Hulp bij moeilijk opvoeden: Tips en ondersteuning voor ouders in de regio Utrecht
juli 6, 2025
De puberteit is een fase van grote veranderingen, zowel lichamelijk als mentaal. Het is een tijd waarin kinderen zich losmaken van hun ouders, hun eigen identiteit ontdekken en leren om te gaan met de uitdagingen van het volwassen worden. Voor ouders is het vaak lastig om met deze fase om te gaan, vooral omdat het gedrag van een puber vaak onvoorspelbaar en moeilijk te begrijpen is. In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste aspecten van het opvoeden van pubers, gebaseerd op de informatie uit de bronnen.
De ontwikkeling van het puberbrein
Tijdens de puberteit verandert er veel in het brein van een kind. Er worden nieuwe verbindingen aangelegd, en dit proces is nog niet volledig afgerond wanneer het kind 18 jaar is. Volgens experts is de ontwikkeling van het brein van jongeren pas rond de leeftijd van 23 jaar afgerond. Met name in het voorste deel van de hersenen, de prefrontale cortex, vinden in de puberteit nog grote veranderingen plaats. Dit deel van het brein is verantwoordelijk voor onder andere planning en organisatie, het reguleren van emoties en het overzien van de relatie tussen oorzaak en gevolg.
Deze hersontwikkeling kan leiden tot verwarrende gedragingen bij pubers. Ze kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met het overzien van gevolgen van hun gedrag of kunnen last hebben van stemmingswisselingen. Het is belangrijk dat ouders begrip hebben voor deze veranderingen en weten dat het gedrag van hun kind soms te wijten is aan het feit dat hun brein nog in ontwikkeling is.
Typisch pubergedrag
Een van de belangrijkste ontwikkelingstaken voor pubers is zich losmaken van hun ouders. Dit kan zich uiten in gedrag dat als typisch pubergedrag wordt beschouwd, zoals het weigeren om kussen of knuffels te geven, of het afwijzen van familiebezoeken. Dit is het afscheid nemen van de kindertijd en het voorbereiden op het moment dat ze uit huis gaan. Het kan voor ouders moeilijk zijn om dit gedrag te begrijpen, vooral als ze het moeilijk vinden hun kind los te laten.
Bij de puberteit verandert er veel in de gedragspatronen van een kind. Ze worden steeds zelfstandiger en beginnen hun eigen mening te vormen. Dit kan leiden tot conflicten met ouders, omdat de puber zijn eigen weg zoekt. Het is belangrijk dat ouders hier begrip voor hebben en hun kind ruimte geven om zichzelf te ontdekken.
Het opvoeden van pubers: Tips en aanpak
Er zijn verschillende aanpakken en tips die ouders kunnen volgen bij het opvoeden van pubers. Hieronder geven we een aantal belangrijke tips die voorkomen in de bronnen.
Tip 1: Belonen in plaats van straffen
Een puber doet dingen waarvan jij soms niet wilt dat hij ze doet. Bijvoorbeeld te laat thuiskomen of huiswerk vergeten te maken. Straf je puber niet als hij te laat thuiskomt, hoe boos je ook bent. Daar leert hij niks van, en hij blokkeert alleen maar. Belonen werkt beter. Het emotionele deel in de hersenen (dat bij pubers hypergevoelig is) is gevoelig voor de positieve gevolgen van gedrag. Het controlerende deel in de hersenen (dat bij pubers nog in ontwikkeling is) is gevoelig voor de negatieve gevolgen. Pubers zijn daarom heel gevoelig voor beloning en niet voor straf.
Probeer je vanuit die gedachte op te voeden, dan zullen dingen een stuk makkelijker gaan dan wanneer je alleen maar straf loopt uit te delen. Een poging waard. Is je kind bijvoorbeeld ‘maar’ tien minuten te laat, zeg dan iets als: ‘Ik ben blij dat je er bent, het eten staat op tafel.’ Als je een compliment krijgt, komt er namelijk dopamine vrij in de hersenen. Dat stofje geeft een blij gevoel. Pubers zijn erg gevoelig voor dopamine en dat blije gevoel wil hij nog een keer. Zo stimuleer je hem om een volgende keer op tijd te komen.
Tip 2: Geef je puber verantwoordelijkheid
Een andere belangrijke aanpak is om je puber verantwoordelijkheid te geven. Laat hem bijvoorbeeld zelf beslissen hoe hij zijn tijd inricht. Dit helpt hem om zelfstandig te worden en verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen gedrag. Het is belangrijk dat je je puber niet te veel controleert, maar hem wel ondersteunt en helpt bij het leren omgaan met verantwoordelijkheden.
Tip 3: Betrek je puber erbij
Een puber weet meer dan je denkt. Sterker nog: hij zou zomaar je beste opvoedadviseur kunnen zijn. Zit je met een opvoeddilemma, dan kun je dat ook aan je puber voorleggen. Dat is niet per se een teken van zwakte. Jij bent tenslotte ook maar een mens en je hebt bij de geboorte van je kind geen gebruiksaanwijzing gekregen. Je zult merken dat je echt iets aan zijn antwoorden kunt hebben. Pubers hebben vaak best inzicht in wat ze echt nodig hebben. Waarschijnlijk vragen ze eerst om extra zakgeld en meer snoep, maar daarna komen de echte antwoorden.
Tip 4: Luister naar je puber
Het is belangrijk om open te staan voor gesprekken met je puber. Zelfs als het moeilijk is om met hem te praten, is het belangrijk om te luisteren. Je puber kan je helpen bij het begrijpen van zijn gedrag en emoties. Het is belangrijk om te weten dat je puber soms geen zin heeft om te praten en al begint te zuchten nog voor je je vraag hebt gesteld. Of omdat het sinds de puberteit alleen nog maar lijkt te kunnen reageren met oneliners als ‘gaat wel’ en ‘weet ik niet’. Deze tips kunnen je helpen om met je puber in gesprek te komen en te blijven.
De rol van de ouders
De rol van de ouders is cruciaal in de puberteit. Ze moeten hun kind ondersteunen en helpen bij het ontwikkelen van zelfstandigheid. Het is belangrijk dat ouders begrip hebben voor de veranderingen in het gedrag van hun kind en niet te veel controle uitoefenen. Het is ook belangrijk om open te staan voor gesprekken en te luisteren naar wat je puber te zeggen heeft.
Samenwerking met school en jeugdinstellingen
Als je je zorgen maakt over het gedrag van je kind, is het belangrijk om samen te werken met de school en jeugdinstellingen. De school kan je helpen bij het begrijpen van het gedrag van je kind en eventuele problemen op te lossen. Ook kunnen jeugdinstellingen je ondersteunen bij het oplossen van problemen.
Conclusie
De puberteit is een moeilijke fase voor zowel ouders als kinderen. Het is een tijd van grote veranderingen, waarin kinderen zich losmaken van hun ouders en hun eigen identiteit ontdekken. Het opvoeden van een puber vereist begrip, geduld en een open blik voor de veranderingen in het gedrag van het kind. Door open te staan voor gesprekken, verantwoordelijkheid te geven en te belonen in plaats van te straffen, kan je je puber helpen bij het leren omgaan met de uitdagingen van de puberteit. Het is belangrijk om te weten dat de hersontwikkeling van de puber nog niet volledig is en dat het gedrag van het kind soms te wijten is aan deze veranderingen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
