Mindfulness in de lichamelijke opvoeding: een krachtige combinatie voor gezonde kinderen
juli 8, 2025
Het basisonderwijs in Vlierden heeft een rijke geschiedenis die zich uitstrekt over tal van jaren, met name in de negentiende eeuw. In die periode werd het onderwijs opgevat als een essentieel onderdeel van de opvoeding van de jeugd, met name op het gebied van lichamelijke opvoeding. In het kader van de lichamelijke opvoeding speelde het lichaam een centrale rol, zowel in het leren van bewegingen als in het ontwikkelen van fysieke vaardigheden. In deze bijdrage wordt ingegaan op de praktijk van lichamelijke opvoeding in het Vlierdense basisonderwijs, met name in de jaren rond 1880 tot 1900, en op basis van de bronnen die beschikbaar zijn. De informatie is afgeleid uit de bronnen die in de gegeven context zijn opgenomen.
In de negentiende eeuw, en vooral in de jaren rond 1880, was lichamelijke opvoeding een onderdeel van het schoolprogramma in Vlierden. Het was echter geen standaard onderdeel van het curriculum, maar werd vaak gecombineerd met andere lessen. In de bronnen is te zien dat het onderwijs in Vlierden zich richtte op het leren van lezen, schrijven, rekenen, taal, aardrijkskunde en kennis van de natuur. Daarnaast werd er ook les gegeven in vrouwelijke handwerken, zoals naaien, breien en borduren. In het kader van het lichaam, werden er echter geen specifieke lessen gegeven die gericht waren op lichamelijke opvoeding, zoals nu in de moderne school.
Deze praktijk was niet uniek voor Vlierden. In veel delen van Nederland was lichamelijke opvoeding in de lagere school nog niet ingeburgerd. Pas in de jaren 1880 en 1890 begon de overheid zich voor te doen met het idee dat kinderen ook lichamelijk opgevoed moesten worden. In 1881 werd in de nieuwe wet op het lager onderwijs bepaald dat ook les gegeven moest worden in vrouwelijke handwerken. Deze les was bedoeld voor meisjes en werd meestal op zaterdag gegeven. De les was gericht op het leren van handwerksvaardigheden, zoals naaien, breien, borduren, stoppen enzovoorts. Het was een les die gericht was op het ontwikkelen van praktische vaardigheden, maar niet op lichamelijke opvoeding in de zin van sporten of bewegen.
In de bronnen is te zien dat de lichamelijke opvoeding in Vlierden niet op de agenda stond. Er is geen sprake van dat er gesport werd of dat er een lichaamsbewegingsles was. De nadruk lag op het leren van handwerksvaardigheden, en op het ontwikkelen van de fysieke vaardigheden via het uitvoeren van taken. Hierbij werd ook gebruikgemaakt van lichamelijke inspanningen, zoals het werken aan de school, het opruimen van de ruimtes en het meenemen van materialen.
In de bronnen wordt ook gesproken over de manier waarop kinderen werden opgevoed. Er is een bepaling in het reglement van 1860 die luidt: “Lichamelijke kastijding is ten strengste verboden.” Dit betekent dat lichamelijke straf niet werd toegestaan. De ouders en onderwijzers moesten dus op andere manieren omgaan met kinderen die zich niet goed gedragen. De nadruk lag op het aanleren van discipline, eerlijkheid en goed gedrag. De opvoeding was dus gericht op het ontwikkelen van een goed gedrag en het leren om te gaan met anderen.
In de bronnen is te zien dat er sprake was van een bepaalde vorm van discipline, maar geen lichamelijke kastijding. De opvoeding was dus gericht op het leren van verantwoordelijkheid, eerlijkheid en respect. De nadruk lag op het ontwikkelen van een goed gedrag en het leren om te gaan met anderen.
In de moderne tijd is lichamelijke opvoeding een belangrijk onderdeel van het onderwijs. In veel landen wordt er gesport, en wordt er gelet op het ontwikkelen van lichaamsbeweging en gezondheid. In Nederland is het onderwijs op dit gebied zeer geavanceerd, en wordt er veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van lichaamsbeweging en gezondheid. In de moderne school wordt er gesport, en wordt er gelet op het ontwikkelen van lichaamsbeweging en gezondheid.
In de moderne tijd is het belang van lichamelijke opvoeding groot. Het is belangrijk om kinderen te leren om te gaan met hun lichaam, en om gezond te blijven. In de moderne school wordt er gesport, en wordt er gelet op het ontwikkelen van lichaamsbeweging en gezondheid. Dit is belangrijk voor het ontwikkelen van een gezonde levensstijl en het voorkomen van ziekten.
Het basisonderwijs in Vlierden had in de negentiende eeuw een beperkte vorm van lichamelijke opvoeding. De nadruk lag op het leren van handwerksvaardigheden en het ontwikkelen van praktische vaardigheden. Er was geen gesproken les over lichamelijke opvoeding, maar er werd wel gewerkt aan de fysieke ontwikkeling van de kinderen. De opvoeding was gericht op het leren van discipline, eerlijkheid en goed gedrag. De nadruk lag op het ontwikkelen van een goed gedrag en het leren om te gaan met anderen.
De moderne tijd heeft dit veranderd. In de moderne school wordt er gesport, en wordt er gelet op het ontwikkelen van lichaamsbeweging en gezondheid. Dit is belangrijk voor het ontwikkelen van een gezonde levensstijl en het voorkomen van ziekten. De opvoeding is dus in de moderne tijd van groot belang geworden.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet