Mindmappen als hulpmiddel bij het leren en opvoeden
juli 8, 2025
Positief opvoeden is een opvoedstijl die gericht is op het creëren van een veilige, liefdevolle en ondersteunende omgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen. De kern van positief opvoeden ligt bij het aanmoedigen van gewenst gedrag, het geven van positieve aandacht, en het leren omgaan met emoties. De methode is gebaseerd op de Triple P-methode (Positive Parenting Program), die is ontwikkeld in Australië en in Nederland is aangevallen als een wetenschappelijk bewezen opvoedstrategie. In dit artikel worden de vijf basisprincipes van positief opvoeden uitgebreid toegelicht, samen met praktische tips en aanbevelingen voor ouders en verzorgers.
Een van de belangrijkste principes van positief opvoeden is het bieden van een veilige en stimulerende omgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen. Een veilige omgeving betekent dat kinderen zich kunnen ontspannen, hun eigen wil kunnen uitoefenen en zich vrij kunnen bewegen zonder zich schuldig of bang te voelen. Dit gevoel van veiligheid helpt kinderen om zich beter te concentreren op leren en nieuwe ervaringen op te doen. Daarnaast is een stimulerende omgeving belangrijk om kinderen te laten ontdekken en te leren. Dit kan worden bereikt door boeiende activiteiten aan te bieden, zoals spelen, leren, en creatieve activiteiten.
Een ander belangrijk principe is het leren door positieve ondersteuning. Hierbij wordt aandacht besteed aan het aanmoedigen van gewenst gedrag, het geven van complimentjes en het stimuleren van zelfredzaamheid. Ouders en verzorgers moeten hun kinderen helpen bij het oplossen van problemen en hen ondersteunen bij het leren van nieuwe vaardigheden. Dit gebeurt vaak door het geven van positieve feedback, zoals het benoemen van succesvolle acties en het aanmoedigen van zelfstandigheid. Door dit te doen, voelen kinderen zich geliefd en worden ze gemotiveerd om nieuwe dingen te leren.
Aansprekende discipline houdt in dat ouders duidelijke regels en grenzen stellen. Kinderen hebben behoefte aan voorspelbaarheid en structuur, waardoor ze zich veilig en beheersbaar voelen. Dit omvat het geven van duidelijke instructies, het reageren op ongewenst gedrag, en het aanbieden van gelegenheid om fouten te leren. Het is belangrijk dat deze discipline op een positieve manier wordt toegepast, zodat kinderen niet worden gestraft, maar worden aangemoedigd om hun gedrag te verbeteren.
Elk kind ontwikkelt zich op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Het is daarom belangrijk dat ouders realistische verwachtingen hebben over het gedrag en de ontwikkeling van hun kind. Dit betekent dat ouders niet te veel van hun kind verwachten, maar het kind op een manier ondersteunen waarin het zich het best kan ontwikkelen. Het is ook belangrijk dat ouders zich realiseren dat kinderen fouten maken en dat dit deel uitmaakt van het leren.
Een belangrijk onderdeel van positief opvoeden is het goed voor jezelf zorgen. Ouders die goed voor zichzelf zorgen, kunnen beter omgaan met stress en hebben meer plezier in het opvoeden. Dit omvat het nemen van rust, het ontspannen, en het leren omgaan met uitdagingen. Door goed voor jezelf te zorgen, kun je beter beschikbaar zijn voor je kind en jezelf beter kunnen beheersen in moeilijke situaties.
Een van de belangrijkste dingen bij positief opvoeden is het vrijmaken van tijd voor je kind. Dit betekent dat je je kind aandacht geeft wanneer het iets wil laten zien of vertellen. Door tijd te besteden aan je kind, leer je het beter kennen en ontwikkelt het zich beter. Het is ook belangrijk om regelmatig contact te maken en samen een momentje te delen, zodat je kind zich veilig en geliefd voelt.
Kinderen hebben behoefte aan het erkennen van hun gevoelens. Door de emoties van je kind te benoemen en te erkennen, leer je het omgaan met emoties. Bijvoorbeeld: “Ik snap dat je boos bent.” Dit helpt je kind om te leren om te gaan met zijn emoties en voelt hij zich veiliger.
Het gebruik van het woordje “niet” kan negatief zijn voor kinderen. In plaats daarvan is het beter om te vertellen wat het kind wél mag doen. Bijvoorbeeld: in plaats van “Niet zo vervelend doen”, zeg je “Ga maar gewoon lekker eten.” Dit helpt je kind om beter te begrijpen wat er van hem wordt verwacht.
Door je kind keuzes te geven, leer je het om te leren omgaan met beslissingen. Bijvoorbeeld: “Wil je eerst je jas of eerst je schoenen aan?” Hierdoor voelt je kind zich beter in controle en luistert het in het vervolg beter.
Soms gedraagt een kind zich op een manier die niet gewenst is. In plaats van direct te reageren, is het belangrijk om de oorzaak van het gedrag te begrijpen. Is het kind misschien moe, bang of verdrietig? Door dit te begrijpen, kun je beter inpassen op het gedrag van je kind en het oplossen van problemen.
Positief opvoeden heeft veel voordelen voor zowel kinderen als ouders. Kinderen die op een positieve manier worden opgevoed, zijn zelfverzekerder, gelukkiger, socialer, en beter in staat om met problemen om te gaan. Bovendien hebben ze een betere band met hun ouders. Ouders die positief opvoeden ervaren minder stress, meer plezier in het ouderschap, en een sterkere band met hun kinderen.
Als ouders moeite hebben met het toepassen van positief opvoeden, is er hulp beschikbaar. Dit kan zijn via cursussen, opvoedondersteuning via het CJG, of opvoedpoli. Er zijn ook gratis coachingen beschikbaar, zoals de Coaching Positief Opvoeden volgens Triple P, waarin ouders leren om te werken aan de basisprincipes van positief opvoeden.
Positief opvoeden is een waardevolle methode om kinderen te ondersteunen en te leren. Het is gebaseerd op vijf basisprincipes, waaronder het bieden van een veilige en stimulerende omgeving, het leren door positieve ondersteuning, het hanteren van aansprekende discipline, het stellen van realistische verwachtingen, en het goed voor jezelf zorgen. Door deze principes toe te passen, kun je je kind helpen om zich veilig en gelukkig te voelen, en om te leren omgaan met emoties en problemen. Daarnaast hebben ouders er ook baat bij, omdat ze minder stress ervaren en meer plezier hebben in het opvoeden.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet