De invloed van metaforen op het onderwijs en de opvoeding van kinderen

De opvoeding en het onderwijs van kinderen vormen een complex proces waarin zowel het gedrag als het denken van leerlingen beïnvloed wordt. In de context van het onderwijs worden metaforen vaak gebruikt als krachtige middelen om abstracte ideeën te verduidelijken en te versterken. In dit artikel worden verschillende soorten metaforen besproken, hun toepassing in het onderwijs, en de invloed die zij kunnen hebben op het gedrag en de ontwikkeling van kinderen. De informatie is gebaseerd op de bronnen die in de gegeven sources zijn vermeld.

Het begrip en het gebruik van metaforen

Een metafoor is een vorm van beeldspraak waarbij iets wordt beschreven als iets anders, zonder het woord “zoals” of “als” te gebruiken. Bijvoorbeeld: “Het leven is een reis.” Dit is een zuivere metafoor, waarbij het beeld volledig losstaat van de werkelijkheid en puur symbolisch is. De metafoor wordt gebruikt om abstracte ideeën of emoties uit te drukken op een manier die tot de verbeelding spreekt.

In de context van het onderwijs worden metaforen vaak gebruikt om leerlingen te helpen bij het begrijpen van complexe concepten. Zo kan een leraar een les over samenwerking en communicatie illustreren met de metafoor van “een tuin die moet worden gezaaid en geïrrigeerd om vruchtbaar te worden.” Dit helpt leerlingen om het concept van samenwerking en het opbouwen van relaties visueel en begrijpelijk te maken.

Soorten metaforen en hun toepassing in het onderwijs

Er zijn verschillende soorten metaforen, waaronder directe, impliciete en uitgebreide metaforen. De directe metafoor benoemt expliciet de vergelijking door te stellen dat A B is. Bijvoorbeeld: “De wereld is een toneel.” Hier wordt direct gezegd dat de wereld (A) een toneel (B) is – een metafoor die aangeeft dat mensen hun rollen spelen zoals acteurs op een podium.

De impliciete metafoor daarentegen wordt niet letterlijk genoemd, maar indirect opgeroepen via een kenmerk of werkwoord. Bijvoorbeeld: “De werknemer haalde bakzeil nadat zijn plan kritiek kreeg.” Hier wordt niet expliciet gezegd wat hij is, maar de term “bakzeil halen” suggereert dat de werknemer zich terugtrekt alsof hij een schip is dat tegen de wind in moet zeilen. Het beeld (schip op zee) blijft impliciet.

De uitgebreide metafoor is een metafoor die zich over meerdere regels of alinea’s uitstrekt. Bijvoorbeeld: “But soft, what light through yonder window breaks? / It is the East, and Juliet is the sun.” Dit is een voorbeeld van een uitgebreide metafoor in Romeo en Julia van William Shakespeare.

De invloed van metaforen op het gedrag van kinderen

In de opvoeding van kinderen spelen metaforen een belangrijke rol bij het begrijpen van gedrag en het ontwikkelen van sociale vaardigheden. Een bekende metafoor is de “donsje en prikkel”-metafoor, waarin het donsje staat voor vriendelijke, zachte communicatie en gedrag dat de ander een goed gevoel geeft. De prikkel vertegenwoordelt scherp, pijnlijk of kwetsend gedrag dat de ander pijn doet of van slag brengt. Deze metafoor helpt kinderen om hun gedrag te herkennen en de impact ervan in te zien.

Bijvoorbeeld: “Een donsje is zacht, licht en geruststellend. Wanneer kinderen vriendelijk spreken, rustig zijn of lief voor een ander zijn, voelen anderen zich vaak goed en comfortabel. Dit is het effect van het donsje. Je kunt niet visualiseren en zintuiglijk maken door iets zachts aan te laten raken.” Dit helpt kinderen om het verband te zien tussen hun positieve gedrag en de prettige sfeer die dit creëert.

De invloed van metaforen op het leren

De invloed van metaforen op het leren is niet te onderschatten. De leerkuil als metafoor is bedoeld om het leerproces voor leerlingen inzichtelijk te maken. Een foto of tekening van de kuil geeft weer dat ze in dat proces strubbelingen moeten overwinnen. En dat ze veerkracht en doorzettingsvermogen nodig hebben om tot diepgaand leren te komen.

Middelbare scholieren in Nieuw Zeeland zeggen dat de leerkuil als metafoor hen inzicht geeft in het verloop van hun leerproces. Ze groeien in kennis en in vaardigheden als probleemoplossend vermogen wanneer ze door de kuil heengaan. Volgens de leerlingen is het daarbij belangrijk dat de leraar gedurende het leerproces inzichtelijk maakt om welke vaardigheden het gaat. Zo helpt het hen door te zetten als zij naast het lesdoel ook weten dat ze vaardiger worden in bijvoorbeeld samenwerken.

De rol van ouders, leraren en de omgeving in het bevorderen van doorzettingsvermogen

De steun van ouders, leraren en de bredere sociale omgeving speelt een belangrijke rol in het bevorderen van doorzettingsvermogen bij scholieren. Een stimulerende en ondersteunende omgeving helpt jongeren volhouden wanneer ze worden geconfronteerd met moeilijke dingen. Deze externe motivatie versterkt hun interne wilskracht, wat leidt tot een grotere bereidheid om uitdagingen aan te gaan en te overwinnen, wat uiteindelijk resulteert in betere leerprestaties en meer persoonlijke ontwikkeling.

Hoewel aangeboren intelligentie aanvankelijk een belangrijke rol speelt in de mogelijkheden van scholieren, blijkt uit het onderzoek dat doorzettingsvermogen minstens zo’n grote, zo niet een grotere, invloed heeft. Waar intelligentie vaak wordt gezien als een ‘fixed’ eigenschap, is doorzettingsvermogen een vaardigheid die ontwikkeld kan worden en die een aanzienlijke invloed heeft op het vermogen van een leerling om succes te bereiken op lange termijn.

De invloed van metaforen op het verhaal en de opvoeding

In de opvoeding van kinderen spelen metaforen een belangrijke rol bij het verhaal en het ontwikkelen van sociale vaardigheden. Een bekende metafoor is de “donsje en prikkel”-metafoor, waarin het donsje staat voor vriendelijke, zachte communicatie en gedrag dat de ander een goed gevoel geeft. De prikkel vertegenwoordelt scherp, pijnlijk of kwetsend gedrag dat de ander pijn doet of van slag brengt. Deze metafoor helpt kinderen om hun gedrag te herkennen en de impact ervan in te zien.

Bijvoorbeeld: “Een donsje is zacht, licht en geruststellend. Wanneer kinderen vriendelijk spreken, rustig zijn of lief voor een ander zijn, voelen anderen zich vaak goed en comfortabel. Dit is het effect van het donsje. Je kunt niet visualiseren en zintuiglijk maken door iets zachts aan te laten raken.” Dit helpt kinderen om het verband te zien tussen hun positieve gedrag en de prettige sfeer die dit creëert.

De invloed van metaforen op het denken en het leren

De invloed van metaforen op het denken en het leren is niet te onderschatten. De leerkuil als metafoor is bedoeld om het leerproces voor leerlingen inzichtelijk te maken. Een foto of tekening van de kuil geeft weer dat ze in dat proces strubbelingen moeten overwinnen. En dat ze veerkracht en doorzettingsvermogen nodig hebben om tot diepgaand leren te komen.

Middelbare scholieren in Nieuw Zeeland zeggen dat de leerkuil als metafoor hen inzicht geeft in het verloop van hun leerproces. Ze groeien in kennis en in vaardigheden als probleemoplossend vermogen wanneer ze door de kuil heengaan. Volgens de leerlingen is het daarbij belangrijk dat de leraar gedurende het leerproces inzichtelijk maakt om welke vaardigheden het gaat. Zo helpt het hen door te zetten als zij naast het lesdoel ook weten dat ze vaardiger worden in bijvoorbeeld samenwerken.

De invloed van metaforen op het vertrouwen en de motivatie

De invloed van metaforen op het vertrouwen en de motivatie van kinderen is belangrijk. Goede metaforen motiveren mensen. Je kan een persoonlijke metaforische beschrijving van de persoon geven. Deze beschrijving moet overeenkomen met de persoonlijke eigenschappen van de persoon. Door een goede metaforische beschrijving te geven, kan je iemand stimuleren om zich te verbeteren. Je geeft de persoon het gevoel dat ze dichtbij zijn doel staan, en dat ze veel mogelijkheden hebben om te verbeteren.

Bijvoorbeeld: “Het leven is als een weg. Soms ga je door moeilijke situaties, maar uiteindelijk kom je op het juiste moment aan bij je bestemming.” Dit helpt kinderen om hun gedrag te herkennen en de impact ervan in te zien.

Conclusie

Metaforen spelen een belangrijke rol in het onderwijs en de opvoeding van kinderen. Ze helpen bij het begrijpen van complexe concepten, het ontwikkelen van sociale vaardigheden, en het bevorderen van doorzettingsvermogen. De leerkuil als metafoor, de donsje en prikkel- metafoor, en andere soorten metaforen zijn krachtige middelen om leerlingen te helpen bij het leren en het ontwikkelen van hun persoonlijke vaardigheden. De invloed van ouders, leraren en de omgeving is essentieel voor het bevorderen van doorzettingsvermogen en het ontwikkelen van sociale vaardigheden. Door het gebruik van krachtige en duidelijke metaforen kunnen kinderen beter begrijpen hoe ze zich kunnen ontwikkelen en hoe ze hun doelen kunnen bereiken.

Bronnen

1. De leerkuil als metafoor
2. Metaforen voor onderwijs – Van lopende band tot kindertuin
3. Wat zijn metaforen?
4. Metaforen voor goed onderwijs
5. Prikkel en donsje als metafoor voor gedrag
6. Welke metafoor brengt jou in beweging?
7. Definitie en voorbeelden van metaforen
8. Doorzettingsvermogen bepaalt succes bij oudere scholieren
9. Metaforen voor kinderen
10. Wat is een metafoor?
11. Wikipedia - Metafoor
12. Wat is een metafoor en hoe maak je metaforen je teksten levendiger?
13. Metaforen om te motiveren
14. Metafoor - Scribbr