Hulp bij opvoeden van pubers: Aanpak, tips en ondersteuning

De puberteit is een tijdsperiode van veel veranderingen, zowel lichamelijk als psychisch. Het is een fase waarin je kind op zoek is naar zijn of haar eigen identiteit, maar ook een periode waarin veel spanningen en onzekerheid kunnen ontstaan. Voor ouders kan dit lastig zijn, vooral wanneer het kind zich afkeert of erger nog, geen contact meer wil leggen. In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste opvoedingsstrategieën, tips en ondersteuningsmogelijkheden voor ouders van pubers. We baseren ons op de gegevens uit de bronnen, waarin wordt aangegeven hoe je je kind op een positieve manier kunt begeleiden tijdens deze moeilijke fase.

Belangrijke kenmerken van de puberteit

De puberteit is de overgangsperiode tussen kind en volwassenheid. In deze fase doorloopt je kind verschillende veranderingen, waaronder lichamelijke groei, hersenontwikkeling, hormonale veranderingen, en het vormen van een eigen identiteit. Volgens de bronnen is het belangrijk om te beseffen dat de puberteit een onstuimige fase is waarin veel gebeurt en moet gebeuren. De periode tussen veertien en zestien jaar wordt vaak als de moeilijkste beschouwd, aangezien er veel geëxperimenteerd wordt. Hoewel er geen gouden tip is voor het opvoeden van een puber, is het wel duidelijk dat het vertrouwen tussen ouders en kind een cruciale rol speelt.

Belangrijke opvoedingsstrategieën

De bronnen geven een aantal belangrijke opvoedingsstrategieën die ouders kunnen toepassen bij het omgaan met hun puber. Deze strategieën zijn gebaseerd op onderzoek en praktijkervaringen.

1. Toon betrokkenheid en warmte

Het is belangrijk om je puber te laten voelen dat je je om hem of haar bekommerd bent. Dit kan door tijd te besteden aan gezamenlijke activiteiten, open vragen te stellen en echt te luisteren. Volgens de bronnen is een positieve relatie tussen kind en ouder van groot belang voor het welzijn van het kind en helpt het om het gebruik van middelen te beperken.

2. Stel duidelijke en realistische grenzen

Pubers hebben grenzen nodig, vooral als ze impulsief zijn of veel nieuwe dingen proberen. Het is belangrijk om samen met je kind afspraken te maken in plaats van regels op te leggen. Dit helpt je kind om verantwoordelijkheid te nemen en te leren om te gaan met de gevolgen van zijn of haar gedrag.

3. Geef toestemming om fouten te maken

Fouten maken is een natuurlijk deel van de ontwikkeling. Pubers leren vaak door te experimenteren en fouten te maken. Het is belangrijk om dit te erkennen en te benoemen, zodat het kind zich veilig voelt om te leren en te groeien.

4. Stimuleer zelfstandigheid

Pubers zoeken naar hun eigen identiteit en willen zichzelf ontplooien. Het is daarom belangrijk om ruimte te geven en te leren om met je kind te onderhandelen over regels en grenzen. Door dit te doen, leer je je kind om zelfvertrouwen op te bouwen en verantwoordelijkheid te nemen.

5. Luister zonder oordeel

Het is belangrijk om je puber te laten voelen dat je hem of haar serieus neemt. Door te luisteren zonder te oordelen, kun je een betere band opbouwen. Dit helpt je kind om open te staan voor gesprekken en je te laten weten wat er met hem of haar aan de hand is.

6. Wees positief en beloon goed gedrag

Belonen van goed gedrag is effectief bij het stimuleren van positieve gedragingen. Door te zeggen dat je goed hebt gedaan, of door waardering te tonen, kun je je kind helpen om positief te blijven en zelfvertrouwen op te bouwen.

7. Houd rekening met de psychische ontwikkeling

De hersenontwikkeling van je puber speelt een grote rol in zijn of haar gedrag. Het is belangrijk om te beseffen dat je kind zich niet altijd duidelijk kan uitdrukken en dat het soms moeilijk is om te begrijpen wat er met hem of haar aan de hand is. Door te luisteren en te proberen te begrijpen, kun je je kind helpen om met deze veranderingen om te gaan.

Ondersteuning bij opvoedingsproblemen

Als je merkt dat je puber problemen heeft met gedrag, gezondheid, of ontwikkeling, is het belangrijk om hulp in te winnen. De bronnen geven aan dat er meerdere ondersteuningsmogelijkheden zijn voor ouders van pubers.

1. Hulp van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG)

Het CJG helpt ouders bij vragen over opvoeding en ontwikkeling van hun kind. Dit kan zijn over slaapproblemen, eetproblemen of moeilijk gedrag. Het CJG biedt ook hulp aan het gezin, als er meer problemen zijn. Bijvoorbeeld door echtscheiding, drank of drugs.

2. Sociaal wijkteam/jeugdteam

Zijn er problemen in je gezin? Of heeft je kind hulp nodig? Dan kun je naar een sociaal wijkteam (of jeugdteam) in je buurt. Hier werken deskundigen op het gebied van bijvoorbeeld verstandelijk beperkingen, psychische en opvoedproblemen.

3. Jeugd- en opvoedhulp

De puberteit kan een lastige periode zijn. Voor de puber, omdat het lichaam verandert en er onzekerheden om de hoek kijken. Keuzes moeten worden gemaakt die belangrijk zijn voor de rest van het leven. En ook voor ouders kan de pubertijd van hun kind een moeilijke periode zijn. Zo vinden pubers het vaak moeilijk om te praten met hun ouders en kunnen ze erg opstandig zijn. Ook voor hulp bij de opvoeding van pubers kan een jeugd- en opvoedhulp helpen met professionele begeleiding.

4. Coaching voor het hele gezin

Als je situatie verder gaat dan hulp bij het opvoeden van je kind(eren) en kun je met het hele gezin coaching gebruiken, kan een gezinscoach je helpen om weer een gezin te worden. Veelvoorkomende situaties waarbij een gezinscoach helpt zijn bijvoorbeeld wanneer er veel spanningen en ruzie plaatsvinden of wanneer er niet met elkaar wordt gepraat.

Belangrijke tips bij het omgaan met je puber

De bronnen geven een aantal tips die je kunt toepassen bij het omgaan met je puber. Deze tips zijn gebaseerd op praktijkervaringen en onderzoek.

1. Blijf betrokken

Blijf betrokken bij het leven van je kind. Stel vragen, luister naar hun mening en geef ze ruimte om hun eigen gedrag te vormen.

2. Bied structuur

Een structuur helpt je puber om zich veilig en stabiel te voelen. Dit kan zijn in de vorm van regels, afspraken of een dagritme.

3. Stel grenzen en houd je daar ook aan

Grenzen zijn belangrijk om te zorgen dat je puber zich veilig voelt en weet wat er van hem of haar wordt verwacht. Houd je aan je grenzen, zodat je kind weet dat je serieus bent.

4. Geef het goede voorbeeld

Je kind leert veel van het gedrag van jezelf. Door het goede voorbeeld te geven, leer je je kind hoe je met anderen omgaat, hoe je omgaat met conflicten en hoe je je gedrag beheerst.

5. Fouten maken mag

6. Pick your battles

Niet alles is belangrijk. Kies je strijden en zorg dat je niet te veel tijd besteedt aan dingen waar je geen invloed op hebt. Kies voor de belangrijkste dingen en laat de rest los.

7. Stimuleer zelfstandigheid

Pubers zoeken naar hun eigen identiteit en willen zichzelf ontplooien. Het is daarom belangrijk om ruimte te geven en te leren om met je kind te onderhandelen over regels en grenzen.

8. Succes leidt tot motivatie

Succes is een belangrijke motivator voor jongeren. Laat je kind weten dat het goed doet en prijs elke prestatie aan. Dit helpt om zelfvertrouwen op te bouwen en positief te blijven.

9. Complimenteer en toon waardering

Complimenten en waardering helpen je puber om zich beter te voelen en positief te blijven. Laat zien dat je trots op hem of haar bent, helpt om het zelfvertrouwen te versterken.

10. Let op voeding, slaap en beweging

Een gezond voedingspatroon, voldoende slaap en regelmatige beweging zijn belangrijk voor de ontwikkeling van je puber. Zorg dat je kind voldoende voedingsstoffen krijgt en dat hij of zij regelmatig beweegt.

11. Creëer momenten om te praten

Het is belangrijk om tijd te nemen voor gesprekken met je puber. Creëer momenten waarin je met hem of haar kunt praten en luister naar wat hij of zij zegt.

12. Creëer verbinding

De verbinding met je puber is belangrijk. Probeer je kind te laten voelen dat je er voor hem of haar bent en dat je bereid bent om te luisteren en te helpen.

13. Ken de vrienden van je kind

Het is belangrijk om te weten wie je kind vrienden zijn. Dit helpt je om te begrijpen hoe je kind omgaat met anderen en of er problemen zijn.

14. Toon interesse in zijn (online) wereld

Je kind wil dat je interesse toont in zijn of haar wereld. Probeer te leren wat je kind doet op sociale media en hoe hij of zij met anderen omgaat.

15. Onderken je invloed

Je bent als ouder de persoon waar de puber het meeste van houdt, maar ook de persoon waar de puber het meeste mee in conflict raakt. Onderken je invloed en probeer te leren van je eigen gedrag.

16. Bedenk hoe je vroeger zelf was

Je kind is niet hetzelfde als jij. Denk aan hoe jij in je puberteit was en probeer je kind te begrijpen vanuit hun perspectief.

17. Denk aan je uitstraling

Je uitstraling beïnvloedt hoe je kind je ziet. Denk aan hoe je eruitziet en wat je zegt. Dit kan invloed hebben op de relatie met je kind.

18. Wees positief

Wees positief over je puber en over de situatie. Dit helpt je kind om zich beter te voelen en positief te blijven.

19. Wees alert op discriminatie en uitsluiting

Let op of je puber last heeft van discriminatie of uitsluiting. Dit kan invloed hebben op de ontwikkeling van je kind.

Conclusie

De puberteit is een complexe fase waarin je kind veel veranderingen ondergaat. Het is belangrijk om je puber te laten voelen dat je er voor hem of haar bent en dat je bereid bent om te luisteren en te helpen. Door de juiste opvoedingsstrategieën toe te passen en ondersteuning in te winnen, kun je je kind helpen om deze fase veilig en succesvol door te komen. De bronnen geven een overzicht van de belangrijkste opvoedingsstrategieën en hulpbronnen die ouders kunnen gebruiken bij het omgaan met hun puber.