Leerplan lichamelijke opvoeding in het secundair onderwijs: Doelen, structuur en praktijk

Lichamelijke opvoeding (LO) speelt een belangrijke rol in het secundair onderwijs, zowel als verplicht vak als als keuzevak. Het leerplan voor lichamelijke opvoeding bevat duidelijke doelen, eindtermen en aanbevelingen die gericht zijn op het bevorderen van een actieve leefstijl, het ontwikkelen van bewegingsvaardigheden en het leren omgaan met regels en spelregels. In dit artikel wordt ingegaan op de kern van het leerplan, de kerndoelen, de eindtermen, de structuur van het leerplan en de praktijk van lichamelijke opvoeding in het secundair onderwijs.

Kern van het leerplan lichamelijke opvoeding

Een leerplan voor lichamelijke opvoeding is een document dat de leerdoelen, eindtermen en methoden beschrijft die worden gebruikt om leerlingen te begeleiden in hun leerproces. Het leerplan bevat een overzicht van de onderwerpen en activiteiten die tijdens het onderwijs worden behandeld. Het is belangrijk dat het leerplan gericht is op de behoeften van de leerlingen en hen helpt om de benodigde vaardigheden en kennis te ontwikkelen.

In het secundair onderwijs wordt lichamelijke opvoeding als verplicht vak gegeven. De leerplannen zijn gebaseerd op de kerndoelen en eindtermen die door de SLO (Stichting Leerplanontwikkeling) zijn vastgesteld. Deze kerndoelen en eindtermen zijn van toepassing op alle leerlingen, ongeacht hun onderwijsniveau. Voor leerlingen in het voortgezet onderwijs (vo) worden de kerndoelen vastgesteld, terwijl voor de bovenbouw van het vo (vmbo, havo, vwo) de eindtermen van toepassing zijn.

Kerndoelen en eindtermen

De kerndoelen en eindtermen zijn de basis van elk leerplan. Ze beschrijven wat leerlingen moeten leren en kunnen. Voor lichamelijke opvoeding zijn de kerndoelen gericht op het leren van bewegingsvaardigheden, het ontwikkelen van een actieve leefstijl, het leren omgaan met spelregels en het samenwerken met anderen.

In het primair onderwijs zijn de kerndoelen voor lichamelijke opvoeding vastgesteld in de jaren 1998 en 2005. De kerndoelen zijn onderverdeeld in leergebiedoverstijgende en leergebiedspecifieke doelen. Voor leerlingen met een enkelvoudige beperking of stoornis zijn er specifieke kerndoelen, terwijl leerlingen met meervoudige beperkingen andere kerndoelen volgen.

Voor de onderbouw van het vo (vo), zijn er kerndoelen 53-58 opgesteld. Deze kerndoelen zijn uitgewerkt in tussendoelen en in het Kompas bewegingsonderwijs. Voor de bovenbouw van het vo zijn er eindtermen opgesteld, die worden gebruikt om de leerlingen te begeleiden bij het leren van regelende rollen zoals scheidsrechter, organisator en spelleider.

Structuur van het leerplan

Een leerplan voor lichamelijke opvoeding moet een duidelijke structuur hebben. Het bevat de kern van het leerplan, zoals de visie, de leerdoelen, de lesmethoden en de evaluatiemethoden. Daarnaast bevat het ook informatie over de tijdsbesteding, de differentiatie en de ouderbetrokkenheid.

In het leerplan wordt ook aangegeven hoe het leerproces wordt opgebouwd. Dit gebeurt vaak via een doorlopende leerlijn, waarin per leerjaar wordt aangegeven wat leerlingen moeten kunnen. De leerlijn zorgt ervoor dat de lesstof op elkaar aansluit bij de overgang naar een volgend leerjaar of bij de overstap van primair naar voortgezet onderwijs.

Praktijk van lichamelijke opvoeding in het secundair onderwijs

Lichamelijke opvoeding wordt in het secundair onderwijs niet alleen gegeven als een verplicht vak, maar ook als een keuzevak. Voor leerlingen in de bovenbouw van het vo (vmbo, havo, vwo) zijn er keuzevakken zoals LO2 en BSM. Deze keuzevakken lopen uit op de eindtermen en zijn gericht op het leren van regelende rollen.

De praktijk van lichamelijke opvoeding in het secundair onderwijs bestaat uit een combinatie van instructie, actief leren, groepswerk en projectmatig leren. De docenten gebruiken verschillende methoden en strategieën om de leerdoelen te bereiken. Daarnaast is er ook aandacht voor de differentiatie, zodat elke leerling op zijn of haar niveau kan werken.

Evaluatie en beoordeling

Evaluatie en beoordeling zijn belangrijk onderdeel van het leerplan. Hiermee wordt gekeken of de leerdoelen zijn bereikt en hoe effectief het leerplan is geweest. De evaluatie gebeurt via toetsen, opdrachten, mondelinge presentaties of groepsprojecten. De docenten gebruiken feedback van de leerlingen om het leerplan verder te verbeteren.

Ouderbetrokkenheid

Ouderbetrokkenheid is een belangrijk onderdeel van het leerplan. De ouderbetrokkenheid wordt bevorderd door activiteiten en strategieën die gericht zijn op samenwerking tussen ouders en docenten. Hierdoor wordt een succesvolle educatieve ervaring gegarandeerd.

Conclusie

Lichamelijke opvoeding speelt een cruciale rol in het secundair onderwijs. Het leerplan voor lichamelijke opvoening is gericht op het bevorderen van een actieve leefstijl, het ontwikkelen van bewegingsvaardigheden en het leren omgaan met spelregels. De kerndoelen en eindtermen zijn de basis van elk leerplan en beschrijven wat leerlingen moeten leren. De structuur van het leerplan bevat de kern van het leerplan, de leerdoelen, de lesmethoden en de evaluatiemethoden. De praktijk van lichamelijke opvoeding in het secundair onderwijs bestaat uit een combinatie van instructie, actief leren, groepswerk en projectmatig leren. Evaluatie en beoordeling zijn belangrijk onderdeel van het leerplan, en ouderbetrokkenheid is essentieel voor een succesvolle educatieve ervaring.

Bronnen

1. SLO - Onderwijsdoelen bewegen en sport
2. SLO - Kerndoelen bewegingsonderwijs
3. Plan-voorbeeld.com - Leerplan
4. Provinciaal Onderwijs Vlaanderen
5. Wikipedia - Leerplan
6. Leerplan.info - Van leerplan naar leerlijn
7. Rijksoverheid - Toekomst onderwijs
8. Arboportaal - Keuzedeel verder werken
9. Leerplan.info - Leerplan
10. Provinciaal Onderwijs Vlaanderen - Specifieke leerplandoelen