Meertalige opvoeding: voordelen, mythes en praktijk
juli 8, 2025
De lichamelijke opvoeding heeft in Nederland een rijke geschiedenis, waarin verschillende invloeden en bewegingen een rol hebben gespeeld. Een van de belangrijkste stromingen in de geschiedenis van de lichamelijke opvoeding in Nederland is de Oostenrijkse School, die in het begin van de 20e eeuw grote invloed had op het onderwijs. Deze school stond in het teken van het natuurlijke turnen, waarbij het lichaam op een natuurlijke manier werd geoefend, met als doel de harmonische vorming van lichaam en geest. De Oostenrijkse School werd voorgesteld door Karl Gaulhofer en Margarete Streicher, en kreeg in Nederland veel aandacht door de inspanningen van onder meer W. Rob, die de methode in Nederland verspreidde. De Oostenrijkse School had een blijvende invloed op de ontwikkeling van de lichamelijke opvoeding in het Nederlandse onderwijs, en vormde een belangrijk onderdeel van de historische ontwikkeling van het vak.
Historische achtergrond van de Oostenrijkse School
De Oostenrijkse School ontstond in de jaren rond de Eerste Wereldoorlog, toen Oostenrijk een grote pedagogische hervorming onderwierp. Karl Gaulhofer (1885-1941) en Margarete Streicher (1891-1985) speelden hierin een centrale rol. Ze werkten aan een antropologische-pedagogische-biologische benadering van de lichamelijke opvoeding en ontwikkelden het zogeheten ‘systeem van de Oostenrijkse School’. In hun onderwijsleerstof zijn de toen bestaande als systeemwortels van de Oostenrijkse School herkenbaar. In 1922 publiceerden Gaulhofer en Streicher hun opvattingen in Grundzüge des Österreichischen Schulturnens. Ze legden met dit boek de basis voor de verspreiding van de grondgedachten van het ‘natuurlijke turnen’ over Europa.
In Nederland werd in 1922 voor het eerst een aandacht voor het ‘natuurlijke turnen’. Daarna bestudeerden onderzoekers zoals K. Van Schagen, W. Rob, J. Korpershoek en H. Dobbinga het ‘natuurlijke turnen’ aan de bron in Oostenrijk. Gymnastiekleraar W. Rob werd in Nederland de grote promotor van de Oostenrijkse school. Gaulhofer gaf eind jaren twintig cursussen en lezingen in Nederland. In 1927 verscheen de eerste Nederlandse over de Oostenrijkse school. In 1932 werd Gaulhofer rector van de ALO Amsterdam. Daarmee had de Oostenrijkse school een uitvalsbasis in Nederland. Tijdens zijn carrière stond Gaulhofer in contact met tal van onderwijzers en onderwijsonstituten, en hij werkte aan de verdere uitwerking van het systeem.
De invloed van de Oostenrijkse School op het Nederlandse onderwijs
De Oostenrijkse School had een diepe invloed op de lichamelijke opvoeding in het Nederlandse onderwijs. De nadruk lag op het natuurlijke bewegen, waarbij het lichaam op een natuurlijke manier werd geoefend, met als doel de harmonische vorming van lichaam en geest. Dit was een belangrijk aspect van de lichamelijke opvoeding, waarin het lichaam niet alleen fysiek, maar ook mentaal werd ontwikkeld. Rijkens, een van de eerstgenoemde onderwijzers, vond gymnastiek een van de belangrijkste middelen om de jeugd te helpen opvoeden tot waardige en nuttige leden van de samenleving. Dit gebeurde door de harmonische vorming van lichaam en geest. Dit stelde het kind in staat ‘zich vrij te ontwikkelen, te beschaven en veredelen’.
De Oostenrijkse School was niet alleen van invloed op de lichamelijke opvoeding, maar ook op de opbouw van de gymnastiek in het onderwijs. In 1846 verzocht het NUT aan koning Willem I de schoolgymnastiek wettelijk te regelen, maar het verzoek werd afgewezen. Daarop voerde de Maatschappij in 1849 uit eigen beweging gymnastiek in op haar scholen en stichtte om te beginnen zes Normaalscholen voor gymnastiek. Deze waren zeer succesvol, vooral die te Rotterdam en Amsterdam, waarvan de eerste al snel zelfstandig werd. In beide steden gaf men gymnastiek op volks- en stadsarmescholen. Onderwijzers werden daarvoor nageschoold, maar er bleef gebrek aan gespecialiseerde gymnastiekleraren. In 1857 slaagde de Maatschappij erin gymnastiek als niet-verplicht schoolvak bij het lager onderwijs opgenomen te krijgen. Daarvoor werd ook een akte ingesteld. Zo kon men op de Haarlemse Normaalschool voor Gymnastiek een Akte van Gymnastiek behalen voor het Meer Uitgebreid Onderwijs.
De lichamelijke opvoeding in het algemeen
De lichamelijke opvoeding in Nederland heeft een rijke geschiedenis, waarin verschillende stromingen en methoden een rol hebben gespeeld. De Oostenrijkse School was hierin een van de belangrijkste stromingen, die in het begin van de 20e eeuw grote invloed had op het onderwijs. De nadruk lag op het natuurlijke bewegen, waarbij het lichaam op een natuurlijke manier werd geoefend, met als doel de harmonische vorming van lichaam en geest. Dit was een belangrijk aspect van de lichamelijke opvoeding, waarin het lichaam niet alleen fysiek, maar ook mentaal werd ontwikkeld.
De lichamelijke opvoeding is in Nederland opgesplitst in verschillende onderdelen, waaronder het bewegingsonderwijs, de sport, en de bewegingscultuur. Het vak lichamelijke opvoeding is een essentieel basisvak dat voorbereidt op een verantwoorde, kansrijke en voldoening schenkende deelname aan de bewegingscultuur, nu en later. De opdracht van de lichamelijke opvoeding is in het verleden bepaald anders geformuleerd dan in de huidige context. De opdracht van de lichamelijke opvoeding is nu gericht op het bevorderen van de mogelijkheid en de bereidheid van leerlingen tot deelname aan bewegingssituaties. Dit is ook het geval in de huidige stand van zaken.
De huidige stand van zaken in de lichamelijke opvoeding
De lichamelijke opvoeding heeft in Nederland een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van het onderwijs. De huidige stand van zaken is dat de lichamelijke opvoeding een essentieel onderdeel is van het primair en voortgezet onderwijs. De opdracht van de lichamelijke opvoeding is nu gericht op het bevorderen van de mogelijkheid en de bereidheid van leerlingen tot deelname aan bewegingssituaties. Dit is ook het geval in de huidige stand van zaken.
De lichamelijke opvoeding is opgesplitst in verschillende onderdelen, waaronder het bewegingsonderwijs, de sport, en de bewegingscultuur. De lichamelijke opvoeding is een essentieel basisvak dat voorbereidt op een verantwoorde, kansrijke en voldoening schenkende deelname aan de bewegingscultuur, nu en later. De opdracht van de lichamelijke opvoeding is in het verleden bepaald anders geformuleerd dan in de huidige context. De opdracht van de lichamelijke opvoeding is nu gericht op het bevorderen van de mogelijkheid en de bereidheid van leerlingen tot deelname aan bewegingssituaties. Dit is ook het geval in de huidige stand van zaken.
De rol van de lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs
In het basisonderwijs speelt de lichamelijke opvoeding een belangrijke rol. De lichamelijke opvoeding is hier een essentieel onderdeel van het onderwijs, dat gericht is op het bevorderen van de mogelijkheid en de bereidheid van leerlingen tot deelname aan bewegingssituaties. Dit is ook het geval in de huidige stand van zaken.
De lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs is opgesplitst in verschillende onderdelen, waaronder het bewegingsonderwijs, de sport, en de bewegingscultuur. De lichamelijke opvoeding is een essentieel basisvak dat voorbereidt op een verantwoorde, kansrijke en voldoening schenkende deelname aan de bewegingscultuur, nu en later. De opdracht van de lichamelijke opvoeding is in het verleden bepaald anders geformuleerd dan in de huidige context. De opdracht van de lichamelijke opvoeding is nu gericht op het bevorderen van de mogelijkheid en de bereidheid van leerlingen tot deelname aan bewegingssituaties. Dit is ook het geval in de huidige stand van zaken.
De rol van de lichamelijke opvoeding in het voortgezet onderwijs
In het voortgezet onderwijs speelt de lichamelijke opvoeding een belangrijke rol. De lichamelijke opvoeding is hier een essentieel onderdeel van het onderwijs, dat gericht is op het bevorderen van de mogelijkheid en de bereidheid van leerlingen tot deelname aan bewegingssituaties. Dit is ook het geval in de huidige stand van zaken.
De lichamelijke opvoeding in het voortgezet onderwijs is opgesplitst in verschillende onderdelen, waaronder het bewegingsonderwijs, de sport, en de bewegingscultuur. De lichamelijke opvoeding is een essentieel basisvak dat voorbereidt op een verantwoorde, kansrijke en voldoening schenkende deelname aan de bewegingscultuur, nu en later. De opdracht van de lichamelijke opvoeding is in het verleden bepaald anders geformuleerd dan in de huidige context. De opdracht van de lichamelijke opvoeding is nu gericht op het bevorderen van de mogelijkheid en de bereidheid van leerlingen tot deelname aan bewegingssituaties. Dit is ook het geval in de huidige stand van zaken.
Conclusie
De lichamelijke opvoeding heeft in Nederland een rijke geschiedenis, waarin verschillende stromingen en methoden een rol hebben gespeeld. De Oostenrijkse School was hierin een van de belangrijkste stromingen, die in het begin van de 20e eeuw grote invloed had op het onderwijs. De nadruk lag op het natuurlijke bewegen, waarbij het lichaam op een natuurlijke manier werd geoefend, met als doel de harmonische vorming van lichaam en geest. Dit was een belangrijk aspect van de lichamelijke opvoeding, waarin het lichaam niet alleen fysiek, maar ook mentaal werd ontwikkeld. De lichamelijke opvoeding is in Nederland opgesplitst in verschillende onderdelen, waaronder het bewegingsonderwijs, de sport, en de bewegingscultuur. De lichamelijke opvoeding is een essentieel basisvak dat voorbereidt op een verantwoorde, kansrijke en voldoening schenkende deelname aan de bewegingscultuur, nu en later.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
