Onderwijs en verbondenheid met Israël in de jeugd
juli 7, 2025
De term intentioneel opvoeden komt veel voor in de pedagogische literatuur en staat centraal in veel opvoedingsstrategieën. Het begrip verwijst naar een vorm van opvoeding waarbij de opvoeder bewust en gericht handelt om het gedrag van het kind te beïnvloeden of de ontwikkeling van het kind te stimuleren. Dit verschijnsel wordt vaak in tegenstelling geplaatst met functionele opvoeding, die meer gericht is op de dagelijkse omgang en het intuïtief reageren op het gedrag van het kind. In dit artikel wordt ingegaan op de betekenis van intentioneel opvoeden, de kernprincipes en de praktijk van deze vorm van opvoeding.
Wat is intentioneel opvoeden?
Uit de bronnen blijkt dat intentioneel opvoeden deel uitmaakt van de opvoeding en bestaat uit handelingen of situaties die door de opvoeder worden geplaatst om de opvoeding te beïnvloeden. Het gaat hierbij om actieve sturing van het opvoedingsproces, waarbij de opvoeder bewust een doel voor ogen heeft. In tegenstelling tot de functionele opvoeding, waarbij de opvoeder meer intuïtief en onbewust handelt, is de intentionele opvoeding gericht op het stimuleren van bepaalde ontwikkelingen bij het kind.
De betekenis van de term intentioneel opvoeden is dus duidelijk: het is een bewuste en gerichte vorm van opvoeding, waarbij de opvoeder met opzet bepaalde stappen ondernemt om het gedrag of de ontwikkeling van het kind te beïnvloeden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door bepaalde gedragsregels in te stellen, bepaalde activiteiten aan te bieden of bepaalde waarden over te brengen.
De kernprincipes van intentioneel opvoeden
Uit de bronnen blijkt dat de kernprincipes van intentioneel opvoeden vooral gericht zijn op het bepalen van een richting in de opvoeding, het stimuleren van de ontwikkeling van het kind en het overbrengen van bepaalde waarden en vaardigheden. Hierbij spelen een aantal belangrijke aspecten een rol:
1. Gerichte sturing
Bij intentioneel opvoeden staat de gerichte sturing centraal. De opvoeder stelt bewust en gericht acties en situaties in om de ontwikkeling van het kind te beïnvloeden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door bepaalde gedragsregels in te stellen, bepaalde activiteiten aan te bieden of bepaalde waarden over te brengen.
2. Beoogd doel
Een ander belangrijk kenmerk van intentioneel opvoeden is dat de opvoeder een duidelijk doel heeft. Het gaat hierbij om het stimuleren van bepaalde ontwikkelingen bij het kind, zoals het leren omgaan met emoties, het opbouwen van zelfvertrouwen of het leren omgaan met anderen. Dit doel is dus niet willekeurig, maar is gericht op het bevorderen van de ontwikkeling van het kind.
3. Communicatie en betrokkenheid
De opvoeder speelt een actieve rol bij intentioneel opvoeden. Het gaat hierbij niet alleen om het geven van instructies of bevelen, maar ook om het aanbieden van ruimte voor communicatie, het stellen van vragen en het luisteren naar het kind. De opvoeder dient hierbij een rolmodel te zijn en het kind te begeleiden bij het ontwikkelen van bepaalde vaardigheden.
Praktijk van intentioneel opvoeden
In de praktijk wordt intentioneel opvoeden vaak gebruikt om bepaalde gedragsproblemen te beïnvloeden of om de ontwikkeling van het kind te stimuleren. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door het aanbieden van bepaalde activiteiten, het opstellen van regels of het stimuleren van bepaalde vaardigheden. Hieronder worden enkele voorbeelden gegeven van hoe intentioneel opvoeden in de praktijk kan worden toegepast.
1. Beïnvloeden van gedrag
Een veelvoorkomende toepassing van intentioneel opvoeden is het beïnvloeden van gedrag. Hierbij wordt de opvoeder bewust ingezet om het gedrag van het kind te beïnvloeden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door bepaalde gedragsregels in te stellen, bepaalde activiteiten aan te bieden of bepaalde waarden over te brengen.
2. Stimuleren van ontwikkeling
Bij intentioneel opvoeden staat ook de stimulering van de ontwikkeling van het kind centraal. De opvoeder zorgt er dan voor dat het kind bepaalde vaardigheden ontwikkelt, zoals het leren omgaan met emoties, het opbouwen van zelfvertrouwen of het leren omgaan met anderen. Dit gebeurt vaak via activiteiten, spelletjes of gesprekken.
3. Begeleiden bij het opbouwen van waarden
Een andere toepassing van intentioneel opvoeden is het begeleiden van het opbouwen van waarden. De opvoeder zorgt er dan voor dat het kind bepaalde waarden leert, zoals respect voor anderen, verantwoordelijkheid nemen of het leren omgaan met fouten. Dit gebeurt vaak via gesprekken, voorbeelden of het stellen van regels.
De rol van de opvoeder
De rol van de opvoeder is bij intentioneel opvoeden van groot belang. De opvoeder dient hierbij actief en bewust te zijn in het opvoedingsproces. Dit betekent dat de opvoeder niet alleen bevelen geeft, maar ook ruimte geeft voor communicatie, vragen stelt en luistert naar het kind. De opvoeder dient hierbij ook een rolmodel te zijn en het kind te begeleiden bij het ontwikkelen van bepaalde vaardigheden.
1. Begeleiding
De opvoeder speelt een belangrijke rol bij de begeleiding van het kind. Hierbij gaat het om het aanbieden van ruimte voor communicatie, het stellen van vragen en het luisteren naar het kind. De opvoeder dient hierbij ook een rolmodel te zijn en het kind te begeleiden bij het ontwikkelen van bepaalde vaardigheden.
2. Beoordeling
De opvoeder dient ook de ontwikkeling van het kind te beoordelen. Hierbij gaat het om het bepalen van bepaalde vaardigheden die het kind ontwikkelt, zoals het leren omgaan met emoties, het opbouwen van zelfvertrouwen of het leren omgaan met anderen. De opvoeder dient hierbij ook de ontwikkeling van het kind te beoordelen en eventuele aanpassingen in te brengen.
De betekenis van de historische en culturele context
De historische en culturele context speelt bij intentioneel opvoeden een belangrijke rol. De ideeën en idealen over opvoeding zijn voor een groot deel te danken aan historische ontwikkelingen in de samenleving. In vroeger tijden en ook in deze tijd in andere culturen bestonden of bestaan andere opvattingen over wat een goede opvoeding is, waar deze begint en waar het ophoudt.
1. Historische ontwikkelingen
In de geschiedenis is de opvoeding steeds veranderd, afhankelijk van de samenleving en de culturele context. In vroeger tijden was de opvoeding gericht op het snel overbrengen van vaardigheden en opvattingen van de volwassenen aan het kind. In de achttiende eeuw, tijdens de industriële revolutie, ontstond er een kijk op de opvoeding als een grondige voorbereiding op een volwassen leven, als een verantwoordelijk en autonoom individu.
2. Culturele context
De culturele context speelt ook een rol in de opvoeding. In verschillende landen, streken en volken zijn er verschillende opvattingen over wat een goede opvoeding is. Een kind dat opgroeit in een oorlogsgebied zal een andere opvoeding ervaren dan iemand die opgroeit onder Eskimo’s. Daarnaast zijn er ook grote gebieden waar zwerfkinderen leven, wat de opvoeding beïnvloedt.
Conclusie
Intentioneel opvoeden is een vorm van opvoeding waarbij de opvoeder bewust en gericht handelt om het gedrag van het kind te beïnvloeden of de ontwikkeling van het kind te stimuleren. Het verschijnsel wordt vaak in tegenstelling geplaatst met functionele opvoeding, die meer gericht is op de dagelijkse omgang en het intuïtief reageren op het gedrag van het kind. De kernprincipes van intentioneel opvoeden zijn gerichte sturing, beoogd doel en communicatie en betrokkenheid. In de praktijk wordt intentioneel opvoeden vaak gebruikt om bepaalde gedragsproblemen te beïnvloeden, de ontwikkeling van het kind te stimuleren en het opbouwen van waarden. De rol van de opvoeder is hierbij van groot belang, waarbij de opvoeder actief en bewust moet zijn in het opvoedingsproces. De historische en culturele context speelt ook een belangrijke rol in de opvoeding, waarbij de ideeën en idealen over opvoeding voor een groot deel te danken zijn aan historische ontwikkelingen in de samenleving.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
