Invloed van slechte opvoeding op het gedrag en welzzijn van kinderen

De opvoeding van een kind speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van het kind. De manier waarop ouders hun kinderen begeleiden, ondersteunen en bepalen hoe ze zich gedragen, heeft een directe invloed op het gedrag, het sociaal-emotionele welzijn en de leerprestaties van het kind. In dit artikel wordt ingegaan op de invloed van slechte opvoeding, met name autoritaire en verwaarlozende opvoedingsstijlen, en de gevolgen hiervan op het gedrag en het welzijn van kinderen. De informatie is gebaseerd op gegevens uit de opgezochte bronnen.

Invloed van autoritaire en verwaarlozende opvoeding

Er zijn verschillende opvoedingsstijlen, waaronder autoritair, autoritair, permissief en verwaarlozende. Van deze stijlen is de autoritaire opvoeding vaak het meest onderzocht. Volgens bron [2] leidt een autoritaire opvoedingsstijl tot een vergrote kans op gedragsproblemen bij kinderen, vooral vanwege het gebrek aan positieve communicatie, zoals emotionele steun en liefde. Kinderen die in een autoritaire omgeving opgroeien, hebben moeite met het gedoseerd uiten van emoties en gevoelens. Daarnaast kunnen ze moeite hebben met het maken van beslissingen en zich later verzetten tegen mensen die dominant zijn. Ook ontbrekt er vaak vertrouwen in zichzelf en anderen.

Een andere vorm van slechte opvoeding is de verwaarlozende stijl. Hierbij zijn er heel weinig regels, maar er is ook weinig liefde en steun. Het komt erop neer dat het kind zichzelf moet opvoeden. Volgens bron [2] kan dit leiden tot problemen met het opbouwen van vriendschappen, het omgaan met stress en het ontwikkelen van zelfvertrouwen.

Gevolgen van emotionele mishandeling en verwaarlozing

De gevolgen van emotionele mishandeling en verwaarlozing zijn ernstig en kunnen zich ontwikkelen tot in de volwassenheid. Volgens bron [3] is emotionele verwaarlozing een vorm van kindermishandeling die het meest voorkomt, maar het minst is onderzocht. De onderzoekers komen tot de conclusie dat emotionele verwaarlozing en kindermishandeling de ontwikkeling van een jong kind aantasten. De gevolgen op sociaal-emotioneel, cognitief en gedragsmatig niveau stapelen zich op en zijn zichtbaar tot ver in de volwassenheid.

Volgens bron [5] kan een emotioneel ongezonde opvoeding leiden tot frustratie van behoeften en het niet voldaan worden aan emotionele, affectieve, fysieke en pedagogische behoeften. Onderzoek heeft aangetoond dat 40% van de volwassenen op de een of andere manier geestelijk of lichamelijk mishandeld, emotioneel of seksueel misbruikt, affectief of pedagogisch verwaarloosd is. Dit is wereldwijd. Van deze 40% heeft de helft weet of enig besef van de eigen ondergane mishandeling, misbruik of verwaarlozing.

Invloed van onveilige hechting

De hechtingsrelatie van kinderen met hun ouders of opvoeders is de basis voor hoe kinderen omgaan met de wereld en hoe zij zich verder ontwikkelen. Volgens bron [6] heeft een onveilige hechting invloed op het empathisch vermogen en de sociale vaardigheden van kinderen. Ook zijn onveilig gehechte kinderen minder goed in het omgaan met hun emoties. Kinderen die niet geleerd hebben om rekening te houden met anderen, zich moeilijk kunnen inleven of geen contact durven te zoeken met anderen, ervaren problemen in hun sociale contacten.

Bij jongens die een gedesorganiseerde gehechtheidsrelatie hebben, is de kans op gedragsproblemen groter. Volgens bron [6] is dit vooral het geval bij jongens met een onveilige hechting. Ze hebben minder sociale vaardigheden en kunnen moeilijker omgaan met hun emoties.

Invloed van risicofactoren en beschermende factoren

Risicofactoren kunnen variëren voor verschillende leeftijden. Zo neemt de invloed van leeftijdgenoten en de brede omgeving bij adolescenten sterk toe. Bovendien neemt het aantal risicofactoren met de leeftijd toe. Naarmate gedragsproblemen verergeren roepen zij zelf namelijk meer risicofactoren op. Gedragsproblemen kunnen bijvoorbeeld leiden tot schooluitval, wat een risico is voor het uit de hand lopen van de gedragsproblemen.

Beschermende factoren verkleinen juist de kans op probleemgedrag, omdat zij een kind beschermen tegen de invloed van risicofactoren. Beschermende factoren bij gedragsproblemen zijn: sterke kanten van het kind zoals intelligentie, gezondheid, positieve karaktereigschappen, charme en een talent voor sport, sterke kanten van het gezin zoals positieve karaktereigenschappen van gezinsleden, opvoedingsstijl, gezinsklimaat en gezinsrelaties, en sterke kanten in de bredere omgeving zoals vrienden, school of wijk.

Invloed van socio-economische status

De socio-economische status (SES) heeft een aanzienlijke invloed op de leerprestaties van kinderen. Kinderen die opgroeien in armoede hebben vaak minder toegang tot middelen die nodig zijn voor leren, zoals educatief speelgoed, boeken en computers. Bovendien hebben ze vaak te maken met meer stressvolle situaties, zoals huiselijk geweld, voedselonzekerheid en slechte gezondheid. Dit kan allemaal van invloed zijn op de concentratie, motivatie en het zelfvertrouwen van een kind, waardoor ze moeilijker kunnen leren.

Volgens bron [8] heeft de omgeving waarin je opgroeit een grote invloed op de rest van je leven. Onderzoek in de VS laat zien dat een hoger inkomen van de ouders samenhangt met een hoger inkomen voor het kind, betere onderwijsuitkomsten en een lagere kans op een tienermoederschap. In ons land eindigt 28 procent van de kinderen van gezinnen in de allerlaagste inkomensgroep precies zoals hun ouders: in de laagste inkomensgroep.

Invloed van positieve opvoeding

Positief opvoeden is een term die verwijst naar de Triple P methode. Het betekent dat je de ontwikkeling van je kind op een positieve manier ondersteunt. Dat doe je bijvoorbeeld met bewuste aandacht, complimentjes en duidelijke instructies. De Triple P methode heeft vijf basisprincipes: een veilige en stimulerende omgeving, leren door een positieve ondersteuning, aansprekende discipline, realistische verwachtingen en goed voor jezelf zorgen.

Volgens bron [2] is het belangrijk om te begrijpen welke leerstijl het beste werkt voor een kind en dit te ondersteunen. Bijvoorbeeld, kinderen die het beste leren door te doen, kunnen baat hebben bij praktische activiteiten en experimenten. De fysieke omgeving kan ook een grote impact hebben op het leren van kinderen. Een drukke, rumoerige omgeving kan bijvoorbeeld afleiding veroorzaken en de concentratie van een kind beïnvloeden. Een schone en georganiseerde leeromgeving kan een kind helpen zich te concentreren en gemotiveerd te blijven.

Conclusie

De opvoeding van een kind speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van het kind. De manier waarop ouders hun kinderen begeleiden, ondersteunen en bepalen hoe ze zich gedragen, heeft een directe invloed op het gedrag, het sociaal-emotionele welzijn en de leerprestaties van het kind. De invloed van slechte opvoeding, met name autoritaire en verwaarlozende opvoedingsstijlen, kan leiden tot problemen met het opbouwen van vriendschappen, het omgaan met stress en het ontwikkelen van zelfvertrouwen. Daarnaast kunnen emotionele mishandeling en verwaarlozing ernstige gevolgen hebben die zich ontwikkelen tot in de volwassenheid. De invloed van risicofactoren en beschermende factoren is belangrijk om in de gaten te houden, evenals de invloed van de socio-economische status en positieve opvoeding.

Bronnen

1. Hersenen en leren: De invloed van omgevingsfactoren en opvoeding
2. De psycholoog: Autoritaire opvoeding
3. Movisie: Late gevolgen emotionele mishandeling en verwaarlozing
4. Nederlands Jeugdinstituut: Risico en beschermende factoren
5. Loslaten: Wat kunnen de gevolgen zijn van een emotioneel ongezonde opvoeding?
6. Nederlands Jeugdinstituut: Gevolgen goede of onveilige hechting
7. Scientias: Kinderen strenger opvoeden liever niet, het vergroot de kans op psychische problemen
8. Sociaal Vraagstukken: Hoe je jeugdjaren invloed hebben op je levensloop
9. Psychologie.nl: De invloed van je jeugd