Hulp bij opvoeden in de gemeente Winterswijk
juli 6, 2025
De term 'tweetalig opvoeden' is al jaren een onderwerp van discussie, zowel in het onderwijs als in de jeugdopvang. De vraag of kinderen die in een tweetalig gezin opgroeien, een voordeel of nadeel hebben, is niet eenduidig te beantwoorden. De bronnen die beschikbaar zijn, laten zien dat het zowel voordelen als beperkingen kan hebben, maar vooral dat de perceptie van de omgeving een grote rol speelt. In dit artikel wordt uitgelegd hoe tweetalig opvoeden vroeger werd beoordeeld, en wat de huidige inzichten zijn over de effecten van dit soort opvoeding.
Historische benadering van tweetaligheid
Vroeger werd het opvoeden in twee talen vaak gezien als een nadeel voor het kind. Men dacht dat een kind door twee talen te leren, verwarring zou ontstaan en dat het kind de talen niet goed zou kunnen beheersen. Dit was een veelvoorkomende mythe, die vooral in de jaren zestig en zeventig veel voorkwam. In die tijd was het gebruik van het dialect in veel regio’s van Nederland veel voorkomender dan nu. In Limburg bijvoorbeeld, waar het dialect veelvuldig werd gebruikt, was het opvoeden in twee talen, namelijk het dialect en het Nederlands, een veelvoorkomende situatie. Toch werd dit vaak gezien als een verkeerd gebruik van de taal, wat leidde tot een negatieve instelling ten aanzien van het dialect.
In de jaren tachtig en negentig begon de houding van de maatschappij veranderd te raken. Het idee dat tweetaligheid een nadeel was, begon te vervagen. In plaats daarvan werd het gezien als een positieve eigenschap, zeker in regio’s waar meerdere talen werden gesproken. In België, waar het Nederlands en Frans gesproken worden, is de tweetaligheid een veelvoorkomende situatie, en wordt het gezien als een normale en zelfs gewenste situatie. Dit is ook terug te vinden in het werk van onderzoekers zoals Schaerlaekens en Zink, die in hun onderzoek aandacht besteden aan de verschillen tussen enkeltalig en tweetalig opgevoede kinderen.
De voordelen van tweetaligheid
Tegenwoordig wordt duidelijk dat de voordelen van een tweetalige opvoeding veelzijdig zijn. Volgens onderzoek is de taalontwikkeling van een tweetalig kind anders dan van een enkeltalig kind. Een tweetalige opvoeding kan bijdragen aan een betere ontwikkeling van de 'theory of mind' – de cognitieve vaardigheid om aan te nemen dat anderen een ander perspectief hebben. Dit is belangrijk voor het sociale gedrag en het begrijpen van anderen. Daarnaast is er een voorsprong in het besef van correcte grammatica bij tweetalige kinderen. Ze leren dit vaardigheid eerder dan hun enkeltalige vrienden.
Een ander voordeel is de betere uitwisseling van taal. Kinderen die twee talen leren, kunnen sneller andere talen leren en hebben een groter begrip van taalstructuren. Dit is van belang voor hun schoolprestaties. Ook is er een positief effect op de cognitieve ontwikkeling. De prefrontale cortex, die verantwoordelijk is voor taken als plannen, structureren en concentreren, is actiever bij tweetalige kinderen. Dit betekent dat ze beter kunnen werken aan taken die doelgericht zijn.
De beperkingen van tweetaligheid
Hoewel er veel voordelen zijn, zijn er ook beperkingen. Een van de meest voorkomende is het feit dat het vocabulaire per taal kleiner is. Dit kan lijken op een taalachterstand, maar het is in feite geen nadeel. De totale vocabulaire van een tweetalig kind is vaak even groot als van een enkeltalig kind. De beperking is echter dat het kind mogelijk minder woorden heeft in elke aparte taal. Dit kan in de beginfase van de taalontwikkeling problemen opleveren, maar deze kunnen vaak worden opgelost door actief te werken aan de taal.
Een andere beperking is het feit dat het kind soms geen zin heeft om de tweede taal te spreken. Dit kan voorkomen als de ouder geen actief contact met de taal heeft. In sommige gevallen weigeren kinderen de tweede taal te spreken, wat een nadeel kan zijn. Dit is echter geen probleem dat niet te verhelpen is. Ouders kunnen hun kinderen aanmoedigen door actief met de taal om te gaan, zoals voorlezen, zingen en samen naar films kijken.
De rol van de ouder
De rol van de ouder is cruciaal bij het opvoeden in twee talen. Volgens het OPOL-systeem (One Parent One Language) is het belangrijk dat elke ouder een aparte taal spreekt. Dit helpt het kind om duidelijk te maken welke taal welke is. Het is ook belangrijk dat de ouders actief zijn in de taalontwikkeling van het kind. Dit kan door te lezen, te zingen en te praten in de eigen taal van de ouder. Dit helpt het kind om de taal te leren en te beheersen.
In veel gevallen is het moeilijk om de tweede taal te leren als de ouder deze taal niet goed beheerst. In dergelijke gevallen is het beter om het dialect te gebruiken. Dit is beter dan 'krom' Nederlands, wat het kind kan verwarren. De taalontwikkeling van het kind is immers afhankelijk van de kwaliteit van het taalgebruik in het gezin.
De invloed van de omgeving
De invloed van de omgeving is ook belangrijk. Kinderen die veel met andere kinderen in contact komen die de tweede taal spreken, leren sneller en beter. Dit is van belang voor het leren van de taal. Ook is het belangrijk dat het kind genoeg input krijgt in de tweede taal. Dit kan door het bezoeken van familie in het land van herkomst, het kijken van films in de taal en het spelen met kinderen die de taal spreken.
De omgeving heeft ook invloed op de taalontwikkeling van het kind. Kinderen die te maken krijgen met negatieve mening over de taal, kunnen hun taalontwikkeling beïnvloeden. Het is daarom belangrijk dat ouders en leerkrachten een positieve houding hebben ten aanzien van de tweetaligheid van het kind. Dit helpt het kind om de taal te leren en te beheersen.
De huidige stand van zaken
De huidige stand van zaken is dat het opvoeden in twee talen gezien wordt als een positieve ervaring. Onderzoek wijst uit dat de cognitieve voordelen van een tweetalige opvoeding duidelijk zijn. Kinderen die in twee talen opgroeien, hebben een beter begrip van taal en kunnen sneller andere talen leren. Daarnaast is er een positief effect op de sociale ontwikkeling van het kind.
Hoewel er nog steeds mythes zijn over het opvoeden in twee talen, wordt de waarheid steeds duidelijker. De onderzoekers die dit onderzoeken, zoals Sharon Unsworth, proberen deze mythes te weerleggen. Ze benadrukt dat het niet het geval is dat kinderen in de war zijn door het leren van twee talen. Ze spreken hun talen prima, maar soms een beetje anders dan eentalige kinderen.
Conclusie
Tweetalig opvoeden heeft zowel voordelen als beperkingen. De voordelen zijn duidelijk zichtbaar in de cognitieve en sociale ontwikkeling van het kind. De beperkingen zijn echter ook aanwezig, zoals het feit dat het vocabulaire per taal kleiner is. De rol van de ouder is cruciaal bij het opvoeden in twee talen. De omgeving speelt ook een belangrijke rol in de taalontwikkeling van het kind. De huidige stand van zaken is dat het opvoeden in twee talen gezien wordt als een positieve ervaring, en dat de mythes over de tweetaligheid langzaam verdwijnen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
