. In de bezette delen van Oekraïne is de militarisering van de jeugd zelfs extremer dan in Rusland zelf. Volgens de Oekraïense journalist Maksym Boettsjenko wordt de jeugd opgeleid om de Russische overheid te dienen, en worden kinderen systematisch ingewijd in de ideologieën van het land. In de bezette regio’s worden kinderen onderworpen aan ideologische opvoeding, inclusief lesgeven over de geschiedenis van Rusland, de geschiedenis van het ‘Geboorteland’ (Loehansk en Donetsk), en oosters-orthodoxe religieuze teksten.
Daarnaast worden er in de bezette gebieden steeds meer cadettenscholen opgericht, waar jongeren worden voorbereid op een militaire loopbaan. In de regio Donetsk zijn er al vier dergelijke scholen, en in het bezette deel van de regio Loehansk zeker twee. In deze scholen leren kinderen niet alleen over militaire opleidingen, maar ook over het gebruik van wapens, het schieten met machinegeweren, en het gooien van granaten. Volgens Vera Jastrebova, directeur van de Oekraïense NGO Oostelijke Mensenrechtengroep, is de ideologische opvoeding gericht op het verdraaien van het historische begrip van de jeugd. Dit maakt het moeilijk voor kinderen om een objectieve visie op de huidige oorlog te ontwikkelen.
Militaire jeugdgroepen en de rol van jeugdorganisaties
Naast het reguliere onderwijs zijn er in de bezette regio’s van Oekraïne ook tal van militaire jeugdgroepen actief. In de regio Loehansk zijn ruim 5.000 kinderen aangesloten bij militaire jeugdgroepen zoals de Joenarmia (Jeugdleger). Deze groepen organiseren trainingen waarbij kinderen drilopdrachten uitvoeren, beschermende kleding aantrekken, ‘spionnen’ opsporen, en oefenen met schieten en het gooien van granaten. In de bezette gebieden hebben deze jeugdorganisaties een kantoor in bijna elke grote stad. De Russische bezettingsautoriteiten zorgen ervoor dat de trainingen zo dicht mogelijk bij de realiteit worden gebracht, waardoor kinderen bijvoorbeeld ook leren om gevechtsdrones te besturen.
De militaire trainingen worden niet alleen op kinderen toegepast, maar ook op volwassenen. Volgens Pavlo Lisjansky, een Oekraïense expert in militaire opleidingen, is de militarisering van het onderwijs een verplicht onderdeel geworden van het Russische lesprogramma. Er wordt nu ook een nieuw vak ingevoerd: ‘Grondbeginselen van Veiligheid en Verdediging van het Moederland’. Dit vak leert kinderen van 14 tot 18 jaar om te schieten, drones te besturen, en basale militaire trainingen uit te voeren.
Militair denken en de rol van de school
De militarisering van de jeugd is niet alleen een kwestie van opleidingen, maar ook van denken. In meerdere bronnen wordt het idee van militair denken besproken. In Duitsland wordt bijvoorbeeld benadruid dat het militaire denken gericht is op gehoorzaamheid, tucht, en het volgen van bevelen. Het is een vorm van opvoeding die de individuele vrijheid van het kind onderdrukt. In het Duitse leger wordt de mens beschouwd als een getal, een willoos werktuig in de handen van een ander. Dit is een vorm van mentale slavernij die niet alleen de soldaten, maar ook de jeugd beïnvloedt.
In de bronnen wordt ook duidelijk dat het militair denken gericht is op het onderwijzen van kinderen in het volgen van regels en het niet denken. De school wordt als het voorportaal van de kazerne beschouwd. In de Duitse school wordt het kind dichtgesnoerd en gedrild, zodat het later een gehoorzaam onderdan van de staat wordt. Dit proces maakt het onmogelijk voor kinderen om zelfstandig te denken en zich te ontwikkelen tot vrije individuen. In het artikel van F. Domela Nieuwenhuis wordt benadruid dat vrije menschen niet kunnen worden gedresseerd, en dat een school die alleen soldaten produceert, geen vrije menschen oplevert.
De impact van militaire trainingen op de jeugd
De militaire trainingen die jongeren in de bezette gebieden krijgen, hebben zowel fysieke als mentale gevolgen. In de regio Loehansk leren kinderen bijvoorbeeld ook om gevechtsdrones te besturen. Ze gebruiken daarvoor computerprogramma’s die de vlucht van drones boven de kerncentrale van Tsjernobyl simuleren. Daarnaast worden er in veel scholen cadettenklassen ingericht, waarin kinderen worden voorbereid op een latere toetreding tot hogere militaire onderwijsinstellingen. Deze klassen zijn gericht op het opbouwen van militaire vaardigheden en het leren omgaan met wapens.
De invloed van deze trainingen op de psychologie van de jeugd is aanzienlijk. In de bronnen wordt gezegd dat de jeugd in de bezette gebieden steeds meer wordt blootgesteld aan oorlog, beschietingen en artillerie. Dit maakt het moeilijk voor kinderen om een normale jeugd te hebben. Bovendien worden ze opgeleid om te denken dat de huidige oorlog een voortzetting is van de strijd tegen het fascisme. Dit leidt tot een verkeerd begrip van historische feiten en een verkeerd beeld van de huidige situatie.
Militarisme en de rol van de jeugd in Noord-Korea
In Noord-Korea wordt de jeugd op dezelfde manier opgeleid als in Rusland. De Noord-Koreanen krijgen al vanaf hun vijfde jaar militaire training. In de Rode Jongerengarde, een paramilitaire organisatie, krijgen leerlingen verplichte militaire opleidingen. Op de universiteit is het niet anders: elke klas heeft een compagniecommandant en de leider van het departement is een bataljonscommandant. Deze vorm van opvoeding maakt de jeugd klaar voor een militaire loopbaan, maar ook voor de militaire diensttijd.
De soldaten in Noord-Korea worden opgeleid om te gehoorzamen en geen vragen te stellen. Volgens een verslag van een omgekomen soldaat wordt de Noord-Koreaanse soldaat beschouwd als kanonnenvoer, verblind door indoctrinatie. De soldaten zijn niet goed voorbereid op de oorlog in Oekraïne, en er zijn dodelijke tactieken onder de soldaten. Een van de soldaten wilde zichzelf opblazen als hij een handgranaat had gehad, omdat hij niet wilde vallen in handen van de Oekraïense troepen.
Gevolgen van militair denken en opvoeding
De militarisering van de jeugd heeft ernstige gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen. In de bronnen wordt benadruid dat het militaire denken niet bevorderlijk is voor de menselijke ontwikkeling. Het maakt de mens tot een willoos werktuig dat geen eigen mening heeft. In het Duitse leger wordt de mens beschouwd als een getal, wat leidt tot een verlies van individueel denken en vrijheid.
De invloed van dergelijke opvoeding is zichtbaar in de mentale gezondheid van de jeugd. Kinderen die langdurig blootgesteld zijn aan militaire trainingen en ideologische opvoeding, kunnen last krijgen van stress, angst, en een gebrek aan vertrouwen in hun eigen oordeel. De opvoeding is gericht op gehoorzaamheid en het volgen van bevelen, wat leidt tot een gebrek aan creativiteit en zelfstandig denken.
Conclusie
De militarisering van de jeugd in landen als Rusland, Oekraïne en Noord-Korea is een ernstig fenomeen dat zowel de fysieke als mentale ontwikkeling van kinderen beïnvloedt. De scholen en jeugdorganisaties spelen een belangrijke rol bij het opvoeden van kinderen in militaire vaardigheden en ideologische opvoeding. De gevolgen van deze vorm van opvoeding zijn zichtbaar in het gebrek aan individueel denken, de verkeerde opvattingen over oorlog en geschiedenis, en de psychologische impact op de jeugd. Het is belangrijk dat ouders, onderwijsers en beleidsmakers zich bewust zijn van de risico’s van militair denken en op zoek gaan naar alternatieven die de jeugd helpen om zich te ontwikkelen tot vrije, zelfstandige en kritische denkers.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
