Goed opvoeden bij autisme: tips en aanpak voor ouders en onderwijs

Een kind met autisme heeft een specifieke omgeving en opvoeding nodig om zich te ontwikkelen en zich te kunnen verplaatsen in de maatschappij. In dit artikel worden de belangrijkste tips en aanpakken besproken die ouders en onderwijsmedewerkers kunnen toepassen bij het opvoeden van kinderen met autisme. De informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen en praktische ervaringen van deskundigen en organisaties die zich bezighouden met autisme.

Inleiding

Een kind met autisme ervaren de wereld anders dan andere kinderen. Ze krijgen de prikkels uit de buitenwereld niet altijd verwerkt en zijn vaak sociaal minder vlot. Dit betekent dat ouders en onderwijsmedewerkers een specifieke aanpak nodig hebben om hen te begeleiden. In dit artikel worden praktische tips gegeven over het opvoeden van een kind met autisme, zoals het aanbieden van structuur, het corrigeren van gedrag, het gebruik van visuele ondersteuning, en het omgaan met stress. Daarnaast wordt ingegaan op de rol van ouders, broers en zussen, en het onderwijs.

Structuur bieden is cruciaal

Een van de belangrijkste zaken bij het opvoeden van een kind met autisme is het aanbieden van structuur. Kinderen met autisme hebben vaak moeite met veranderingen en hebben een duidelijke, vaste routine nodig om zich veilig en stabiel te voelen. Door te werken met dagplanningen, menu’s, vaste routines en stappenplannen, weet het kind precies wat van hem verwacht wordt. Dit geeft rust in het hoofd en helpt het kind om zich veilig te voelen.

In de bronnen wordt benadruid dat structuur belangrijk is, zowel thuis als op school. Een goed voorbeeld hiervan is de methode ‘Geef me de 5’, waarbij de ouders en het kind samen werken aan het bepalen van wie, wat, waar, wanneer en hoe bij een bepaalde activiteit. Deze methode helpt het kind om zich voor te bereiden op wat er gebeurt en maakt het beheersbaarder.

Duidelijke communicatie en taalgebruik

Kinderen met autisme hebben het moeilijk met taal in een contextueel verband. Ze nemen alles wat je zegt letterlijk en kunnen op al te abstract geformuleerde informatie geen betekenis plakken. Daarom is het belangrijk dat ouders en onderwijsmedewerkers hun taalgebruik aanpassen. Zeg precies wat je bedoelt en gebruik zo letterlijk mogelijk taal. Bijvoorbeeld, in plaats van ‘Wil je de deur eens opendoen?’ is het beter om te zeggen ‘Open de deur’. Dit helpt het kind om te begrijpen wat er van hem verwacht wordt.

Gedrag corrigeren en verwachtingen uitleggen

Bij het corrigeren van gedrag is het belangrijk om niet alleen te zeggen wat niet mag, maar ook te leggen wat wel verwacht wordt. Een kind met autisme heeft vaak geen duidelijke verwachtingen en weet niet hoe het zich moet gedragen. Door te vertellen wat er wel van hem verwacht wordt, helpt het kind om zich te richten op het juiste gedrag.

In de bronnen wordt benadruid dat het belangrijk is om het kind niet te streng aan te pakken, maar juist te laten weten wat er van hem verwacht wordt. Bijvoorbeeld, in plaats van ‘Je bent gemeen’, is het beter om te zeggen ‘Laat anderen de beurt nemen’.

Visuele ondersteuning gebruiken

Kinderen met autisme hebben vaak moeite met abstracte informatie. Ze begrijpen visuele informatie beter. Daarom is het handig om te werken met pictogrammen, foto’s en tekeningen om het gebeuren visueel voor te stellen. Dit helpt het kind om zich beter te oriënteren en te begrijpen wat er van hem verwacht wordt.

Kalm blijven en stressbeheersing

Het opvoeden van een kind met autisme kan zware stress met zich meebrengen. Ouders kunnen vaak te maken krijgen met angst, depressie en vermoeidheid. Daarom is het belangrijk om zelf aandacht te besteden aan je eigen welzijn. Zorg voor jezelf, zodat je beter kunt helpen bij het opvoeden van je kind. Dit is te vergelijken met het veiligheidsvoorschrift bij een noodtoestand in het vliegtuig: je moet eerst je eigen masker opzetten, voordat je je kind kunt helpen.

Samenwerking met anderen

Het is belangrijk dat ouders en onderwijsmedewerkers samenwerken bij het opvoeden van een kind met autisme. Door met elkaar te communiceren en te delen wat er op school of thuis gebeurt, kunnen jullie samen een betere oplossing vinden voor het kind. Dit geldt zowel voor leerkrachten als voor andere betrokkenen, zoals sportcoaches, vrienden en familieleden.

Omgang met broers en zussen

Een kind met autisme kan invloed hebben op de relatie met broers en zussen. Het kan moeilijk zijn voor kinderen om een broer of zus met autisme te hebben. Ze kunnen zich soms achtergesteld voelen of zich verantwoordelijk voelen voor het kind met autisme. Het is daarom belangrijk dat brusjes en broers goed op de hoogte zijn van wat autisme precies inhoudt en wat de gevolgen zijn. Dit helpt ze om beter met het kind om te gaan en hun eigen gevoelens te begrijpen.

Ondersteuning op school

In het onderwijs wordt er steeds meer aandacht besteed aan leerlingen met autisme. Passend Onderwijs is een initiatief dat ervoor zorgt dat kinderen met autisme binnen het reguliere onderwijs kunnen blijven. Toch blijven voor een deel van de kinderen met autisme de kleinere groepen en de meer gespecialiseerde leerkrachten in het speciaal basis- of voortgezet onderwijs heel belangrijk.

Onderwijsinstellingen moeten ervoor zorgen dat leerlingen met autisme voldoende ondersteuning krijgen, zowel in het lokaal als in het algemeen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door korte taken te geven, extra tijd te geven, individuele opstart en beëindiging van taken, technische ondersteuning te bieden, hoofdlijnen te geven, en het stimuleren van relativering.

Samenvattend

Het opvoeden van een kind met autisme vereist een specifieke aanpak en veel geduld. Structuur, duidelijke communicatie, visuele ondersteuning, en samenwerking met anderen zijn essentieel om het kind te helpen zich te ontwikkelen en zich te kunnen verplaatsen in de maatschappij. Ouders moeten ook aandacht besteden aan hun eigen welzijn, zodat ze beter kunnen helpen bij het opvoeden van hun kind. Door samen te werken met onderwijsinstellingen en andere betrokkenen, kunnen jullie een betere oplossing vinden voor het kind met autisme.

Bronnen

1. Autisme.nl - Opvoeden bij autisme
2. Autisme.nl - Tips voor ouders
3. Mens en Maatschappij - Opvoeden bij autisme
4. Balansdigitaal - Onderwijs en autisme
5. Groeii - Begeleiding bij autisme
6. NJI - Begeleiding van een kind met autisme
7. Balansdigitaal - Opvoeding bij ontwikkelingsproblemen
8. Mama Libelle - Opvoeden bij autisme