Hoogbegaafd opvoeden: Een uitdaging met veel potentieel
juli 6, 2025
Helen Parkhurst, de oprichtster van het Daltononderwijs, had een unieke visie op opvoeding en begeleiding. Haar denkbeelden zijn gebaseerd op het idee dat kinderen op een zodanige manier moeten worden opgeleid dat zij zichzelf kunnen ontwikkelen, verantwoordelijkheid dragen en zich kunnen inleven in de maatschappij. Deze visie is van cruciaal belang voor ouders, onderwijskrachten en verzorgers, omdat het helpt bij het begrijpen van de kernwaarden van het Daltononderwijs en hoe deze kunnen worden toegepast in de praktijk.
Visie op opvoeden: Vertrouwen, vrijheid en verantwoordelijkheid
De visie van Helen Parkhurst op opvoeden is gebaseerd op drie kernwaarden: vertrouwen, vrijheid en verantwoordelijkheid. Ze stelde dat kinderen op een manier moeten worden opgevoed die hen helpt om zichzelf te leren kennen, verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen ontwikkeling en zich te kunnen inleven in de samenleving. Deze waarden vormen de basis van het Daltononderwijs en worden ook gebruikt in de praktijk van scholen die deze visie volgen.
Volgens Parkhurst moet het kind worden opgevoed tot een mens zonder vrees, dat in staat is om zich in te zetten voor de maatschappij. Dit vereist dat kinderen worden opgeleid in zelfvertrouwen, creativiteit, initiatief en sociaal gedrag. Ze stelde dat kinderen niet alleen leren om kennis op te doen, maar ook om te leren samenwerken, te communiceren en verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces.
Begeleiding: Een rol van vertrouwen en ondersteuning
De rol van de begeleider, of de leerkracht, is in het Daltononderwijs van cruciaal belang. Parkhurst benadruidde dat het belangrijk is dat kinderen zich veilig en gewaardeerd voelen in hun omgeving. Dit gevoel van veiligheid is essentieel voor het ontwikkelen van zelfvertrouwen en het vermogen om te leren. De begeleider dient het kind te ondersteunen, maar niet te veel te controleren. Hij moet het kind helpen om zich eigenaar te maken van hun leerproces en te leren omgaan met fouten en problemen.
In de bronnen wordt aangegeven dat de begeleider moet werken met een positieve benadering, waarbij het kind wordt aangemoedigd en er op wordt gelet dat het zich ontwikkelt op zijn eigen manier. Dit wordt ook wel vrijheid in gebondenheid genoemd. De begeleider moet een evenwicht vinden tussen structuur en vrijheid, zodat het kind zich kan ontwikkelen op een manier die bij hem of haar past.
De rol van de leerkracht in het Daltononderwijs
De leerkracht speelt in het Daltononderwijs een centrale rol, maar deze rol is niet hetzelfde als in een traditioneel onderwijs. De leerkracht is geen leraar in de traditionele zin, maar een begeleider die het kind helpt bij het opstellen van taken, het evalueren van het leerproces en het leren omgaan met verantwoordelijkheid.
In de bronnen wordt benadruid dat de leerkracht moet werken met een evalueerend proces, waarbij het kind wordt geïnteresseerd in hoe het leerproces verloopt. Dit gebeurt door met het kind te overleggen over de voortgang, en om te kijken wat goed is gegaan en wat er beter kan. Hierdoor wordt het kind gestimuleerd om zich verantwoordelijk te voelen en zijn eigen leerproces te beheren.
Effectiviteit en reflectie in het Daltononderwijs
Een van de belangrijkste principes van het Daltononderwijs is effectiviteit. Parkhurst stelde dat het onderwijs efficiënter moet zijn als kinderen hun eigen taak kunnen plannen en uitvoeren. Hierbij gaat het om het aanbieden van taken die passen bij het individuele kind en waarin het kind zich kan ontwikkelen. Dit wordt vaak aangeduid als "taak op maat".
Bij het Daltononderwijs wordt ook reflectie als een belangrijk onderdeel gezien. De kinderen leren om hun eigen leerproces te beoordelen en te bespreken met de leerkracht. Dit helpt hen om te leren omgaan met fouten, om te leren beslissen en om te leren omgaan met de consequenties van hun keuzes.
Samenwerking en sociaal-emotionele ontwikkeling
Een ander kernaspect van het Daltononderwijs is samenwerking. Parkhurst stelde dat kinderen leren moeten omgaan met anderen, om te leren samenwerken en om te leren omgaan met verschillen. Dit is belangrijk voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind en helpt bij het opbouwen van een positief zelfbeeld.
De bronnen tonen aan dat het Daltononderwijs ook gericht is op het ontwikkelen van initiatief en creativiteit. De kinderen leren om te kiezen, om te beslissen en om hun eigen manier van leren te ontwikkelen. Dit helpt hen om zich te ontwikkelen tot volwassenen die in staat zijn om zich in te zetten voor de maatschappij.
De visie van de school: Vrijheid en verantwoordelijkheid
De visie van scholen die het Daltononderwijs volgen, is gebaseerd op de kernwaarden van Parkhurst. Deze waarden zijn:
- Vrijheid en verantwoordelijkheid
- Zelfstandigheid
- Samenwerking
- Effectiviteit
- Reflectie
Deze waarden vormen de basis van het onderwijs en helpen bij het opbouwen van een positieve leeromgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen. De visie van de school is dat kinderen zich moeten ontwikkelen terwijl ze in hun waarde worden gelaten en door ze eigenaar worden van hun persoonlijke ontwikkeling.
De rol van de ouders in het Daltononderwijs
De rol van de ouders is in het Daltononderwijs van groot belang. De ouders moeten samenwerken met de leerkracht en het kind om het leerproces te ondersteunen. Ze moeten zorgen voor een positieve sfeer thuis, waarin het kind zich veilig en gewaardeerd voelt. Ook moet de ouder actief betrokken zijn bij het leerproces van het kind en het kind aanmoedigen om zich te ontwikkelen.
De bronnen laten zien dat de ouder een belangrijke rol speelt in het opbouwen van een positief zelfbeeld en het ontwikkelen van verantwoordelijkheid. Ze moeten het kind helpen bij het leren omgaan met fouten en het leren beslissen.
De invloed van Parkhurst op het moderne onderwijs
De visie van Helen Parkhurst heeft een grote invloed gehad op het moderne onderwijs. Haar denkbeelden over verantwoordelijkheid, vrijheid en samenwerking zijn nog steeds van toepassing in veel scholen. Ze stond open voor de toekomst en stelde dat kinderen moeten worden voorbereid op een wereld waarin ze flexibel en creatief moeten zijn. Haar visie op opvoeden en begeleiden is daarom nog steeds van groot belang voor ouders, onderwijskrachten en verzorgers.
Conclusie
De visie van Helen Parkhurst op opvoeden en begeleiden is gebaseerd op drie kernwaarden: vertrouwen, vrijheid en verantwoordelijkheid. Ze stelde dat kinderen op een manier moeten worden opgevoed die hen helpt om zichzelf te leren kennen, verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen ontwikkeling en zich te kunnen inleven in de samenleving. Deze waarden vormen de basis van het Daltononderwijs en worden ook gebruikt in de praktijk van scholen die deze visie volgen. De rol van de begeleider is belangrijk, maar de leerkracht speelt een centrale rol in het begeleiden van het leerproces. De school en de ouders spelen een belangrijke rol in het opbouwen van een positieve leeromgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen. Parkhursts visie is nog steeds van toepassing op het moderne onderwijs.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
