Lesonderwerpen en activiteiten in de lichamelijke opvoeding: een overzicht voor onderwijs en bewegingsonderwijs

De lichamelijke opvoeding is een essentieel onderdeel van het onderwijs, zowel voor kinderen als voor de ontwikkeling van motorische vaardigheden, sociaal gedrag en gezondheid. In het kader van het bewegingsonderwijs worden diverse activiteiten en lessen opgezet, waarbij het belang ligt op het ontwikkelen van een duidelijke leerlijn, het kiezen van passende activiteiten en het vaststellen van doelen. In dit artikel worden de kernaspecten van lesonderwerpen en activiteiten in de lichamelijke opvoeding besproken, gebaseerd op de beschikbare bronnen.

Inleiding

De lichamelijke opvoeding speelt een centrale rol in het onderwijs, zowel in het basisonderwijs als in het voortgezet onderwijs. Het doel is om kinderen te leren bewegen, te leren samenwerken en te leren omgaan met regels. In de bronnen die zijn geleverd, worden verschillende activiteiten, lessen en organisaties genoemd die gericht zijn op het ontwikkelen van motorische vaardigheden, het leren omgaan met bewegingsuitdagingen en het stimuleren van plezier in bewegen. In dit artikel wordt ingegaan op de kernprincipes van lichamelijke opvoeding, de activiteiten die gebruikt kunnen worden, de rol van de leerkracht en de organisatie van een bewegingsles.

Activiteiten en lessen in de lichamelijke opvoeding

Een les lichamelijke opvoeding bestaat meestal uit meerdere bewegingssituaties, zoals beweegtuinen, vakken of arrangementen. In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat het belangrijk is om activiteiten te kiezen die passen bij de leeftijd, de ontwikkeling en de behoeften van de leerlingen. De keuze voor activiteiten moet zowel gericht zijn op het beter leren bewegen, het leren samenwerken en het opbouwen van zelfvertrouwen.

Beweegtuinen en activiteiten

Een veelvoorkomend type activiteit is het aanbieden van beweegtuinen, waarin kinderen in groepjes werken aan verschillende oefeningen. In de bronnen wordt aangegeven dat er meerdere beweegtuinen tegelijkertijd kunnen worden gegeven, waarbij elke tuin een specifieke uitdaging biedt. Bijvoorbeeld:

• Pylonnentrefbalspel: Kinderen gooien pylonen en proberen zo veel mogelijk te scoren.
• Klim- en klautersituaties: Kinderen leren klimmen en klauteren op verschillende manieren.
• Springen vanaf een schuine bank: Dit is een oefening waarbij kinderen leren om te springen vanaf een verhoging.
• Acrobatiek met voorbeeldkaarten: Kinderen leren acrobatische oefeningen met behulp van voorbeeldkaarten.

Bij het opzetten van dergelijke activiteiten is het belangrijk om de ruimte en de materialen goed te overleggen. In de bronnen wordt uitgelegd dat het handig is om een plattegrond van de gymzaal te maken, zodat je weet hoeveel materialen er in een hoek passen. Dit helpt bij het plannen van de opstelling en het bepalen van de regels voor elke beweegtuin.

Speelregels en begeleiding

Bij elke activiteit zijn er regels van toepassing. Deze regels helpen bij het structureren van de les en het bevorderen van samenwerking tussen de leerlingen. In de bronnen wordt aangegeven dat de leerkracht eerst de algemene regels opstelt, en daarna per beweegtuin specifieke regels kan vastleggen. Bijvoorbeeld:

• Functieregel: Wat moet je doen als je een pylon omgooit?
• Stopregel: Wat gebeurt er als alle pylonen aan een kant staan?
• Startregel: Wanneer begint het spel opnieuw?

Daarnaast is het belangrijk om te denken aan het gedrag van de leerkracht. In de bronnen wordt aangegeven dat de leerkracht moet kiezen tussen observeren, delegeren, participeren of instrueren. Het is belangrijk om de juiste aanpak te kiezen, afhankelijk van de situatie en de behoeften van de leerlingen.

Doelen en accenten in de lichamelijke opvoeding

In de lichamelijke opvoeding zijn er verschillende soorten doelen. Volgens de bronnen zijn er drie categorieën:

1. Bewegingsdoelen: Gericht op het beter leren bewegen.
2. Reguleringsdoelen: Gericht op het samenwerken en het opbouwen van sociale vaardigheden.
3. Belevingsdoelen: Gericht op het ervaren van de activiteit en het plezier in bewegen.

In de bronnen wordt uitgelegd dat het belangrijk is om in elke bewegingssituatie duidelijke accenten te kiezen. Deze accenten bepalen de richting van de les en helpen bij het bepalen van de doelen. Bijvoorbeeld:

• Schop de bal zo hard mogelijk tegen de muur
• Bewegingssituatie met een bal en een muur
• Een spel waarbij kinderen leren om te werken aan een gemeenschappelijk doel

De leerkracht moet de accenten kiezen op basis van het gedrag van de leerlingen. Dit helpt bij het bepalen van de juiste opbouw van de les en het stimuleren van de ontwikkeling van de leerlingen.

De rol van de leerkracht

De leerkracht speelt een centrale rol in de lichamelijke opvoeding. Hij of zij moet zorgen voor een duidelijke structuur, goede begeleiding en een positieve sfeer. In de bronnen wordt uitgelegd dat de leerkracht moet kiezen tussen verschillende manieren van omgaan met de les, zoals:

• Observeren: De leerkracht kijkt naar de activiteiten van de leerlingen en stelt eventuele aanpassingen voor.
• Delegeren: De leerkracht geeft de leerlingen ruimte om zelfstandig te werken.
• Participeren: De leerkracht doet mee met de activiteiten, wat helpt bij het stimuleren van de leerlingen.
• Instrueren: De leerkracht geeft instructies en helpt bij het oplossen van problemen.

In de bronnen wordt ook aangegeven dat het belangrijk is om de juiste manier van omgaan met de les te kiezen, afhankelijk van de situatie en de behoeften van de leerlingen.

Organisatie van een lichamelijke opvoeding

Het opzetten van een lichamelijke opvoeding vereist een goed voorbereidingsformulier. In de bronnen wordt uitgelegd dat dit formulier drie belangrijke elementen moet bevatten: activiteitsomschrijving, regels en doelen. Hierbij wordt ook aangegeven dat het handig is om per activiteit een aparte pagina te gebruiken, zodat de les goed georganiseerd kan worden.

In de bronnen wordt ook uitgelegd dat het belangrijk is om te denken aan de ruimte en het materiaal dat nodig is voor de activiteiten. Bijvoorbeeld:

• Volleyballijnen: Gebruik de beschikbare ruimte om de opstelling te bepalen.
• Materialen: Zorg dat alle materialen goed zichtbaar zijn en op de juiste plek staan.
• Afstemming met het schoolplan: De lichamelijke opvoeding moet aansluiten op het schoolplan en de doorlopende lijn van de school.

Lesmethode en leerlijnen

In de bronnen wordt uitgelegd dat er verschillende lesmethoden zijn die gericht zijn op het leren van motorische vaardigheden en het stimuleren van plezier in bewegen. De lesmethode moet aansluiten op de ontwikkeling van de leerlingen en een duidelijke leerlijn bieden. In de bronnen wordt ook aangegeven dat er veel spellen en activiteiten beschikbaar zijn, die op maat kunnen worden aangepast.

In de bronnen wordt ook uitgelegd dat het belangrijk is om het leerlingvolgsysteem te gebruiken, zodat de voortgang van de leerlingen in beeld kan worden gebracht. Dit helpt bij het bepalen van de juiste activiteiten en het aanpassen van de les.

Conclusie

De lichamelijke opvoeding is een belangrijk onderdeel van het onderwijs, dat gericht is op het ontwikkelen van motorische vaardigheden, sociaal gedrag en gezondheid. In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat het belangrijk is om activiteiten te kiezen die passen bij de leeftijd, de ontwikkeling en de behoeften van de leerlingen. Daarnaast is het belangrijk om de juiste regels, doelen en accenten te kiezen, zodat de les goed georganiseerd kan worden. De rol van de leerkracht is hierbij cruciaal, aangezien hij of zij zorgt voor een duidelijke structuur en een positieve sfeer. In de toekomst is het belangrijk om de lesmethode te blijven ontwikkelen en te blijven aanpassen aan de behoeften van de leerlingen.

Bronnen

1. https://www.gezondeleefstijlopschool.nl/vo/online-inspiratie-voor-lessen-lichamelijke-opvoeding/
2. https://www.onderwijs-in-bewegen.nl/blok-1/hoofdstuk-1/hoofdstuk-1-lesvoorbereiding/
3. https://lessenplan.nl/
4. https://nl.pinterest.com/jnoltes/lessen-lo/
5. https://nl.pinterest.com/iryls/lichamelijke-opvoeding/
6. https://www.ea.com/pt-br/ea-play