Kleuterjuf Worden: Opleiding, Mogelijkheden en Paden naar het Onderwijs
juni 20, 2025
Onrustige nachten met een kind van twee jaar zijn voor veel ouders een bekende situatie. Het vermogen om zichzelf te kalmeren en in slaap te vallen zonder hulp is bij peuters nog in ontwikkeling, wat kan leiden tot problemen bij het inslapen en doorslapen. Deze fase, vaak gepaard gaand met een sterke drang naar zelfstandigheid, vraagt om een begripvolle aanpak en een consistente routine. Deze artikel bespreekt de mogelijke oorzaken van onrustig slapen bij peuters, biedt praktische tips en benadrukt het belang van een vast slaapritueel.
De Ontwikkeling van je Peutertje en Slaap
Tussen de leeftijd van twee en drie jaar vindt een belangrijke ontwikkeling plaats in de zelfstandigheid van een kind. Een peuter wil steeds meer zelf bepalen, ook wanneer en hoe hij of zij slaapt. Deze groeiende autonomie kan leiden tot verzet tegen het vaste bedritueel en moeite met inslapen. Het is belangrijk om te onthouden dat dit een normale fase is, maar dat het wel belangrijk is om grenzen te stellen en een veilige structuur te bieden. Het kind kan rond deze leeftijd ook meer ‘NEE’ gaan zeggen en eigen ideeën ontwikkelen.
Veelvoorkomende Slaapproblemen bij Peuters
Er zijn diverse slaapproblemen die bij peuters van twee jaar kunnen voorkomen. Denk hierbij aan:
- Weigering om te slapen: Je kind weigert steeds vaker om overdag te slapen of wil niet meer naar bed gaan ’s avonds.
- Problemen bij het inslapen: Het duurt steeds langer voordat je kind in slaap valt.
- Regelmatig wakker worden: Je kind komt ’s nachts regelmatig uit bed, soms eindigend in jullie bed.
- Nachtangst: Hoewel dit vaker voorkomt bij kinderen tussen de vier en acht jaar, kan het ook bij peuters voorkomen. Hierbij wordt je kind gedeeltelijk wakker, onrustig en verward, maar herinnert zich de volgende ochtend niets meer.
- Vroeg wakker worden: Je kind wordt ‘s ochtends al heel vroeg wakker.
De Oorzaken van Onrustige Nachten
De oorzaken van onrustig slapen bij peuters kunnen divers zijn. Een aantal veelvoorkomende factoren zijn:
- Verlatingsangst: Rond de leeftijd van twee jaar kan verlatingsangst een rol spelen, waardoor je kind moeite heeft om alleen in slaap te vallen.
- Te veel stimulatie: Overdag te veel prikkels krijgen kan het moeilijker maken om ’s avonds tot rust te komen.
- Slechte slaapgewoonten: Een onregelmatig slaapritme of een ontbrekende avondroutine kan de slaap verstoren.
- Fysieke factoren: Pijn, een groeiende tand of een verkoudheid kunnen de slaap beïnvloeden.
- Emotionele factoren: Stress, angst, of verdriet kunnen negatieve effecten op de slaap hebben.
- Sprongen in de ontwikkeling: Nieuwe vaardigheden leren of veranderingen in het leven kunnen tijdelijk voor slaapproblemen zorgen.
- Biologische verschuiving: Hoewel dit meer relevant is bij tieners, kan een verschuiving in het biologische ritme ook bij peuters een rol spelen.
Wat te doen bij onrustige nachten? Tips voor ouders
Om je peuter te helpen beter te slapen, zijn er diverse dingen die je kunt doen:
- Voldoende rust overdag: Zorg voor een rustmoment overdag, bijvoorbeeld door samen een boekje te lezen of een rustige activiteit te doen.
- Vast avondritueel: Creëer een vast avondritueel met een vaste volgorde van handelingen, zoals badderen, tandenpoetsen, pyjama aantrekken, voorlezen en een knuffel. Dit helpt je kind te ontspannen en te beseffen dat het tijd is om te slapen.
- Koop een nachtlampje of slaaptrainer: Een nachtlampje of slaaptrainer kan je kind een gevoel van veiligheid geven. Rood licht heeft geen impact op de melatonineproductie.
- Beperk prikkels voor het slapengaan: Vermijd schermen (tv, tablet, mobiel) in het laatste uur voor het slapengaan.
- Comfortabele slaapomgeving: Zorg voor een rustige, donkere en goed geventileerde slaapkamer.
- Regelmatig slaapritme: Ga elke dag rond dezelfde tijd naar bed en sta op, ook in het weekend.
- Is je peuter te vroeg wakker?: Blijf niet direct overkomen als je kind te vroeg wakker wordt, maar wacht even af en geef eventueel wat geruststelling.
- Troost je kind: Maak de angsten van je kind niet erger, maar negeer ze ook niet. Leg uit dat monsters niet bestaan en praat met je kind over zijn of haar gevoelens.
- Inbakeren (met voorzichtigheid): Inbakeren kan helpen om je kind te kalmeren, maar doe dit wel op de juiste manier om gezondheidsrisico’s te voorkomen. Inbakerzakjes zijn een veiliger alternatief.
- Hellend laten slapen: Bij krampjes, reflux of een verkoudheid kan het helpen om je kind hellend te laten slapen.
- Slaapdagboek bijhouden: Door een dagboek bij te houden met aantekeningen over hoe lang en hoe goed je kind slaapt, kun je mogelijk verbanden ontdekken tussen bepaalde factoren en de slaapproblemen.
De ideale bedtijd en slaapbehoefte
Peuters van 1 tot 3 jaar hebben gemiddeld 12 tot 14 uur slaap per etmaal nodig. Rond de 1,5 jaar verdwijnt vaak het ochtenddutje, en de middagdut duurt dan 1 tot 3 uur. De meeste peuters gaan tussen 19:00 en 20:00 uur naar bed en worden tussen 6:00 en 8:00 uur wakker. Het is belangrijk om te onthouden dat elk kind een eigen slaapbehoefte heeft en dat je je moet richten op het gedrag, de energie en de humeur van je kind, in plaats van op het aantal uren op de klok.
Slaapregressies bij peuters
Slaapregressies zijn periodes waarin de slaap van je kind tijdelijk verstoord is. Deze kunnen voorkomen op verschillende leeftijden, waaronder rond de 18 maanden. Een slaapregressie kan veroorzaakt worden door een sprong in de ontwikkeling, een verandering in het leven van je kind of het leren van nieuwe vaardigheden.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
