Opvoeden volgens de ontwikkelingsfase: een overzicht van leeftijdsgespecifieke aanpakken
juli 7, 2025
De invloed van godsdienstige opvoeding op het gedrag van kinderen is een onderwerp dat in veel bronnen aandacht heeft gekregen. In de bronnen wordt gesproken over de psychische ontwikkeling van het kind, de invloed van religieuze waarden en normen, en het verschijnsel van het religieuze trauma-syndroom (RTS). Ook wordt er aandacht besteed aan de positieve en negatieve gevolgen van religieuze opvoeding, en wordt de rol van de ouders en de school besproken.
In de bronnen wordt uitgelegd dat kinderen op jonge leeftijd een eigen ik ontwikkelen en de wereld om hen heen ontdekken. Het kinderlijk denken is nog sterk magisch, wat betekent dat alles menselijke macht heeft. Het kind staat centraal en denkt sterk in de betrokkenheid op zichzelf. Daarnaast leeft het in een fantasiewereld en gelooft het aan het mogelijke en het onmogelijke. Op de basisschool wordt het denken geleidelijk realistischer. De belangstelling voor sprookjes maakt plaats voor avontuur en de werkelijkheid. Ook verschuift de betrokkenheid op zichzelf meer naar de buitenwereld.
In de pre-puberteit wordt het kind intensiever kennis gaan maken met de wereld buiten het beschermde milieu van gezin en school. Wat de pre-puber vanuit de opvoeding, ook vanuit de godsdienstige opvoeding, heeft meegekregen, wil hij nu gaan realiseren en toetsen aan de wijdere samenleving. De vraag is of de bijbelse waarden en normen, en de wijze waarop deze hem bijgebracht worden, hem de nodige vastheid en zekerheid geven in deze confrontatie met de werkelijkheid. Of heeft hij het gevoel volkomen levensvreemd in de wereld te staan, in de mening dat zijn christelijke opvoeding hem juist alle zekerheid ontneemt, wat dan merkbaar zal worden in een of andere vorm van onaangepast gedrag?
De godsdienstige opvoeding speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van de kinderen. In de bronnen wordt benadrukt dat het centraal staat in de godsdienstige opvoeding, namelijk het kennen van het Woord van God. De Bijbel is het voertuig van de Heilige Geest. Ons hart is van nature gesloten voor en vijandig tegen het spreken van God. Daarom is het gebed om het toepasselijke werk van de Heilige Geest bij het lezen van de Bijbel onmisbaar.
De godsdienstige opvoeding wordt ook gezien als een vorm van karaktervorming en wilskracht. De bouwstenen van het karakter worden vanaf de vroege jeugd geplaatst, opgebouwd en versterkt. Het geloof behoort bij de genadegaven, die ook bouwstenen zijn voor het karakter. Door de zonde en de kwade machten horen tegenslagen en problemen bij het leven. Dit zal het karakter vormen. Je kunt deze werkelijkheid onder ogen zien óf willen ontlopen door vluchtgedrag (escapisme).
Er is sprake van een religieus trauma-syndroom (RTS), dat wordt geassocieerd met schadelijke gevolgen voor de sociale en identiteitsvorming. Dit kan gaan over relatief kleine gevolgen (zoals onzekerheid) tot ernstige gevolgen (zoals depressie, arbeidsongeschiktheid en suïcidaliteit). In ernstige gevallen wordt van een Religieus Traumasyndroom (RTS) gesproken.
Deze site beschrijft zowel de milde als de ernstige vormen van identiteitsonderdrukking en -schade door allerlei religieuze denkbeelden. Hoewel de informatie ook herkenbaar kan zijn voor personen afkomstig uit andere religies, richt deze site zich in het bijzonder op de impact die christelijke denkbeelden kunnen hebben. De meeste christenen en ex-christenen (uit allerlei ‘hoeken’/gezindtes) zullen wel wat van de genoemde verschijnselen bij zichzelf herkennen. Dit is volgens de samenstellers ‘normaal’ en betekent niet meteen dat je religieus getraumatiseerd bent.
Ondanks de negatieve gevolgen, wordt ook aandacht besteed aan de positieve aspecten van religieuze opvoeding. Er wordt gesproken over de gemeenschapszin, de waarde van religieuze waarden en normen, en het feit dat religieuze opvoeding kan bijdragen aan de ontwikkeling van de kinderen.
De godsdienstige opvoeding kan bijdragen aan de vorming van het geweten. Dit gebeurt door praten en voorleven. Leven we als ouders het voorbeeld dat we preken? Welke erfenis laten wij dan na? Alleen een materiële, een maatschappelijke? En… welke erfenis is ons nagelaten? Wat hebben onze vader en moeder ons voorgeleefd? Ons gezin van herkomst heeft ons voor een groot deel gevormd, daar zijn de normen en de waarden aan ons overgedragen.
De opvoeding van het kind is niet alleen een taak van de school, maar ook van de ouder. De godsdienstige opvoeding in het gezin is belangrijk. Het gebed voor en met de kinderen vormt het belangrijkste fundament van de opvoeding. Wat een rijkdom als het gebed in het gezin een grote plaats heeft! Het gaat uiteraard niet om mooie woorden, maar om het eerbiedig, eenvoudig worstelen voor de troon van Gods genade, een smeken of de Heilige Geest onze kinderen wil bekeren, maar ook wil bewaren voor de zonden, of Hij hen wil leren in Zijn wegen te wandelen.
De opvoeding van het kind is ook een taak van de school. De godsdienstige opvoeding op school kan bijdragen aan de ontwikkeling van de kinderen. De invloed van de godsdienstige opvoeding op het gedrag van onze kinderen is een onderwerp dat in veel bronnen aandacht heeft gekregen. De invloed van de godsdienstige opvoeding op het gedrag van onze kinderen is een onderwerp dat in veel bronnen aandacht heeft gekregen.
De invloed van godsdienstige opvoeding op het gedrag van kinderen is een complex onderwerp. De bronnen laten zien dat religieuze opvoeding zowel positieve als negatieve gevolgen kan hebben. De invloed van godsdienstige opvoeding op het gedrag van kinderen is een onderwerp dat in veel bronnen aandacht heeft gekregen. De invloed van godsdienstige opvoeding op het gedrag van kinderen is een onderwerp dat in veel bronnen aandacht heeft gekregen. De invloed van godsdienstige opvoeding op het gedrag van kinderen is een onderwerp dat in veel bronnen aandacht heeft gekregen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet