Opvoeding in 2017: De rol van ouders, professionals en de maatschappelijke context

De opvoeding van kinderen is een cruciaal onderdeel van de maatschappelijke ontwikkeling. In 2017 stond het thema ‘buiten de lijntjes’ centraal tijdens de Week van de Opvoeding, waarin verschillende initiatieven en activiteiten werden georganiseerd om aandacht te vragen voor het opvoedingsproces. In dit artikel worden de belangrijkste ontwikkelingen, trends en kansen van 2017 in de opvoeding besproken, met aandacht voor de rol van ouders, professionals en de maatschappelijke context.

De Week van de Opvoeding en het belang van samenwerking

De Week van de Opvoeding, georganiseerd door diverse JGZ-organisaties, was in 2017 een belangrijk evenement dat aandacht kreeg voor de uitdagingen en kansen in het opvoeden. Tijdens deze week werden workshops, webinars en lezingen georganiseerd, waarin ouders, opvoeders en professionals konden samenwerken. De uitreiking van de Bert Prinsenprijs, een prijs die gericht is op innovatieve initiatieven in de jeugdzorg, benadrukte de rol van professionele betrokkenheid en creativiteit in de opvoeding.

Bij de beoordeling van de genomineerden voor de prijs, waaronder Bert Prinsen, Marieke Timmermans van NCJ en Caroline Vink van NJi, stond de bijdrage van professionals centraal. Deze prijs benadrukt de kracht van het samenwerken tussen ouders, professionals en de maatschappij, en benadrukt de noodzaak om innovatie en professionalisering in de jeugdzorg te bevorderen.

De rol van ouders in de opvoeding

De opvoeding van kinderen is niet alleen een privézaak, maar ook een publieke zaak. Een focusgroepstudie uit 2017, gerapporteerd in Pedagogiek, liet zien dat ouders bereid zijn hun kinderen te delen met andere opvoeders, mits er een goede samenwerking is. Ouders voelen zich niet altijd verantwoordelijk voor de opvoeding, maar benadrukken het waarde van secundaire opvoeders. Dit benadruidt de noodzaak om zowel de rol van ouders als de bijdrage van professionals te heroverwegen.

In het boek ‘De gelukkigste kinderen van de wereld. Opvoeden The Dutch Way’ wordt de Nederlandse opvoeding gepresenteerd als een van de meest gelukkige systemen ter wereld. Dit komt door de rustige aanpak van ouders, die hun kinderen op een natuurlijke manier laten groeien. De opvoeding in Nederland wordt gezien als een balans tussen autonomie en begeleiding.

De uitdaging van het schipperen

In 2017 werd de term ‘schipperen’ vaak gebruikt om de complexiteit van het opvoeden te benoemen. Het gaat hierbij niet alleen om het bepalen van tijdstippen van slapen of het bepalen van regels, maar ook om het kiezen van waarden en het vormen van het kind. Het schipperen is een proces van twijfel en reflectie, waarin ouders hun keuzes moeten laten afhangen van de situatie van hun kind.

Deze twijfel kan stress opleveren, maar ook leiden tot groei. Het is belangrijk dat ouders deze twijfel serieus nemen en deze constructief maken. In plaats van eenduidige oplossingen, is het belangrijk dat iedere ouder zijn eigen situatie en zijn eigen kind in de gaten houdt.

De impact van de eerste 1001 dagen

In 2017 werd de rol van de eerste 1001 dagen van het kind sterk benadruid. Dit is de periode van conceptie tot 2 jaar, waarin de ontwikkeling van het kind cruciaal is. Het manifest ‘The 1001 Critical Days’ kreeg in Engeland brede steun, en ook in Nederland werd dit initiatief opgepikt. De samenwerking tussen verschillende organisaties, zoals DAIMH, NIP, NVO en Babywerk, leidde tot een Nederlandse versie van dit manifest.

Deze periode is van groot belang voor de gezonde ontwikkeling van het kind. Het is daarom essentieel dat ouders en professionals samenwerken om de juiste omstandigheden te bieden. De rol van vaders werd ook steeds duidelijker benadruid. Sardes, een initiatief van Mannen en opvoeding, biedt tools en inspiratie voor professionals om vaders actief te laten denken over hun rol in de opvoeding.

De rol van professionals en opvoedsteun

In 2017 werd opvoedsteun steeds belangrijker. De opvoedsteun is een hulp die gericht is op alle ouders, en niet alleen op risicogroepen. De opvoedwinkels, opvoedbureaus en pedagogische spreekuren kregen steun van de jeugdgezondheidzorg. Het concept van centra waarin verschillende voorzieningen voor ouders bij elkaar horen, werd door de politiek geaccepteerd.

De effectiviteit van opvoedsteun werd steeds meer onderzocht. In een onderzoek naar opvoedonzekerheid en het gebruik van opvoedondersteuning werd duidelijk dat veel ouders in de problemen raken met het opvoedingsproces. Dit benadruidt de noodzaak om opvoedsteun te verbeteren en uit te breiden.

De invloed van de maatschappelijke context

De maatschappelijke context speelt een grote rol in de opvoeding. In 2017 werd de rol van het patriarchaat benadruid, waarin jongens en mannen soms last hebben van traditionele mannelijkheidsidealen. Dit kan leiden tot slechte prestaties op school, risico’s en zelfs psychologische problemen.

In de essay ‘Opvoeden is vallen en opstaan, voor ouders en kinderen’ wordt uitgelegd dat het opvoeden een proces is van vallen en opstaan. Ouders worden geconfronteerd met hun eigen twijfels en fouten, en het is belangrijk dat ze deze serieus nemen.

De rol van de media en het delen van foto’s

In 2017 werd ook aandacht besteed aan de rol van sociale media bij de opvoeding. Het delen van foto’s van kinderen op sociale media wordt steeds gebruikelijker, maar levert ook vragen op over de rechten van het kind. Het delen van foto’s zonder toestemming van het kind kan in strijd zijn met het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind.

In dit opzicht is het belangrijk dat ouders rekening houden met de privacy van hun kinderen. De term ‘sharenting’ wordt gebruikt om het fenomeen te benoemen waarbij ouders foto’s delen op sociale media. Dit fenomeen wordt steeds vaker besproken, en vereist een zorgvuldige benadering.

Samenwerking tussen ouders en gezinshuizen

In 2017 werd ook onderzoek gedaan naar de samenwerking tussen ouders en gezinshuizen. Het project ‘Jouw Gezin, Mijn Zorg?’ onderzocht hoe het lukt om ouders een plek te geven in het gezinshuis. Het bleek dat de samenwerking tussen de gezinshuisouders en de ouders cruciaal is. De organisatie waar de gezinshuisouders bij horen, moet de samenwerking begeleiden en regelmatig onderwerp van gesprek maken.

Een voorbeeld is de samenwerking tussen moeder Bianca en de gezinshuisouders Christiaan en Ilse. Bianca voelde zich aanvankelijk onzeker, maar door de betrokkenheid van de gezinshuisouders voelde zij zich steeds veiliger. Dit benadruidt de kracht van samenwerking tussen ouders en professionals.

Conclusie

In 2017 was de opvoeding van kinderen een centraal thema in de maatschappij. De Week van de Opvoeding benadruidde de rol van samenwerking tussen ouders, professionals en de maatschappij. De focus lag op de eerste 1001 dagen, de rol van vaders en de samenwerking tussen ouders en gezinshuizen. De rol van sociale media en het delen van foto’s werd ook besproken, waarbij de privacy van het kind centraal stond.

De opvoeding is een complex proces, waarin ouders, professionals en de maatschappij samenwerken. De uitdagingen zijn groot, maar ook de kansen zijn er. Door samenwerking, professionalisering en een zorgvuldige benadering van de opvoeding kan het kind op een gezonde manier groeien.

Bronnen

1. Week van de Opvoeding
2. NRC-kranten
3. Krantenarchief Delpher
4. Sharenting en opvoeding
5. Focusgroepstudie opvoeding
6. Eerste 1001 dagen
7. Opvoedsteun en samenwerking
8. Essay over opvoeden
9. Onderzoek naar opvoedonzekerheid
10. De rol van vaders
11. Jouw Gezin, Mijn Zorg?
12. Sociale media en opvoeding
13. Focusgroepstudie opvoeding
14. Opvoedsteun en effectiviteit
15. De rol van de eerste 1001 dagen
16. Samenwerking tussen ouders en gezinshuizen