Aandachtige betrokkenheid als grondhouding van opvoeders

Aandachtige betrokkenheid is een centraal begrip in de pedagogische praktijk, dat het handelen van opvoeders beïnvloedt en hen helpt om leerlingen op een diepe, relatiegerichte manier te ondersteunen. Dit begrip wordt vaak geassocieerd met een grondhouding van opvoeders, die hen helpt om hun professionele rol te vervullen. In dit artikel wordt uitgelegd wat aandachtige betrokkenheid inhoudt, hoe deze in de praktijk kan worden uitgevoerd, en welke rol deze speelt in het onderwijs.

Wat is aandachtige betrokkenheid?

Aandachtige betrokkenheid is een pedagogische grondhouding, die zich onderscheidt door een diepe, emotionele en mentale betrokkenheid van de opvoeder bij de leerling. Het gaat hierbij om het aanwezig zijn, het openstaan voor de persoon en het ondersteunen van de leerling in haar of zijn eigen ontwikkelingsproces. Volgens Lisette Bastiaansen, auteur van het proefschrift Aandachtige betrokkenheid als pedagogische grondhouding, bestaat deze grondhouding uit drie bewegingen: aandachtig zijn, aanwezig zijn en betrokken zijn.

Aandachtig zijn

Aandachtig zijn betekent dat de opvoeder de leerling werkelijk ontvangt en ziet. Het gaat hierbij niet om het opzij zetten van eigen gedachten, maar om het openstaan voor de ander. De opvoeder richt zijn aandacht op de leerling, zonder daarbij te denken aan de eigen belangen of verwachtingen. Dit is een binnenkomende beweging, waarbij de opvoeder de leerling bezielt en begrijpt.

Aanwezig zijn

Aanwezig zijn is een innerlijke beweging, waarbij de opvoeder zich bewust is van zijn eigen gevoelens, lichamelijke sensaties en mentale toestand. Het gaat hierbij om het werken met het hier en nu, zonder te denken aan het verleden of de toekomst. Dit soort aanwezigheid zorgt voor een rustige, stabiele omgeving, waarin de leerling zich veilig voelt om zichzelf te zijn.

Betrokken zijn

Betrokken zijn is een uitgaande beweging, waarbij de opvoeder bijdraagt aan het op eigen benen leren staan van de leerling. Het gaat hierbij om het vertrouwen stellen in de leerling, het haar of hem ondersteunen bij het ontwikkelen van eigen vrijheid en het het pad naar de toekomst begeleiden. Deze betrokkenheid zorgt ervoor dat de leerling zich niet alleen voelt, maar ook dat hij of zij zich kan ontwikkelen.

Hoe manifesteert aandachtige betrokkenheid zich in de praktijk?

Aandachtige betrokkenheid manifesteert zich in de praktijk op een subtiele manier. Het gaat hierbij om kleine momentjes, die vaak onzichtbaar zijn, maar wel van grote betekenis zijn voor de leerling. Volgens Bastiaansen zijn deze momenten te vergelijken met "kruimeltjes", die op het eerste oog niet opvallen, maar wel de grondtoon bepalen van het fenomeen. Deze momenten kunnen zijn:

• Een kort gesprek over de hobby van de leerling
• Een aai over de bol van de leerling
• Een korte aandachtige blik tijdens een les

Deze momenten zorgen ervoor dat de leerling zich ziet, begrepen wordt en zich veilig voelt. Ze vormen een ruimte waarin de leerling zich kan ontwikkelen, zonder zich gedwongen te voelen om te voldoen aan bepaalde verwachtingen.

Wat vraagt aandachtige betrokkenheid van de opvoeder?

Aandachtige betrokkenheid vraagt van de opvoeder een diepe betrokkenheid en zelfreflectie. De opvoeder moet zich bewust zijn van zijn eigen innerlijke gevoelens, lichamelijke sensaties en mentale toestand. Het is belangrijk dat de opvoeder zichzelf kan beheersen en zich kan richten op de leerling, zonder dat zijn eigen gedachten en emoties de focus beïnvloeden. Dit vereist een bepaalde vorm van zelfcontrole en emotieregulatie.

Daarnaast vraagt aandachtige betrokkenheid van de opvoeder ook om het werken met de eigen grondhouding. De opvoeder moet kunnen reflecteren op zijn of haar eigen grondhouding ten opzichte van de leerling. Dit helpt om te bepalen of de opvoeder in staat is om de juiste betrokkenheid te tonen. Daarnaast is het belangrijk dat de opvoeder weet welke handvatten er zijn waarmee hij of zij kan werken aan zijn grondhouding.

Wat brengt aandachtige betrokkenheid?

Aandachtige betrokkenheid brengt vooral een ruimte met zich mee, waarin de leerling zich kan ontwikkelen. Het zorgt voor een veilige en betrouwbare omgeving, waarin de leerling zich kan richten op haar eigen ontwikkeling. Het helpt de leerling om haar eigen vrijheid te leren omgaan met en om te leren om op eigen benen te staan. Dit is van groot belang, omdat het helpt bij het opbouwen van zelfvertrouwen, zelfstandigheid en een positieve houding ten opzichte van het leren.

Daarnaast zorgt aandachtige betrokkenheid voor een betere relatie tussen de opvoeder en de leerling. Door open te staan voor de leerling, wordt er een vertrouwensrelatie opgebouwd, die helpt bij het ontwikkelen van een positieve leeromgeving. Dit is van belang, omdat een goede relatie tussen opvoeder en leerling bijdraagt aan het welzijn en de ontwikkeling van de leerling.

Aandachtige betrokkenheid en inclusie

Aandachtige betrokkenheid speelt ook een rol in het realiseren van een inclusieve leeromgeving. Het helpt bij het opbouwen van een omgeving, waarin elke leerling zich kan ontwikkelen, ongeacht haar of zijn achtergrond, leerproblemen of andere factoren. Dit is van belang, omdat het helpt bij het realiseren van een gelijke kansen voor alle leerlingen.

Bastiaansen stelt dat de theorie van aandachtige betrokkenheid ook dienstbaar kan zijn aan inclusie van leerlingen die nu nog in het speciaal onderwijs zitten. Dit vereist echter dat de opvoeder de juiste grondhouding heeft en weet hoe hij of zij deze moet toepassen in de praktijk. Het is belangrijk dat de opvoeder zich bewust is van de behoeften van de leerling en dat hij of zij in staat is om deze te begrijpen en te ondersteunen.

Aandachtige betrokkenheid in het onderwijs

In het onderwijs speelt aandachtige betrokkenheid een centrale rol in het pedagogisch handelen van leraren. Het helpt bij het opbouwen van een relatie met de leerling, waarin de leerling zich veilig voelt om zichzelf te zijn. Het is van belang dat leraren zich bewust zijn van hun eigen grondhouding en dat zij deze kunnen toepassen in de praktijk.

Daarnaast is aandachtige betrokkenheid belangrijk in het onderwijs, omdat het helpt bij het ontwikkelen van een positieve leeromgeving. Door open te staan voor de leerling, wordt er een vertrouwensrelatie opgebouwd, die helpt bij het opbouwen van zelfvertrouwen en zelfstandigheid. Dit is van groot belang, omdat het helpt bij het realiseren van een goede leerprestatie en een positieve ontwikkeling van de leerling.

Aandachtige betrokkenheid en het werken met de grondhouding

Het werken met de grondhouding is van belang voor de opvoeder, omdat het helpt bij het opbouwen van een betrouwbare en betrouwbare relatie met de leerling. De grondhouding van de opvoeder beïnvloedt het gedrag en de houding van de leerling. Het is belangrijk dat de opvoeder zich bewust is van zijn of haar eigen grondhouding en dat hij of zij deze kan toepassen in de praktijk.

Daarnaast is het belangrijk dat de opvoeder weet welke handvatten er zijn waarmee hij of zij kan werken aan zijn grondhouding. Dit helpt bij het opbouwen van een betrouwbare en betrouwbare relatie met de leerling. Het is belangrijk dat de opvoeder reflecteert op zijn of haar grondhouding en dat hij of zij weet hoe hij of zij deze kan toepassen in de praktijk.

Conclusie

Aandachtige betrokkenheid is een centraal begrip in de pedagogische praktijk, dat helpt bij het opbouwen van een betrouwbare en betrouwbare relatie met de leerling. Het gaat hierbij om het aanwezig zijn, het openstaan voor de leerling en het ondersteunen van haar of zijn ontwikkelingsproces. Aandachtige betrokkenheid is van groot belang in het onderwijs, omdat het helpt bij het realiseren van een positieve leeromgeving en het ontwikkelen van zelfvertrouwen en zelfstandigheid bij de leerling.

Bronnen

1. Aandachtige betrokkenheid als pedagogische grondhouding van professionals in het onderwijs
2. Hoe verschijnt, wat vraagt en wat brengt 'aandachtige betrokkenheid'?
3. De methode van Haim Omer
4. Grondhouding ten opzichte van cliënten met een LVB
5. Sartiani Infissi: op maat gemaakte oplossingen
6. Grondhouding en werkingsprocessen