De rol van lichamelijke opvoeding bij het opbouwen van motorische neurale netwerken bij jonge kinderen

Inleiding

Lichamelijke opvoeding speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van motorische vaardigheden bij jonge kinderen. De onderliggende neurale processen die nodig zijn voor het opbouwen van motorische netwerken, zijn sterk afhankelijk van fysieke activiteiten en bewegingservaringen. Uit de beschikbare bronnen blijkt dat motorische ontwikkeling niet alleen afhankelijk is van biologische rijping, maar ook door omgevingsfactoren en trainingservaringen beïnvloed wordt. De interactie tussen lichamelijke activiteit en het ontstaan van neurale netwerken is daarom een belangrijk onderwerp voor ouders, onderwijzers en verzorgenden. In dit artikel wordt dieper ingegaan op de invloed van lichamelijke opvoeding op het ontstaan en de ontwikkeling van motorische neurale netwerken bij jonge kinderen.

De invloed van lichamelijke activiteit op de neurale ontwikkeling

Een van de kernpunten van de beschikbare bronnen is het verband tussen lichamelijke activiteit en de vorming van neurale netwerken. Uit onderzoek blijkt dat motorische activiteiten een significante bijdrage leveren aan de vorming van synaptische verbindingen in het zenuwstelsel. Dit wordt ondersteund door het feit dat ratten die opgroeien in een rijke omgeving, meer synaptische verbindingen hebben dan ratten die in een arme omgeving opgroeien. Dit suggereert dat actieve bewegingservaringen essentieel zijn voor het opbouwen van neurale netwerken.

De motoriekmodellen en de theorie van Thelen en Smith tonen aan dat de motorische ontwikkeling niet alleen bepaald wordt door biologische processen, maar ook door ervaringen en training. Dit betekent dat lichamelijke opvoeding, zoals spel, lopen, klimmen en dansen, cruciaal is voor de vorming van de noodzakelijke neurale structuren. De beschikbare bronnen benadrukken dat het motorisch gedrag niet enkel bepaald wordt door groei- of rijpingsprocessen, maar ook door activiteiten die het kind zelf uitvoert.

De rol van mentale oefening in de motorische ontwikkeling

Mentale oefening, of het voorstellen van bewegingen zonder ze daadwerkelijk uit te voeren, speelt ook een rol in de vorming van motorische netwerken. Er zijn twee belangrijke verklaringen voor het effect van mentale oefening: de mentale hypothese en de motorische hypothese. De mentale hypothese stelt dat mentale oefening enkel invloed heeft op het mentale aspect van het motorische gedrag, zoals het plannen en de visuele representatie van bewegingen. De motorische hypothese daarentegen stelt dat mentale oefening ook de motorische representaties beïnvloedt, wat leidt tot een betere uitvoering van bewegingen.

Onderzoek van Feltz en Landers (1983) toont aan dat bij motorische taken waarin de mentale factor belangrijk is, het effect van mentale oefening groter is dan bij taken die minder mentale activiteit vereisen. Dit suggereert dat mentale oefening een waardevol hulpmiddel is voor het versterken van motorische vaardigheden, vooral wanneer het gaat om complexere taken. Dit is van belang voor lichamelijke opvoeding, waarin mentale voorstellingen een rol kunnen spelen bij het aanleren van bewegingen.

De impact van lichamelijke activiteit op de ruimtelijke representatie

Een ander belangrijk aspect van lichamelijke activiteit is de invloed op de ruimtelijke representatie. Onderzoek heeft aangetoond dat het zelfstandig uitvoeren van locomotorisch gedrag op jonge leeftijd een belangrijke rol speelt bij ruimtelijke representatie. Dit komt doordat bewegingen helpen bij het vormen van mentale representaties van de omgeving. Bijvoorbeeld, kinderen die veel bewegen, leren sneller om te gaan met ruimtelijke relaties en begrijpen beter hoe ze zich in de wereld kunnen oriënteren.

De ontwikkelingshypothese houdt in dat lichamelijke bewegingen de vorming van mentale representaties mogelijk maken. Onderzoek heeft echter ook aangetoond dat het niet de locomotorische activiteit zelf is die de vorming van mentale representaties induict, maar de visuele aandacht voor relevante omgevingskenmerken. Dit betekent dat lichamelijke activiteit op zichzelf nog niet voldoende is, maar dat het wel helpt bij het ontwikkelen van ruimtelijke vaardigheden.

De invloed van lichamelijke opvoeding op de zelfregulatie

Lichamelijke activiteit speelt ook een rol in de ontwikkeling van zelfregulerende eigenschappen. De beschikbare bronnen tonen aan dat intra-individuele fluctuaties in gedrag afnemen op basis van zelfregulerende eigenschappen. Dit betekent dat kinderen die veel bewegen, beter in staat zijn om hun gedrag te reguleren en zich aan te passen aan veranderingen in hun omgeving.

De motoriekmodellen en de theorie van Thelen en Smith benadrukken dat de regulatie van motorisch gedrag niet alleen afhankelijk is van het zenuwstelsel, maar ook van de interactie met de omgeving. Lichamelijke activiteit helpt bij het vormen van deze zelfregulerende processen, waardoor kinderen sneller leren om te leren en zich aan te passen aan nieuwe situaties.

De rol van lichamelijke opvoeding in de ontwikkeling van motorische vaardigheden

De beschikbare bronnen tonen aan dat motorische ontwikkeling niet alleen afhankelijk is van biologische rijping, maar ook van omgevingsfactoren. Dit betekent dat lichamelijke opvoeding essentieel is voor het opbouwen van motorische vaardigheden. Bijvoorbeeld, kinderen die vroeg beginnen met lopen, lopen, en praten, hebben een grotere kans om later betere motorische vaardigheden te ontwikkelen.

Er zijn ook studies die aantonen dat training van fylogenetische activiteiten, zoals lopen, invloed kan hebben op de ontwikkeling. Dit suggereert dat lichamelijke opvoeding niet alleen helpt bij het opbouwen van motorische netwerken, maar ook bij het versnellen van bepaalde ontwikkelingsstappen.

Conclusie

Lichamelijke opvoeding is van groot belang voor de vorming van motorische neurale netwerken bij jonge kinderen. Zowel fysieke activiteiten als mentale oefeningen dragen bij aan de ontwikkeling van de nodige neurale structuren. Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat lichamelijke activiteit niet alleen helpt bij het opbouwen van motorische vaardigheden, maar ook bij het ontwikkelen van ruimtelijke representaties en zelfregulerende eigenschappen. Door kinderen voldoende bewegingservaringen te geven, worden de basisleggen gelegd voor een gezonde motorische ontwikkeling en een sterke neurale netwerken.

Bronnen

1. Motorische ontwikkeling van kinderen - Handboek 1: Introductie (Netelenbos)