De centrale rol van kinderen bij opvoeden volgens Micha de Winter
juli 8, 2025
Lichamelijke opvoeding is een essentieel onderdeel van het onderwijs, dat niet alleen gericht is op de fysieke ontwikkeling van kinderen, maar ook bijdraagt aan hun mentale en sociale groei. In dit artikel worden de kernwaarden, doelen en betekenis van lichamelijke opvoeding besproken, met aandacht voor de opbouw van bewegingsvaardigheden, de invloed op leerprestaties en de rol van scholen bij het aanbieden van dit vak. De informatie is gebaseerd op de gegevens uit de bronnen.
Lichamelijke Opvoeding: Een Essentieel Onderdeel van het Onderwijs
Lichamelijke opvoeding is een vak dat op het programma staat in het basisonderwijs en dat gericht is op de ontwikkeling van bewegingsvaardigheden, gezondheid en sociale vaardigheden. Het doel van lichamelijke opvoeding is om kinderen breed te introduceren in de bewegingscultuur. Deze cultuur omvat sportieve activiteiten, bewegingsrecreatie en de actuele bewegingswereld van de kinderen waarin zij spelen. Kinderen leren om zelfstandig en gezamenlijk een bewegingsactiviteit op te zetten en te voltooien. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan samenwerking, sportieve eerlijkheid en het opbouwen van vertrouwen in hun eigen mogelijkheden.
In het kader van de kerndoelen van lichamelijke opvoeding leren leerlingen op een verantwoorde manier deel te nemen aan de omringende bewegingscultuur en de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen ervaren en uitvoeren. Daarnaast leren leerlingen samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, hun eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden.
De Rol van Lichamelijke Opvoeding in de Ontwikkeling van Kinderen
Lichamelijke opvoeding speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van kinderen. Er is wetenschappelijk bewijs dat beweging positief is voor de hersenstructuur en de executieve functies van kinderen. Kinderen die regelmatig bewegen, leren beter omgaan met informatie, filteren van informatie, snel wisselen tussen taken en beter beslissingen nemen. Daarnaast verbeteren de executieve functies zoals het opvolgen van instructies, het aanpassen van gedrag en het opslaan van informatie. Deze vaardigheden zijn van groot belang voor het leren en het behalen van goede schoolprestaties.
Bewegingsonderwijs is ook van invloed op het zelfvertrouwen en de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Bij de gymlessen speelt samenwerking een grote rol. Sportief en eerlijk spelen wordt gestimuleerd. Daardoor ontwikkelen kinderen vaardigheden zoals creativiteit, fantasie en samenwerking, die belangrijk zijn voor hun algehele ontwikkeling. Bovendien leren kinderen tijdens het spelen kennismaken met het spelelement dat altijd ingebed ligt in sociaal-maatschappelijke verbanden.
De Aanbevolen Uren Lichamelijke Opvoeding
De overheid heeft in 2005 een beschermde status gegeven aan het vak lichamelijke opvoeding, om ervoor te zorgen dat leerlingen voldoende uren lichamelijke opvoeding krijgen. De beschermde status betekent dat scholen het aantal uur lichamelijke opvoeding moeten geven dat voor 1 augustus 2005 op het rooster stond. Scholen moeten het vak lichamelijke opvoeding elk leerjaar en gespreid over de weken van het schooljaar aanbieden. Verder moeten de scholen zoveel tijd besteden aan het vak als nodig is om aan de inhoudelijke eisen te voldoen. Het gaat om praktische bewegingsactiviteiten en om eisen van kwaliteit, intensiteit en variëteit die concreet in kerndoelen en examenprogramma’s zijn opgenomen.
Gemiddeld komt dit neer op 2,5 lesuren voor vmbo, 2,2 lesuren voor de havo en 2 lesuren voor het vwo. Hierbij wordt uitgegaan van lesuren van 50 minuten en 40 schoolweken per leerjaar. Scholen moeten zorgen voor een voldoende hoeveelheid uren lichamelijke opvoeding, zodat de leerlingen een breed curriculum kunnen doorlopen.
De Invloed van Lichamelijke Opvoeding op Leerprestaties
Er is wetenschappelijk bewijs dat lichaamsbeweging de leerprestaties van kinderen kan verbeteren. Kinderen die regelmatig bewegen, leren effectiever met informatie om, kunnen deze informatie makkelijker filteren, zijn beter in staat snel te wisselen tussen taken en kunnen gemakkelijker beslissingen nemen. Daarbij gaat het ze makkelijker af om prioriteiten te stellen aan taken en zich op één specifieke taak te richten. Bovendien verbeteren executieve functies aanzienlijk door dagelijkse beweging. Ook verbetert het probleemoplossend vermogen en de impulsbeheersing.
Er is ook aangetoond dat kinderen zich beter concentreren na een beweegmoment. De gedachte is dat kinderen frisser zijn en zich beter kunnen concentreren als je voorafgaand aan denkactiviteiten een beweegsessie inplant. Het bewust en slim inroosteren van beweegmomenten vóór leervakken verbetert niet alleen de individuele leerprestatie van kinderen, maar ook het resultaat van school als geheel.
De Belangrijkheid van Lichamelijke Opvoeding in het Onderwijs
Lichamelijke opvoeding is niet alleen belangrijk voor de fysieke ontwikkeling van kinderen, maar ook voor hun mentale en sociaal-emotionele groei. Het is een vak dat gericht is op het aanleren van een verantwoorde deelname aan de bewegingscultuur. Daarnaast is het van invloed op de hersenstructuur en het functioneren van kinderen. Bewegingsonderwijs is ook van invloed op de gezondheid, conditie en het uitvoeren van executieve functies.
De school en daarmee het lichamelijke onderwijs, vormt dan ook de plek bij uitstek om kinderen op de basisschool meer te laten bewegen. Dit omdat alle kinderen – 5 dagen per week – bereikt kunnen worden. Daarnaast is het belangrijk dat scholen samenwerken met sportverenigingen en schoolpleinen om een gezonde leefstijl te stimuleren.
Samenwerking en Onderwijskwaliteit
De samenwerking tussen scholen, sportverenigingen en de overheid is van groot belang voor de kwaliteit van lichamelijke opvoeding. Scholen moeten zich buigen over de manier waarop ze het vak lichamelijke opvoeding aanbieden en hoe ze met signalen omgaan die regelmatig worden gegeven. Als blijkt dat er inderdaad te weinig uren lichamelijke opvoeding worden gegeven, dan maken wij herstelafspraken met het bestuur en de school.
De opleiding Leergang Vakbekwaamheid Bewegingsonderwijs van Avans+ biedt scholen de mogelijkheid om de kwaliteit van het bewegingsonderwijs te verbeteren en een actieve leefstijl bij kinderen te stimuleren. Deze opleiding richt zich op ambitieuze afgestudeerde Pabo leerkrachten in het primair onderwijs die een veilige, belevingsvolle en betekenisvolle invulling willen geven aan het bewegingsonderwijs binnen hun eigen organisatie.
Conclusie
Lichamelijke opvoeding is een essentieel onderdeel van het onderwijs, dat niet alleen gericht is op de fysieke ontwikkeling van kinderen, maar ook bijdraagt aan hun mentale en sociale groei. Het is van belang dat scholen het vak lichamelijke opvoeding op een manier aanbieden die voldoet aan de eisen van het curriculum. Er is wetenschappelijk bewijs dat lichaamsbeweging positief is voor de hersenstructuur en de executieve functies van kinderen. Daarnaast is het belangrijk dat scholen samenwerken met sportverenigingen en de overheid om een gezonde leefstijl te stimuleren.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
