Amandelen verwijderen bij jonge kinderen: indicaties, risico’s en voorbereiding

Het verwijderen van amandelen bij jonge kinderen was in het verleden een veelvoorkomende ingreep, vooral in de jaren 50 tot 70. In die tijd was het gebruikelijk om kinderen tussen de 2 en 7 jaar amandelen te laten verwijderen bij herhaaldelijke keelontstekingen of andere klachten. Deze ingreep, ook bekend als tonsillectomie, werd vaak uitgevoerd als een routinebehandeling. Tegenwoordig is de aanpak echter veranderd, en wordt het verwijderen van amandelen alleen nog gedaan als er duidelijke medische indicaties zijn.

In dit artikel bespreken we de indicaties voor amandelverwijdering bij jonge kinderen, de verschillende technieken die gebruikt worden, mogelijke complicaties en de voorbereiding op de operatie. Ook belichten we de lange-termijneffecten van amandelverwijdering, zoals recent onderzoek heeft aangetoond.

Indicaties voor amandelverwijdering bij jonge kinderen

Het besluit om amandelen te verwijderen bij een kind hangt af van de ernst en frequentie van de klachten. De meeste kinderen met amandelproblemen groeien er gewoon overheen, zonder dat er een operatie nodig is. Echter, in sommige gevallen kan amandelverwijdering een oplossing bieden voor herhaalde of ernstige klachten.

Volgens de informatie uit de bronnen is een amandelverwijdering meestal aangewezen bij de volgende situaties:

• Herhaalde keelontstekingen: Als een kind vaker dan zeven keer per jaar een keelontsteking heeft, kan een operatie overwogen worden. Dit is vooral het geval als antibiotica of andere medicijnen niet effectief zijn.
• Chronische ontstoken amandelen: Wanneer de amandelen vaak ontstoken zijn, met symptomen zoals rode kleur, witte aanslag of pijn, kan een operatie noodzakelijk zijn.
• Peritonsillair abces: Bij het ontstaan van een abces achter de keelamandel, kan het nodig zijn om de amandel te verwijderen, na behandeling van het abces.
• Slaapproblemen en ademhalingsstoornissen: Grote amandelen kunnen leiden tot snurken of obstructieve slaapapneu (OSAS). In dergelijke gevallen kan amandelverwijdering helpen om de ademhaling te verbeteren.
• Amandelstenen: Deze vormen zich wanneer bacteriën zich in de amandelklieren ophopen. Als de klachten van amandelstenen ernstig zijn, zoals herhaalde keelpijn, kan amandelverwijdering noodzakelijk zijn.

Technieken voor amandelverwijdering

Bij jonge kinderen, jonger dan 6 jaar, wordt amandelverwijdering meestal uitgevoerd via een techniek die "knippen" wordt genoemd. Dit betekent dat de arts een klein sneetje maakt en de amandel verwijdert. Bij oudere kinderen en volwassenen wordt vaak gekozen voor de techniek "pellen", waarbij de amandel stap voor stap losgemaakt wordt. Beide technieken worden uitgevoerd onder narcose, zodat het kind niets van de ingreep meemaakt.

De keuze voor een van deze technieken hangt af van de leeftijd van het kind en de mate waarin de amandelen zijn verankerd. Bij jonge kinderen zijn de amandelen vaak minder sterk verankerd, waardoor het sneller en eenvoudiger is om ze te verwijderen.

Risico’s en mogelijke complicaties

Hoewel amandelverwijdering een relatief veilige operatie is, zijn er wel risico’s verbonden aan de ingreep. De belangrijkste complicatie die na een amandelverwijdering kan optreden, is een nabloeding. Dit kan meestal binnen de eerste drie tot vijf dagen na de operatie gebeuren. Omdat jonge kinderen vaak meer gevoelige keelweefsels hebben, kan het risico op nabloeding iets hoger zijn dan bij oudere kinderen of volwassenen.

Andere mogelijke complicaties zijn:

• Pijn na de operatie: Het is normaal dat het kind de eerste paar dagen pijn heeft. Er wordt meestal een recept uitgeschreven voor pijnstillers. In sommige gevallen kan de pijn wel tot enkele weken aanhouden.
• Problemen met eten en drinken: In de eerste dagen na de operatie kan het moeilijk zijn om vast eten te consumeren. Het is aan te raden om het kind zacht voedsel te geven, zoals pap, yoghurt of ijs.
• Oorpijn: Oorpijn kan optreden als gevolg van de pijn in de keel, die zich uitstrekt naar de oren. Dit is een tijdelijke klacht die meestal overgaat.
• Nausea en spuwen: Na de operatie is het mogelijk dat het kind spuwt. Dit is meestal normaal, maar als er veel bloed wordt uitgespuugd, moet er direct contact opgenomen worden met het ziekenhuis.

Voorbereiding op de operatie

Het voorbereiden van een jong kind voor een amandelverwijdering is belangrijk om zowel de angst van het kind als de zorgen van de ouders te verminderen. Volgens de informatie uit de bronnen is het aan te raden om het kind van tevoren te informeren over de operatie. Het is goed om te vertellen wat er gaat gebeuren, waarom het nodig is en dat het kind tijdens de ingreep niets zal voelen.

Het is verstandig om een week van tevoren te beginnen met het voorbereiden van het kind, waarbij de details geleidelijk worden toegelicht. Ouders kunnen ook gebruik maken van visuele hulpmiddelen, zoals boeken of tekeningen, om het kind een beeld te geven van wat er gaat gebeuren. Het is ook belangrijk om geruststellende woorden te gebruiken en het kind te laten weten dat de ouders tijdens de operatie bij hem of haar zullen zijn.

Bij de voorbereiding is het ook belangrijk om de medische instructies van de arts nauwkeurig te volgen. Dit omvat onder andere het verbod op eten en drinken een paar uur voor de operatie, omdat dit noodzakelijk is voor de narcose. Ouders moeten ook zorgen dat het kind voldoende rust heeft en zich ontspannen voelt voorafgaand aan de ingreep.

Langere termijn effecten van amandelverwijdering

Recent onderzoek heeft aangetoond dat amandelverwijdering bij jonge kinderen mogelijk langdurige effecten kan hebben op de mentale gezondheid. Een internationale studie, uitgevoerd door wetenschappers van Guangxi Medical University en het Karolinska Instituut, heeft aangetoond dat kinderen die amandelen lieten verwijderen in hun jeugd, een verhoogd risico hebben op stressgerelateerde aandoeningen, zoals post-traumatische stressstoornis (PTSS), depressie en angststoornissen. Dit risico was vooral duidelijk bij kinderen die de operatie ondergingen tussen de leeftijd van 18 en 36 jaar.

De onderzoekers verklaren dit met de rol die de amandelen spelen in het immuunsysteem. Amandelen zijn lymfeklieren die helpen bij de afweer tegen bacteriën en virussen. Wanneer deze klieren worden verwijderd, kan het immuunsysteem mogelijk verstoord raken, wat op lange termijn invloed kan hebben op de mentale gezondheid.

Het is daarom aan te raden om de operatie alleen te overwegen bij duidelijke medische indicaties. Volgens gezondheidsautoriteiten is het verstandiger om amandelverwijdering te uitstellen tot de kinderjaren, tenzij de klachten ernstig zijn. Ook is het mogelijk om de amandelproblemen te behandelen met andere methoden, zoals gedeeltelijke verwijdering of medicijnen.

Conclusie

Amandelen verwijderen bij jonge kinderen was vroeger een veelvoorkomende ingreep, maar tegenwoordig wordt dit alleen gedaan bij duidelijke medische indicaties. Het besluit om amandelen te verwijderen moet op basis van de ernst en frequentie van de klachten genomen worden. Bij jonge kinderen wordt meestal gekozen voor de techniek van knippen, terwijl bij oudere kinderen en volwassenen vaak gekozen wordt voor pellen. Het is belangrijk om het kind goed voor te bereiden op de operatie, zowel fysiek als emotioneel.

Hoewel de ingreep meestal veilig is, zijn er risico’s zoals nabloeding, pijn en complicaties met eten en drinken. Bovendien wijzen recente studies op mogelijke langdurige effecten van amandelverwijdering op de mentale gezondheid. Ouders en zorgverleners moeten deze aspecten in overweging nemen bij het besluit om een amandelverwijdering te laten uitvoeren bij een kind.

Bronnen

1. Schoolbank.nl: Amandelen knippen – een traumatische ervaring
2. Hagaziekenhuis.nl: Amandelen verwijderen
3. Ziekenhuischeck.nl: 8 feiten over ontstoken amandelen
4. Oudersvannu.nl: Keelontsteking bij je kind
5. Wetenschap.Headliner.nl: Effect van amandelverwijdering op volwassenen
6. Mens-en-gezondheid.nl: Amandelstenen
7. Wibnet.nl: Verwijderde amandelen en langdurige effecten
8. Nieuwsblad.be: Amandelen verwijderen bij kinderen
9. Quest.nl: Amandelen bij kinderen
10. Stjansdal.nl: Amandelen verwijderen
11. Amphia.nl: Amandelen verwijderen bij kinderen