Opvoeding en omgang met een Mastino Napoletano: Wat ouders en verzorgers moeten weten
juli 8, 2025
Lichamelijke opvoeding is een essentieel onderdeel van het onderwijs in Nederland, met name op de middelbare school. Het vak is verplicht voor alle leerlingen, behalve voor leerlingen op VAVO-scholen, en speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van lichamelijke, sociaal-emotionele en cognitieve vaardigheden. In dit artikel wordt ingegaan op het belang van lichamelijke opvoeding, de inhoud van het vak, het aantal uren dat per week wordt gegeven, en de bevoegdheid van leraren. Daarnaast worden ook de uitvoering en de rol van de school in het aanbieden van het vak besproken.
Belang van lichamelijke opvoeding
Lichamelijke opvoeding is van groot belang voor de gezondheid, motoriek en mentale ontwikkeling van leerlingen. Het stimuleert het lichamelijk bewegen, verbetert de conditie en draagt bij aan een gezonde levensstijl. Daarnaast verbetert het de teamwork, samenwerking en sportiviteit van leerlingen. Ook is het belangrijk voor het mentale welzijn, want beweging heeft een positief effect op hersenactiviteiten die nodig zijn bij het leren. Daarnaast is er een verband tussen beweging en betere schoolprestaties. Leerlingen die actief zijn, presteren beter op aandachtstaken, ook al halen ze geen hogere schoolcijfers. Bovendien kunnen leerlingen die lopen of fietsen naar school zich beter concentreren dan leerlingen die met de auto of bus komen.
Deelname aan lichamelijke opvoeding draagt ook bij aan de ontwikkeling van sociaal-emotionele vaardigheden, zoals het omgaan met tegenslagen en het werken in groepen. Daarnaast is het belangrijk voor de gezondheid, want fysieke activiteit vermindert het risico op overgewicht en draagt bij aan een actieve levensstijl. Lichamelijke opvoeding is dus niet alleen belangrijk voor de lichamelijke gezondheid, maar ook voor de mentale en sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen.
Inhoud van lichamelijke opvoeding
De inhoud van lichamelijke opvoeding omvat verschillende sporten en activiteiten, waaronder spel, turnen, atletiek, bewegen op muziek, zelfverdediging en het aanleren van gezonde lichaamshouding. De leerdoelen van lichamelijke opvoeding zijn onderverdeeld in drie categorieën: motorische, sociale en emotionele, en cognitieve leerdoelen. De leerlingen leren deel te nemen aan verschillende sporten, omgaan met winst en verlies, en samenwerken met anderen.
In de praktijk worden er verschillende activiteiten gegeven, zoals gymlessen, spellen, teambuilding en sportactiviteiten. De leraar heeft een uitgebreid programma klaar staan, waarin verschillende sporten en spellen aan bod komen. De klas kan daarnaast in groepjes verdeeld worden, die elk een eigen spel uitoefenen. Ook kunnen er gastlessen worden gegeven door sportleraren van buitenaf, bijvoorbeeld voor zelfverdediging of bootcamp.
Aantal uren lichamelijke opvoeding per week
Het aantal uren lichamelijke opvoeding verschilt per schoolniveau. Op de basisschool wordt ongeveer 2 uur per week gegeven. Op de middelbare school verschilt het aantal uren per niveau. Volgens de Onderwijsinspectie moet een leerling in het vmbo 2,5 uur per week lichamelijke opvoeding krijgen. Op de havo is dit 2,2 uur en op het vwo is dit 2 uur. Om dit mooi in het lesrooster te krijgen, wordt er iets met deze aantallen gespeeld. Zo kan een leerling in het vmbo in het ene jaar meer uren lichamelijke opvoeding hebben dan in het andere. Op deze manier blijft het gemiddelde behouden.
In Vlaanderen is lichamelijke opvoeding voor alle leerlingen op de basisschool en middelbare school verplicht. Per week wordt twee uur lichamelijke opvoeding ingepland. Er zijn dus geen verschillen per schoolniveau zoals in Nederland. Sommige richtingen kunnen wel meer uren lichamelijke opvoeding krijgen. Voorbeelden hiervan zijn de richtingen wetenschappen-sport (aso), lichamelijke opvoeding en sport (bso) en aan topsportscholen.
Bevoegdheid van leraren
Leraren die lichamelijke opvoeding geven, moeten bevoegd zijn voor het vak. In het voortgezet onderwijs (vo) is een leerkracht ook bevoegd bij het in bezit zijn van Akte J. Dit getuigschrift geeft bevoegdheid voor het geven van lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs, speciaal onderwijs en vmbo (het tweedegraads gebied). Ook kan een leerkracht bevoegd zijn bij het in bezit zijn van MO-P akte, die dezelfde status heeft als het huidige getuigschrift/diploma ALO. Met een mbo-getuigschrift Sport en Bewegen (op alle niveaus) wordt geen bevoegdheid tot het geven van bewegingsonderwijs behaald, maar wel bevoegdheid tot bijvoorbeeld lerarenondersteuner (onderwijsassistent, niveau 4) in het bewegingsonderwijs in het primair onderwijs, als buurtsportcoach of als combinatiefunctionaris op een school.
Uitvoering van lichamelijke opvoeding
De uitvoering van lichamelijke opvoeding varieert per school. De leraar kan ook gastlessen inplannen, waarbij sportleraren van buitenaf komen om les te geven. De lesinhoud wordt vaak op het seizoen afgestemd. Op middelbare scholen wordt in de zomer vaak buiten gesport, terwijl men 's winters (of bij slecht weer) binnen sport. Veel basisscholen en middelbare scholen hebben een eigen gymzaal. Toch moet men soms ook uitwijken naar andere locaties. In de gymzaal zijn meestal een hoop sportspullen aanwezen. Ook zijn installaties (zoals ringen, touwen, basketbalkorven) en lijnen op de vloer. De ruimte is hierdoor erg "multifunctioneel". Er zijn veel mogelijkheden voor verschillende sporten.
Kledingvoorschriften
Voor lichamelijke opvoeding bestaan vaak kledingvoorschriften of schooluniformen. Dit zorgt ervoor dat alle leerlingen veilig en goed kunnen sporten. Sommige scholen kiezen voor een schooluniform, waar meestal het logo van de school op staat afgebeeld. Andere scholen kiezen juist voor specifieke voorschriften. Hierdoor hebben leerlingen meer keuzevrijheid, maar hebben zij alsnog goed en veilig kleding. Gymkleding moeten door de ouders van de leerling worden aangeschaft. Ook moeten zij deze thuis wassen. Dit bestaat meestal uit:
- Gymschoenen; vaak ook aparte voor binnen en buiten.
- Een sportbroek
- Een sportshirt met eventueel een overjas voor koud weer Het sporten in de normale kleding is meestal niet toegestaan. Voor en na de gymles is er tijd of om te kleden.
Uitzonderingen en ontheffingen
Er zijn bepaalde situaties waarin leerlingen vrijgesteld kunnen worden van lichamelijke opvoeding. Bijvoorbeeld bij een medisch attest, waarin gesteld wordt dat de leerling lichamelijk niet in staat is om gymlessen te volgen. Ook kunnen leerlingen met psychische klachten vrijgesteld worden, mits beoordeeld wordt door de directeur. Voor topsporters die op een Topsporttalentschool zitten, kan een ontheffing worden verleend. Dit is geregeld in de Beleidsregel verstrekking licentie topsporttalentschool VO 2020.
Conclusie
Lichamelijke opvoeding is een essentieel onderdeel van het onderwijs in Nederland, met name op de middelbare school. Het speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van lichamelijke, sociaal-emotionele en cognitieve vaardigheden. De inhoud van het vak omvat verschillende sporten en activiteiten, en het aantal uren per week verschilt per schoolniveau. De uitvoering van het vak varieert per school, en de bevoegdheid van leraren is belangrijk voor de kwaliteit van het onderwijs. Kledingvoorschriften zijn van belang voor de veiligheid van leerlingen, en er zijn bepaalde situaties waarin leerlingen vrijgesteld kunnen worden van het vak. Samenvattend is lichamelijke opvoeding belangrijk voor de gezondheid, motoriek en mentale ontwikkeling van leerlingen, en draagt het bij aan een gezonde levensstijl.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
